Gisteren overleed de president van Ghana aan keelkanker. Waarom bleef de ziekte van Atta Mills tot zijn dood geheim? En hoe gaat Ghana nu verder?
President John Atta Mills is niet meer. De 68-jarige leider van Ghana overleed gisteren in het 37 Military Hospital in hoofdstad Accra. Hij werd nog dezelfde avond opgevolgd door zijn vicepresident, John Dramani Mahama. Die zal tot de verkiezingen in december de honneurs waarnemen.
De dood van Mills werd gisteravond via een officiële verklaring bekend gemaakt: ‘It is with a heavy heart that we announce the sudden and untimely death of the president of the republic of Ghana.’ Persbureau Reuters stuurde het de wereld in, en de staatzenders in Ghana onderbraken hun uitzendingen voor ‘Breaking News’.
Ghana is in shock. “Wie nu in Ghana arriveert, is meteen zijn blijdschap kwijt”, omschrijft journalist Anas Aremeyaw Anas de situatie. “De straten zijn leeg, overal hangen vlaggen halfstok. Je wordt overvallen door het gevoel van zware rouw.” Volgens persdienst GNA (vergelijkbaar met het Nederlandse ANP) barstte radio-presentator Samuel Ablordepey bijna in huilen uit toen hij zijn luisteraars het slechte nieuws vertelde. Hij noemde Mills ‘een van de beste presidenten die Ghana heeft gehad’.
Keelkanker
Toch is president Mills niet geheel onverwacht overleden. Geruchten over zijn slechte gezondheid deden al langer de ronde. Parlementariër Opoku Prempeh eiste zelfs dat Mills zijn medische dossier aan alle Ghanezen zou openbaren. Journalisten riepen Prempeh op het matje. Hij moest eerst zelf maar eens zijn ziektegeschiedenis openbaren voor hij zulke vragen aan de president stelde.
Het rumoer zwol aan toen Mills afgelopen maand naar Amerika vertrok voor een medische ‘check up’. Volgens nieuwszender Al Jazeera grapte hij bij zijn vertrek tegen de toegestroomde journalisten: ‘Zien jullie hier een man die overleden is?’
Nu is Mills toch heengegaan. Bronnen in de directe omgeving van de president bevestigen aan OneWorld dat hij inderdaad al langer ziek was. Keelkanker. “Waarom we dat niet bekend hebben gemaakt? Hij was ziek, maar niet incapabel. Hij kon gewoon zijn werk doen. Als we naar buiten zouden brengen dat hij ziek was, zou dat alleen maar onrust zaaien. Mills was de stabiele spil van Ghana.”
Verkiezingen
De eerste termijn van president Mills zat er bijna op. In december zouden er weer verkiezingen zijn, waarbij Mills het, als kandidaat van de sociale NDC (National Democratic Congress), zou opnemen tegen Nana Akufo Addo van de conservatievere partij NPP (National Patriotic Party).
Hoewel het gebruikelijk is dat een zittende president mag aanblijven, waren de Ghanezen niet onverdeeld tevreden over Mills. Hij was weliswaar integer (daarom wilde NDC-oprichter Jerry Rawlings destijds alleen Mills als zijn opvolger accepteren) en riep de hulp van onderzoeksjournalist Anas Aremeyaw Anas in om corruptie binnen het staatsbestel bloot te leggen, maar verder stond hij volgens velen niet erg sterk in zijn schoenen. Daardoor konden ‘minder goede mensen om hem heen’ de touwtjes te vaak in handen nemen.
Zelfs binnen zijn eigen partij NDC moest Mills afgelopen jaar strijden om de macht. Nana Konadu Agyeman Rawlings, de vrouw van NDC-oprichter en voormalig president Jerry Rawlings, wilde het stokje van hem overnemen. Er ontstond een onoverbrugbare kloof tussen Mills en Rawlings.
Tactische zet
Ondanks de breuk met de NDC-oprichter en zijn terminale ziekte, besloot de NDC-top dat Mills de man was om de komende verkiezingen mee in te gaan. Waarom?
“Omdat hij de vader van onze natie is. En we hem zo lang mogelijk bij ons wilden houden”, verklaart een naaste medewerker.
Er gaan echter ook stemmen op dat het aanblijven van Mills een tactische zet was van de NDC. De partijtop zou hebben ingeschat dat Mills meer kans maakte om de verkiezingen te winnen, dan vice-president John Dramani Mahama – de man die Mills nu opvolgt. Mahama (53) is daadkrachtiger dan Mills, en heeft zich in het verleden ingezet voor de ontwikkeling van Ghana (o.a. via ontwikkelingsorganisatie Plan International). Een goede kandidaat, maar afkomstig uit Damango in het Noorden van Ghana. Terwijl de partijtop nog altijd inzet op het winnen van stemmen in het Zuiden.
Als Mills verkozen zou worden en dán zou overlijden, dan zou Mahama hem automatisch de rest van de termijn opvolgen, en dan zou dat probleem zijn opgelost.
Doorpakken
Maar wat gebeurt er nu? “Er is wel eens eerder een president uit het Noorden geweest”, zegt Samuel Kofi Dadey – voormalig secretaris van Mills en ex-ambassadeur van Ghana in Brazilië. “Hilla Limann. (1979 – 1981, red.) Zo iemand kan dus best verkozen worden.” Dadey vermeldt er niet bij dat Limann na twee jaar door middel van een coup werd afgezet, en dat er sindsdien geen Noordelijke president meer is geweest.
Toch kan de NDC in december ook op sympathie-stemmen rekenen, en krijgt Mahama de komende maanden de kans om te laten zien wat hij in zijn mars heeft.
Hoewel Ghana in diepe rouw gedompeld is, pakt de nieuwe president meteen door. Al op woensdagochtend leidde hij zijn eerste Kabinetsbijeenkomst. Dadey: “Mills zou ook niet gewild hebben dat Ghana nu bleef stilstaan.” Ook heeft Mahama al contact opgenomen met de familie Rawlings. Als de NDC straks de verkiezingen wil winnen, dan moeten de wonden gauw geheeld worden.
Ondertussen rouwt Ghana om het verlies van een integere politicus.
Wil jij Atta Mills een laatste eer bewijzen? De Ghanese media verzamelen condoleance-tweets met de hashtag #RIPMills. Wil je een echt condoleance-register tekenen? Dan kan dat bij het kantoor van RECOGIN GHANA, Hofgeest, Amsterdam Zuid-Oost.
Foto: (cc)
