Een bewoonster kijkt strak in de irisscanner. De deur gaat open. De lift wist dat ze eraan kwam en staat klaar om naar de twintigste verdieping te gaan. De airconditioning stond al aan en de luxaflex had ze op het werk via haar mobieltje al dichtgedaan om de zon te weren. De kinderen zitten nog op school, laat het scherm in de woonkamer weten.
Droomproject
Het zijn slechts een paar van de talloze mogelijkheden in de duurzame hightech stad Songdo in Zuid-Korea. Op meer dan 600 hectare drooggelegd land mochten de Amerikaanse projectontwikkelaar Gale International, IT-gigant Cisco Systems en Koreaanse staalmaker en aannemer Posco dé stad van de toekomst bouwen. Een droomproject waarin een intelligent communicatienetwerk en een ademend groene omgeving een energie-efficiënte en plezierige leef- en werkomgeving moet maken.
Carte blanche
De carte blanche die de projectontwikkelaars kregen, zorgde ervoor dat er afgerekend kon worden met oude structuren. Een vuilniswagen door de straten sturen om huisvuil op te pikken is bijvoorbeeld verleden tijd in Songdo. Een buizensysteem zuigt het afval vanuit de keuken naar een centrale verwerking waar het afval niet alleen zo schoon mogelijk verwerkt wordt, het levert ook nog eens energie op. Of de LED-lantaarns die precies genoeg licht geven voor het aantal mensen dat aanwezig is op straat. Bijna ieder apparaat, gebouw, voertuig of straat is uitgerust met sensors, chips en computers die door Cisco aan elkaar geknoopt zijn. Het systeem is thuis of op je mobiel toegankelijk om je eigen leven te regelen: verwarming thuis, camera's, je werkplanning of koelkastinhoud. En intussen monitort het systeem stilletjes je verbruik van water, elektriciteit, afval en andere zaken en berekent hoe het allemaal nog zuiniger kan.
Dertig miljard euro
In 2016 moet de stad die al meer dan dertig miljard euro gekost heeft definitief klaar zijn. De functies zoals de irisscanners en mobiele apps voor de verwarming en airconditioning werken al, het afvalsysteem is nog niet klaar. Er is ruimte voor zo'n 365.000 inwoners, maar rond de afgelopen jaarwisseling was het nog stil op straat met 67.000 inwoners op de teller, minder dan de ontwikkelaars hadden gehoopt. De bewoners van Songdo zijn veelal gezinnen die de drukte en stress van Seoul wilden ontsnappen. Op Songdo zijn er geen ouderwetse bars, geen traditionele eetstalletjes, geen lawaaierige steegjes en struikelen kinderen niet over flyers voor verborgen prostitutie waarmee de stoepen in Seoul bezaaid zijn. Het is er daardoor veilig en schoon, zeggen veel van de nieuwe inwoners van Songdo. De hightech apps zijn voor hen secundair.
Utopia of Distopia
De veiligheid gaat tot groot genoegen van de veelal overbezorgde Koreaanse ouders zo ver dat een armband met chip kan laten zien waar hun kroost (of huisdieren) zich op dat moment bevinden. Dergelijke techniek voedt de discussie of Songdo Thomas More's Utopia (of Francis Bacon's Atlantis) of juist George Orwell's Distopia wordt. De voorstanders van big data zien verregaande mogelijkheden nu het leven van mensen tot in detail bekend is: met de data en slimme verwerking ervan zijn nooit meer files, wordt er geen kilowatt aan elektriciteit verspild en wordt de gemakzucht bevredigd. Anderen zien een totalitaire controle over het leven waarin meer en meer denkprocessen en keuzes worden overgenomen door computers. In een wereld opgeschud door afluisterschandelen en in een land dat pas nog opschud werd door een informatielek van creditcardverstrekkers zullen de bewoners in ieder geval voorlopig nog voorzichtig zijn met hun data.
Schoon en stil
Het gevoel van het gemaakte leven dringt door op iedere hoek van Songdo. Het Central Park is qua ligging en inrichting gebaseerd op het beroemde gelijknamige park in New York, en zo zijn er nog meer inspiraties/imitaties. Het ontbreken van iedere vorm van Koreaanse straatcultuur zoals onafhankelijke restaurants of kraampjes geeft een identiteitsloos gevoel. Alles bestaat uit franchises, westerse architectuur, straten en gebouwen worden bewaakt met camera's of portiers. Rondlopen in Songdo voelt als rondlopen in de wereld die je als kind maakte met Lego. Schoon en stil – niet per se onaangenaam, maar gemaakt.
