Hoop op een nieuw Gambia

“Ik had niet met je gepraat als president Jammeh nog aan de macht was geweest”, vertelt Isatou Jallow. Na een spannende verkiezingstijd in Gambia is de storm gaan liggen. Bij veel Gambianen dringt het langzaam maar zeker door dat er echt een einde is gekomen aan de dictatuur van president Yayha Jammeh. “Onder het bewind van de nieuwe president hebben we eindelijk vrijheid van meningsuiting. We kunnen praten met wie we willen en doen wat we willen.” OneWorld gaat in gesprek met twee van hen.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
De vreugde in het West-Afrikaanse land was groot na de verkiezingsuitslag begin december. Eindelijk zou er een einde komen aan 22 jaar dictatuur van Yayha Jammeh.

Door de politieke onzekerheid vluchtten rond de 45.000 Gambianen naar Senegal. Het grootste gedeelte van die groep bestond uit vrouwen en kinderen die bij familieleden, gastgezinnen of in hotels en vluchtelingenkampen verbleven. Duizenden van hen kwamen na de inauguratie van Barrow weer terug, ook omdat hij vrijheid van meningsuiting garandeert. Dit zorgt er ook voor dat een groot deel van de 200 gevluchte journalisten weer voet op Gambiaanse bodem durft te zetten.
Maar daarover was het laatste woord nog niet gesproken. Een week later kondigde Jammeh op de staatstelevisie aan geen stap te willen verzetten. Voor veel Gambianen begon een periode waarin ze oorlog dichterbij voelden komen. Maar gelukkig bleef geweld uit. Op 19 januari werd de nieuwe president, Adama Barrow, ingezworen op de Gambiaanse ambassade in Senegal. Twee dagen later koos Jammeh, na een geweldloze invasie van duizenden ECOWAS-militairen (Economic Community of West African States) eieren voor zijn geld en ging in ballingschap in Equatoriaal-Guinea.

After 22 years of dictatorial rule President Jammeh loses at the ballot box to Adama Barrow #YahyaJammeh #gambiadecides #gambia#AdamaBarrow pic.twitter.com/qGIFNEuGb3

— Adolphus (@africawriting) 2 december 2016

‘We waren Jammeh zat’

Daarmee kwam er een einde aan een periode van angst, die begon met een ‘total blackout’ van telefonie- en internetverkeer door Jammeh. “Rondom de verkiezingen was het verschrikkelijk omdat we geen verbinding hadden. Iedereen was bang. Ik kon niet slapen omdat ik zo bezorgd was en me moedeloos voelde. Mijn zus en ik zijn naar Dakar gevlucht toen we op de staatstelevisie hoorden dat Jammeh niet wilde vertrekken. Veel winkels waren niet meer open en er was een voedseltekort. Maar we waren vooral bang dat Jammeh een oorlog zou beginnen als ECOWAS zou ingrijpen. Gelukkig heeft hij nu geen macht meer. Ik hoop dat Barrow verschil gaat maken, want we hebben zoveel geleden onder de vorige regering.” Isatou Jallow (31) komt uit het Noordwesten van Gambia en heeft in de periode na de verkiezingsuitslag doorgebracht in Senegal met haar zus. Pas toen Jammeh in ballingschap in Equatoriaal Guinea zat en Barrow ingezworen werd, keerden ze terug en vierden, met de rest van de Gambianen, feest op straat.

Jallow is ervan overtuigd dat nieuwkomer Barrow de situatie in haar land zal verbeteren, ook al zal hij veel moeten aanpakken.  Voor haar is het belangrijk dat hij begint met de werkloosheid. Daarvoor is een omslag nodig bij de overheid die alleen Gambianen aannam waarvan bekend was dat ze ‘de goede partij’ aanhingen. “Veel Gambianen zijn hierdoor gestrand. We doen niks op dit moment. Onze ouders hebben veel moeite gedaan om het hoge collegegeld binnen te halen, maar krijgen er niks voor terug.” Ook zijzelf is, ondanks een diploma in business en finance, momenteel werkloos.

Vanwege die grote werkloosheid nemen daarom veel Gambianen de ‘backway’, de migratieroute naar Europa over de Middellandse Zee, en dat heeft al duizenden Gamiaanse levens gekost. “Alleen maar omdat ze geld willen verdienen voor hun familie. Het moet echt veranderen. We moeten onthouden dat we allemaal Gambianen zijn. We zijn één Gambia,” aldus Jallow.

‘Jammeh zou Gambianen moeten bedanken’

Omar Jadama (23) komt uit Banjul en werkt voor de Nederlandse theaterstichting Learn2Learn die met lokale jongeren anderen ervan probeert te weerhouden de ‘backway’ te nemen. Hij ziet dat met de aanstelling van Barrow het aantal migranten daalt. En dat is ook hard nodig, want alleen al in zijn eigen community migreerden er de afgelopen jaren zo’n vijf- tot zeshonderd Gambianen. “We raakten onze jongeren kwijt, terwijl zij de toekomst van het land zijn.”

De verkiezingsuitslag is volgens hem dan ook een keerpunt in de geschiedenis van het land. Het grootste verschil met de andere verkiezingen was dat de stemmen op locatie werden geteld en niet bij een regionaal bureau. Dit gebeurde onder het toezien van genodigden, waaronder Jadama zelf. Hij was ‘polling-agent’ (een partijlid dat toeziet op een eerlijke telling) voor de democratische partij van Barrow.

Nadat Jammeh, ondanks de eerlijke en transparante telling, weigerde op te stappen, weigerde Jadama op zijn beurt het land te verlaten. “Ondanks de angstige omstandigheden heeft ook mijn familie geen stap verzet. Gambia is mijn land, dus daarom bleef ik hier”, lacht hij. “Veel Gambianen dachten dat er een oorlog zou komen, maar ik voelde dat Jammeh uiteindelijk zijn verlies zou accepteren. Ook al zou dat pas op het laatste moment zijn.” En zover kwam het ook. Op woensdag 18 januari rond middernacht lag de deadline voor Jammeh om zich terug te trekken, uiteindelijk vertrok Jammeh drie dagen later in ballingschap.  “Het is niet meer dan logisch dat hij weg is. Hij zou de Gambianen eigenlijk moeten bedanken dat hij zo lang aan de macht kon blijven. Hij heeft ons land verwoest in zijn eigen voordeel.”

Jadama verwacht veel van Barrow. “Hij heeft mensen om zich heen die het land willen verbeteren en die een goede opleiding achter de rug hebben. Ik heb hoop dat er buitenlandse investeerders zullen komen om onze economie te versterken. De Gambianen geloven in verandering.”

Plundering van de staatsschatkist
Met het aftreden van president Jammen zijn niet alle problemen in het land opgelost. Naast de enorme werkloosheid die hij achterlaat, haalde Jammah één miljard dollar (bijna 950 miljoen euro) uit de staatsschatkist, zo meldde Reuters afgelopen week. Dat geld kwam van de Jammeh Foundation for Peace, zijn liefdadigheidsinstelling. Maar het goede doel bleek grotendeels Jammeh zelf. De nieuwe Gambiaanse overheid heeft hem aangeklaagd voor deze fraude. Jammeh was niet bereikbaar voor commentaar.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons