Vorige maand zijn de onderhandelingen tussen negen landen in het stroomgebied van de rivier de Nijl over de verdeling van het water wederom op niets uitgelopen. De ministers hebben zichzelf zes maanden de tijd gegeven om tot een oplossing te komen. Maar het lijkt niet waarschijnlijk dat ze er uit gaan komen: Egypte blijft hardnekkig vasthouden aan haar ruime waterquota en aan de in 1929 en 1959 via internationale verdragen toegekende vetorechten op waterprojecten in de Nijl. Deze onbuigzame houding frustreert de overige deelnemende landen.
 |
| Arjen Hoekstra |
Meer voedsel
Hoekstra is bedenker van het Water Footprint-concept, dat in liters het benodigde watergebruik om goederen en producten te fabriceren weergeeft. De professor ziet een rol voor het WFN bij de vastgelopen onderhandelingen rondom het Nijlwater. "We kunnen laten zien dat het Nijlwater meer voedsel per liter water kan opleveren. Dat kan als het ook efficiënt en duurzaam in bijvoorbeeld Ethiopië en Soedan wordt gebruikt. Investeren in voedselproductie bovenstrooms in de Nijl is veel efficiënter dan in Egypte vanwege het gunstiger landbouwklimaat in de bovenstroomse regionen. Dat betekent wel dat het huidige waterverdeelverdrag moet worden opengebroken en vervangen door een voedselleveringsverdrag."
"De voedselproductie in de hele regio", legt Hoekstra uit, "zou vergroot kunnen worden door intensiever in bijvoorbeeld Ethiopië te produceren in plaats van in Egypte. En daarop zouden er afspraken moeten worden gemaakt over het leveren van voedsel door Ethiopië aan Egypte." "Zoet water is een schaars goed", gaat Hoekstra verder. "Al het watergebruik in de wereld is uiteindelijk terug te voeren op de consumptie van voedsel en het gebruik van zaken zoals hout, papier, bio-energie en natuurlijke vezels zoals katoen."
|
Drinkwater |
Watervoetafdruk
Hoekstra heeft sinds 2002 wetenschappelijk onderzoek gedaan naar een methode om de hoeveelheid water te meten die er nodig is voor ieder product, ieder kopje koffie, ieder stuk vlees, zelfs ieder mens. Onder zijn leiding is deze ‘watervoetafdruk’ van honderden producten berekend. "Per land", voegt Hoekstra hieraan toe, "want er zijn grote verschillen tussen landen". 2007 was een omslagpunt. Vanaf dat moment groeide de aandacht vanuit bedrijven, ngo’s en overheden. "Met de introductie van de ‘watervoetafdruk’ heb ik de discussie aangezwengeld over de relatie tussen consumptie en waterproblemen zoals uitputting van waterbronnen en vervuiling. Omdat de water- voetafdruk van een product de hele productieketen behelst, kan je in kaart brengen hoe vakkundig ketenbeheer en slimme internationale handel kunnen bijdragen aan beter waterbeheer." Deze tool kan dus van pas komen bij de huidige patstelling in het stroomgebied van de Nijl en het nut van een verschuiving van waterverdeling naar een voedsellevering inzichtelijk maken.
Realistisch is de professor wel als het gaat om de uitkomst van de gesprekken in Stockholm, zijn ideeën zullen elders vruchtbare bodem moeten vinden: "Conferenties als de Wereld Water Week zijn er voor de dialoog, het debat en het uitwisselen en verhogen van begrip. Moeilijk meetbaar, maar zo is het nu eenmaal."
Afran Groenewoud is voormalig duo-raadslid in Amsterdam Zuidoost en werkzaam als zelfstandig management adviseur en projectmanager. Hij schijft tevens freelance over ontwikkelingssamenwerking. Zijn blog: http://freelancejournalistafran.blogspot.com
