Lang voordat de inmiddels tot 'iconisch' bestempelde foto van Aylan de wereld over ging, waren we op de OneWorld-redactie al doordrongen van de vluchtelingenproblematiek in Europa. Vorige zomer reisden redacteuren Sanne Terlingen en Eva Schram af naar Sicilië, om te onderzoeken wie die mensen waren, die de gevaarlijke overtocht vanuit Libië maakten. In een oude havenloods in Pozzallo zagen ze een opvangcentrum dat uitpuilde, maar ze kwamen niet voorbij de militairen met automatische geweren die de poort bewaakten. In Mineo zagen ze in een oude Amerikaanse legerbasis het grootste asielzoekerscentrum van Europa: er zaten 3000 mensen. In de havenstad Augusta kwamen ze terecht in een opvang voor minderjarige jongens, veelal uit West-Afrika. Hier spraken ze een aantal zogenaamde 'gelukszoekers' of 'economische vluchtelingen'. Een van hen was Emmanuel Asare (toen 19), die jaren in Libië werkte en geld naar zijn moeder in Ghana stuurde. Zijn moeder wist niet eens dat hij in Italië zat tot Terlingen haar belde: Emmanuel was zo plotseling vertrokken uit Libië vanwege het toenemende geweld daar, dat hij geen mogelijkheid had gehad haar op de hoogte te brengen.
Controle
In december 2014 wijdden we een heel thema van het tijdschrift aan "De Eritrearoute", een project van Terlingen en Schram over de hele route die Eritrese vluchtelingen afleggen. Ze maakten een bijbehorende digitale productie, waarin ook dit filmpje van een grenscontrole in Frankrijk te zien is. Of nee, geen grenscontrole: een incidentele politiecontrole die elke dag in elke trein gehouden werd (grenscontroles mogen niet in de Schengenzone).
Migratie is het thema van deze tijd
Op de OneWorld-website besteedt het Crisiskanaal al veel langer aandacht aan de vluchtelingenproblematiek. Onder andere in blogs van Tineke Ceelen, directeur van Stichting Vluchteling en Simone Filippini, directeur van Cordaid.
Migratie is inmiddels het thema van deze tijd. Alle media besteden er volop aandacht aan. Dat is goed – heel goed zelfs. Want hoe meer aandacht, hoe groter de kans dat we het probleem effectief te lijf kunnen gaan.
Maar helaas blijkt dat heel veel mensen een mening hebben over migratie en vluchtelingen zonder dat ze genoeg feiten kennen. Dat laat onderzoek van Kaleidos Research zien, maar merkten we ook op de eigen redactie: er waren OneWorlders die dachten dat de migranten in Hongarije die nu in het nieuws zijn grotendeels 'economische vluchtelingen' zijn. Dat is niet zo. Het zijn voornamelijk Syriërs, die de oorlog in hun land ontvlucht zijn.
Daarom blijft OneWorld de komende maanden (en waarschijnlijk jaren) het onderwerp migratie nauwgezet volgen, in allerlei verschillende vormen, met eigen onderzoek, dataresearch en reportages ter plekke – ook in de brandhaarden waar migratie begint. De foto van Aylan deed ons eens te meer beseffen: we mogen onze aandacht voor dit probleem niet laten verslappen. We zijn geinteresseerd in de oorzaken van migratie – hoe is de situatie in de landen waar migranten vandaan komen? – en we onderzoeken kritisch hoe wij – Nederland, Europa – met massale migratie omgaan. Willen we (de illusie van) Fort Europa tegen elke prijs handhaven of willen we de vaak getraumatiseerde slachtoffers van gecompliceerde conflicten fatsoenlijk opvangen?
Mysterieuze dood
Redacteur Eva Schram reisde voor een reportage in het oktobernummer (2 oktober op de mat, als je nu een abonnement neemt, ontvang je 'm) af naar de Balkan. Daarin beschrijft ze hoe en waarom migranten een reis over land moeten maken, terwijl ze gewoon een paspoort en geld hebben om het vliegtuig te pakken.
Met onze datajournalistieke expertise kwantificeren we om hoeveel mensen het nou precies gaat, en waar ze vandaan komen. Ook brengen we reisroutes in kaart.
En we zoomen in op de Nederlandse aandacht. Hoeveel zicht hebben we eigenlijk op de mensen die hier asiel krijgen, kennen we hun achtergrond echt? Sanne Terlingen heeft het afgelopen jaar samen met Argos en Radio Bremen onderzoek gedaan naar de mysterieuze dood van de Eritrese asielzoeker Kaysay Mekonen. Op 12 september om 14.00 is de Argos-reportage te horen op Radio 1. Het onderzoeksdossier is vanaf dat moment te vinden op de website 'De laatste reis van Kahsay Mekonen'.
We nodigen freelancers uit hun (beknopte) artikelvoorstellen die betrekking hebben op migratie op te sturen. Ook opiniebijdragen voor de website zijn – mits goed geschreven en onderbouwd – altijd welkom.
