Wat brengt een architect ertoe een vrouwenopvanghuis op te richten?
“In Toronto, waar ik sinds 1995 woonde, ontmoette ik vrouwen die in Iraaks Koerdistan een schuilhuis hadden opgezet om meisjes voor eerwraak te behoeden. Na de invasie in Irak in 2003 vertelde een vriend me dat de vrouwenhandel met jonge meisjes er sterk toenam. Opeens werd het een mogelijkheid dat ik zelf zoiets zou gaan doen. Soms neem je grote beslissingen in een oogwenk. Ik keerde terug naar Bagdad. Met een groep vrouwen namen we een uitgebrand bankgebouw in gebruik. We schilderden de muren en op de bovenste verdieping richtten we onze eerste opvangplek in.”
 |
| Bekijk de fotoserie over OWFI |
Yanar Mohammed richtte met steun van Mama Cash de Organisation of Women’s Freedom in Iraq (OWFI) op. Tegenwoordig kunnen jaarlijks zo’n veertig vrouwen terecht in de drie toevluchtsoorden van de organisatie. Via het magazine Al Mousawat (Gelijkheid) en tien uur radio per dag vraagt OWFI aandacht voor vrouwenrechten. De organisatie krijgt steun van Hivos en het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Wat wilt u bereiken?
“In het landschap van oorlog moet je de bergen en rivieren die op je pad komen, volgen. In het begin was onze campagne voor een seculiere grondwet het belangrijkst. Na het schandaal in Abu Graib werd ons werk voor vrouwen in de gevangenis belangrijker. Toen de vrouwenhandel en prostitutie toenamen ging onze aandacht daarnaar uit.”
In Nederland willen sommige politici het dragen van een hoofddoek ontmoedigen, belasten, of verbieden. Helpt dat de emancipatie van moslimvrouwen?
“Dat soort maatregelen is ècht niet slim. Het zal het islamisme alleen maar aanwakkeren. Pas als het je economisch goed gaat, je je vrij voelt om met anderen contact te hebben, ongeacht hoe je je kleedt, ben je minder snel geniegd te haten, te kwetsen, wraak te nemen. Emancipatie is een weg met veel deuren. Het afdoen van een sluier is de laatste deur,” denkt Mohammed.
Waarom gaf de regering jullie een zendvergunning voor de radio, dat is toch niet in hun belang?
“Zo belangrijk zijn we nu niet voor hen. Ze zijn te druk met zichzelf alsmaar te verdelen in elkaar bestrijdende facties, die zich de grondstoffen van het land willen toeëigenen. Wij zijn niet het grootste stuk van de taart.”
Zijn vrouwen goed vertegenwoordigd in het parlement na de laatste verkiezingen, begin 2010?
“Er zitten wel vrouwen in het parlement, maar zij steunen de conservatieve krachten in plaats van de beweging voor gelijke rechten voor vrouwen. Maar misschien is de omgang met de machomannen in het parlement wel de beste feministische training die er is,” lacht Mohammed. Toch is ze blij dat vrouwen hebben gestemd. “Als een vrouw nu niet stemt, is de kans dat ze volgende keer op een progressieve kandidaat stemt alleen maar kleiner.”
Wat is de grootste uitdaging voor vrouwen in Irak?
“Het belangrijkst is dat er wat te kiezen valt, bij de volgende verkiezingen over vier jaar. We hebben een paar jaar om daarvoor te werken. De basis is al gelegd, ik ben heel hoopvol dat het gaat lukken.”
| Veiligheid voor vrouwen Irak is er voor vrouwen niet veiliger op geworden sinds de invasie van de Amerikanen in 2003, stellen vrouwenorganisaties in het land. Er zijn meer ontvoeringen door gewapende bendes, en de vrouwenhandel en seksediscriminatie zijn toegenomen vergeleken bij het tijdperk Saddam Hoessein. Uit een recent rapport van Amnesty blijkt dat de onveiligheid groot is voor burgers in het algemeen, en vrouwen en mensenrechtenactivisten in het bijzonder. Al is het aantal doden de afgelopen twee jaar wat gedaald. De nieuwe grondwet van het land bepaalt dat wetten niet strijdig met de islam mogen zijn. Vrouwen staan onder druk om jong te trouwen, in de hoop dat een echtgenoot voor zekerheid kan zorgen in het verscheurde land. |
Foto boven: Yanar Mohamed (c) Joost Bataille/ OneWorld
Fotoserie Yanar Mohammed in Irak (cc) OWFI
