Met krant en televisie onder streng staatscensuur, vinden kritische Vietnamezen een podium op internet. Een nieuwe wet moet die vrijheid de kop in drukken. Blogger Bui Thanh Hieu vertelt OneWorld hoe hij en zijn familie stand houdt. ‘Papa, als je niet meer schrijft, stoppen de achtervolgingen dan?’
Ik verander mijn IP-adres op de computer en leg de magneet terug op de meest geschikte positie. De Google-pagina die ik normaal gesproken als startpagina gebruik, laat opeens de extensie .de zien in plaats van .vn. Opeens besef ik dat ik in Duitsland ben.
Magneet
In Vietnam is het veranderen van het IP-adres het eerste wat je doet als je online gaat. Alleen op die manier kun je bij je Facebook-account komen, omdat Facebook anders niet door de firewall van de Vietnamese autoriteit heen komt. Wil ik informatie lezen van andere sites zoals BBC, Radio Free Asia, Radio France Internationale, Reuters, dan moet ik de firewall zien te omzeilen. Ik heb daarom altijd een sterke en grote magneet bij me. Mijn computer gaat nergens heen zonder deze magneet. Men zegt dat een magneet opgeslagen data op de harde schijf kan wissen.
Nieuwe wet
1 september 2013 trad in Vietnam een nieuwe wet in werking die alle online activiteiten van Vietnamezen aan banden moet leggen. Zo mag men via blogs geen nieuwsberichten verspreiden, alleen maar persoonlijke ervaringen. Om een boete of gevangenisstraf te ontlopen, laten politieke bloggers hun blogs in het buitenland hosten.
In Vietnam werd ik dikwijls zomaar opgepakt zonder opgaaf van redenen. Bijvoorbeeld op het vliegveld na een binnenlandse vlucht. Of als ik incheckte in een hotelkamer. De politie stormde naar binnen, gaf het bevel dat ik mij niet mocht bewegen en nam meteen mijn laptop in beslag voor contrôle.
Deuren op slot
Daarom wis ik voortdurend alle sporen op de computer voordat ik ergens naartoe ga. En ik doe de deuren en ramen op slot wanneer ik de computer gebruik. De magneet leg ik altijd op een makkelijk bereikbare plaats. Het is de enige manier om mijzelf te beschermen als ik kritisch wil schrijven over hoe het er werkelijk aan toe gaat in de maatschappij.
[[{“fid”:”21570″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:466,”width”:720,”style”:”width: 250px; height: 162px; margin: 10px; float: left; “,”class”:”media-element file-default”}}]]
Wanneer de politie niets in mijn computer kan vinden, houden ze mij slechts een paar dagen vast onder het mom van ‘staatsveiligheid’. Ze laten me pas vrij als het niet meer onrustig is in de stad waar ik me bevind. Er is onrust wanneer onschuldige mensen in opstand komen, omdat de autoriteiten hun grond in beslag hebben genomen. Of wanneer op zogenaamd openbare rechtszittingen bloggers worden veroordeeld omdat ze zich kritisch hebben uitgelaten over de regering en de partijleider.
Verdachte documenten
Mocht de politie een blog van mij, een bepaalde website of verdachte documenten in mijn computer vinden, dan word ik in de gevangenis gezet voor verhoor. Dit alles ook uit het oogpunt van staatsveiligheid. Ik ben me er altijd extreem van bewust dat de politie elk moment kan binnenstormen, wanneer ik achter de pc zit.
Op een dag kwam mijn 6-jarige zoon terug van school. Hij ramde keihard op de deur en schreeuwde:
“Bui Thanh Hieu, ben je thuis? Doe onmiddellijk de deur open!”
Ik schrok enorm en greep direct de magneet, maar herkende ondertussen gelukkig de stem van mijn zoon. Ik deed de deur open en vroeg waarom hij mij zo noemde. Mijn zoon zei lachend:
“Het is maar een grapje, ik doe alleen de politie na.”
Als ik met hem ergens naartoe ga, kijkt hij bij elke bocht achterom. Dezelfde jongen van zes jaar constateert daarna verdrietig:
“Papa, we worden achtervolgd.”
Moeilijkste vraag
Ik ben niet blij met deze extreme alertheid van mijn zoon. Hij is nog veel te jong om zich bezig te houden met dit soort zaken. Het is wrang dat hij zich, net zes jaar oud, zorgen moet maken om de veiligheid van zijn vader. Op een keer kwam hij dicht bij mij staan terwijl ik aan het schrijven was. Hij keek ernstig en vroeg:
“Als je niet meer schrijft, stoppen de achtervolgingen dan?”
Gevangenis
Momenteel zitten in Vietnam bijna 40 bloggers en Facebookers in de gevangenis met straffen die soms oplopen tot 16 jaar. Velen zijn aangeklaagd voor gefingeerde misdrijven. Daarnaast worden honderden bloggers regelmatig bedreigd, op straat aangehouden of hun eigendommen vernield.
Dit is voor mij de moeilijkste vraag die er bestaat. Ik heb geen enkele moeite met het schrijven van opiniestukken over het beleid, over de acties van de regering, over de oorzaken van alle grote gebeurtenissen. Maar deze simpele vraag van een jongen uit groep drie kan ik met geen mogelijkheid beantwoorden.
Speelgoed
Hier in Europa, in de stad Weimar, waarvan ik een beurs heb gekregen om te schrijven, ontmoette ik eerder de burgemeester. Toen hij hoorde over de omstandigheden in Vietnam waaronder mijn verhalen tot stand komen, was hij even verbaasd. Toen klopte hij uit medeleven op mijn schouders.
“Hier kun je gerust schrijven dat ik een rotzak ben, dat het beleid van deze regering bagger is. Ik garandeer je dat niemand je hiervoor zal oppakken in Duitsland.”Kijkend naar de magneet op mijn bureau, heb ik er spijt van dat ik hem helemaal van huis heb meegenomen naar Europa. Kon ik hem nu maar naar mijn zoon sturen. Toen ik nog thuis was, raakte ik eens in paniek omdat mijn magneet naast mijn laptop verdwenen was. Later gaf ik mijn zoon er flink van langs, omdat hij deze had gebruikt als speelgoed.
Maar tijdens mijn verblijf in Europa zal ik de magneet altijd naast mijn pc leggen wanneer ik achter mijn laptop zit. Dit herinnert mij eraan dat er in mijn eigen land nog altijd bloggers zijn die onder deze omstandigheden leven.
Vertaling: Uyên Lu
Blogger Bui Thanh Hieu (pseudoniem: Windhandelaar) ontving in april 2013 een beurs van een aantal Duitse culturele stichtingen; hij verblijft momenteel in Weimar. Zondag 15 september om 15:00 treedt hij op tijdens het ReadMyWorld Festival in Amsterdam.
