Deze 9 dingen vielen ons op tijdens de grootste VN-top ooit

Van 25 tot en met 27 september vond de grootste VN-top in de 70-jarige geschiedenis van de Verenigde Naties plaats. In dit weekend werd de nieuwe ontwikkelingsagenda met zeventien werelddoelen vastgesteld. Hoe gaat zo’n wereldtop eraan toe? Wat zie je niet op televisie? En wat zijn nu echt de highlights van de top? OneWorld zet de negen opvallendste punten op een rij.

1. Pasjes
Bij de VN is je pasje alles. Met een letter D op je pasje kom je overal binnen, van belangrijke speeches tot evenementen met hoge directeuren en beroemdheden. Die zijn voor ‘delegates’ (afgevaardigden): mensen die namens een VN-lidstaat bij de top zijn.

Met een pasje met de letter P (pers) moet je meer moeite doen. Er zijn soms maar zes plekjes op de tribune van de Algemene Vergadering van de VN (waar wereldleiders speechen, red.), terwijl er duizenden journalisten zijn. Voor speeches van Obama en de Paus staan journalisten al vanaf vijf uur ’s ochtends in de rij.

De meeste journalisten woonden de belangrijke speeches daarom niet live bij. Vanuit het mediacenter, een broeierige zaal waar je op grote schermen via een livestream de belangrijkste speeches kon volgen, deden zij verslag.

2. Speechen voor een bijna lege zaal
Vanaf dag één was deze wereldtop anders dan anders. Waar er bij de meeste toppen nog tot in de late uurtjes wordt onderhandeld over paragrafen, woorden, punten en komma’s, was deze top vooral ceremonieel. Twee maanden voor de top waren de doelen namelijk al definitief vastgesteld in het VN-hoofdkantoor in New York.

Resultaat: Heel veel speeches van wereldleiders, meestal voor een grotendeels lege zaal. Vlak voor hun speech kwamen ze binnen, gaven hun verklaring, om direct daarna weer te vertrekken. Op weg naar een volgend overleg.

3. Side-events
Naast de speeches van alle 193 lidstaten van de VN waren er honderden side-events. Dat zijn recepties, debatten, vergaderingen en ‘interactieve dialogen’ die buiten de grote hal van de Algemene Vergadering van de VN plaatsvonden, bijvoorbeeld over klimaatverandering, armoede en de uitvoering van de nieuwe werelddoelen. Wereldleiders en vertegenwoordigers van grote bedrijven en maatschappelijke organisaties lazen hier om de beurt statements voor, interactie was er nauwelijks. De side-events hadden dus veel weg van de speeches van wereldleiders.

En met alleen een pasje kwam je niet zomaar binnen: voor deze evenementen waren speciale tickets nodig. Als je je niet al weken van tevoren had geregistreerd, moest je dat via via proberen te regelen of ’s ochtends vroeg naar een straathoek gaan waar gastenlijst-kaartjes werden uitgedeeld. Kwam iemand niet opdagen, dan kon je snel hun plekje innemen.

4. Wandelgangen
De belangrijke gesprekken werden dus niet gevoerd tijdens de honderden side-events en speeches in de grote zaal van de Algemene Vergadering, maar in de alom bekende wandelgangen des te meer. Vanaf de tribune in de grote zaal zag je afgevaardigden tussen speeches door het ene na het andere gesprekje voeren, net zoals in de gangen tussen conferentiezalen en buiten de muren van de VN. Er vonden ook veel zogeheten ‘bilaatjes’ plaats, gesprekken tussen twee wereldleiders, in ruimtes waar je met je P-pasje niet binnenkwam.

5. Demonstranten
Schuin tegenover het VN-hoofdkantoor, één blok verwijderd van de ingang, stonden grote groepen activisten achter de dranghekken dag en nacht te demonstreren. “Tot op de dag van vandaag worden er in Mauritanië mensen tot slaaf gemaakt, gevangen gezet en vermoord vanwege hun huidskleur”, vertelde Bakary Tandia, een politieke vluchteling uit Mauritanië. “Door hier te demonstreren willen we onze president ter verantwoording roepen. Hij verdient het niet om bij deze Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te zijn.”

De actievoerders mochten enkel op deze afgezette plek, op afstand van de VN, demonstreren. Vijf mensen die tijdens de speech van Poetin een gescheurde Oekraïense vlag omhoog hielden, werden door beveiligers gevraagd te vertrekken.

6. Bezoek van de paus
Alle media rukten op vrijdagochtend 25 september uit naar het VN-hoofdkantoor om een glimp op te vangen van de paus. Tijdens zijn speech zei hij dat de natuur rechten heeft, net als mensen, en benadrukte hij dat we de aarde niet mogen vernietigen. Wie het milieu schaadt, schaadt volgens hem ook de mensheid: "De ecologische crisis en de grootschalige vernietiging van de biodiversiteit, kan het voortbestaan ​​van de menselijke soort bedreigen."

7. Rutte’s speech
Namens Nederland sprak premier Mark Rutte de Algemene Vergadering van de VN toe. Hij benadrukte de rol van het bedrijfsleven in de uitvoering en financiering van de werelddoelen. “Nederlandse bedrijven en de overheid hebben daar al een solide track record in”, stelde hij. Onder Nederlandse medewerkers bij de VN vingen we geluiden op dat ze de speech van Rutte teleurstellend vonden, omdat hij mensenrechten en klimaatverandering niet noemde. Lees hier Rutte's speech.

Dag I in New York: vandaag onder meer gesproken bij de Sustainable Development Summit. #SDGs #UNGA pic.twitter.com/PMkqehsHTQ

— Minister-president (@MinPres) 26 september 2015

8. Buzzwoord: partnerschappen
Nadat de nieuwe werelddoelen tijdens de top werden vastgesteld, werd er in behoorlijk wat side-events gesproken over de uitvoering en financiering daarvan. Het buzzwoord in die gesprekken: partnerschappen. Minister Ploumen (Buitenlandse Hulp en Ontwikkelingssamenwerking) stelde tijdens het evenement ‘Take Partnerships Home’ dat er biljoenen nodig zijn om de nieuwe doelen uit te voeren. “Overheden redden dit niet alleen, bedrijven redden dit niet alleen, filantropen redden dit niet alleen, en maatschappelijke organisaties redden dit niet alleen. We hebben elkaar nodig om de nieuwe doelen te behalen”, aldus Ploumen. Samenwerking tussen bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid wordt gezien als het nieuwe credo.

9. Voedselverspilling XXL
Tijdens dé top over duurzame ontwikkeling puilden de kantines in het VN-hoofdkantoor uit van in plastic voorverpakte sandwiches met kip, rund en tonijn, en salades met vlees en vis. Wilde je kans maken op een vegetarische variant, dan moest je ‘s ochtends als eerste in de rij staan. Bakken vol patat en half-weggekauwde hamburgers lagen op tafels tussen de conferentiezalen, achtergelaten door mensen die tussen hun bilaatje en de speech van Obama twee minuten hadden om een hap naar binnen te werken. Het gevolg: voedselverspilling XXL. Afval werd bij de VN wel in aparte bakken gescheiden.

VN-filmpje met de Paus, Ban Ki-moon, Shakira & Malala tijdens de top.