Door Mirjam Vossen
Toerisme naar ontwikkelingslanden zit in de lift en dat brengt veel MyWorld-leden op ideeën. Met een man of veertig kwamen we onlangs samen in het Tourism Café. Als ervaringsdeskundige mocht ik vertellen hoe ik jarenlang mijn groepsreizen naar Malawi had aangepakt. Vaste prik was een bezoek aan het dorp van mijn vriendin Veronica. In kleine groepjes gingen ‘mijn’ reizigers op verkenningstocht, onder leiding van een dorpsbewoner die tot gids was gebombardeerd. Ze kregen uitleg over de tabaksoogst en keken binnen in de donkere dorpshuizen. De vrouwen kookten een lunch van maïspap en rivierkreeftjes en de middag eindigde met een potje voetbal tegen het lokale team, dat ons steevast in de pan hakte.
De bezoeken waren een feest, althans zo herinner ik het me graag. Maar niet iedereen was onder de indruk van mijn verhaal. Na afloop stapte een jonge studente op me af om te vertellen dat ze het maar niets vond: ‘Moet je dat wel doen, met toeristen naar zo’n dorp? Wat dóet het met de mensen?’
Met een smak wierp ze me terug naar de vele gesprekken die ik hierover met dorpsbewoners had gevoerd: zijn we geen indringers? Voelen jullie je niet opgelaten? Hun reactie was altijd dezelfde: waar had ik het over? Het dorp vond het een eer om ons op bezoek te krijgen.
Ik maak me geen illusies. Vaak genoeg zag ik de schaduwkanten van het contact tussen Afrikanen en westerlingen. Zo greep Veronica’s broer ieder bezoek aan om te bedelen om schoolgeld voor zijn kinderen. Een verschil in rijkdom geeft spanning. En die spanning is nooit uit te gummen, hoe je je ook gedraagt. Maar wat is het alternatief? Moeten we, om die spanning te vermijden, elkaar maar helemaal vermijden? Daar had de studente geen antwoord op.
Veronica had het antwoord wel. Tijdens mijn laatste bezoek aan het dorp liet ze me trots het nieuwe gastenverblijf zien. Gebouwd van het geld dat ze als reisleider had verdiend, en bedoeld voor Europeanen die er vrijwilligerswerk wilden doen. De eerste gasten vond ze via internet.
