Achtergrond

Pakistaanse wint Oscar

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De Pakistaanse journaliste Shameen Obaid-Chinoy (32) sleepte vannacht een Oscar in de wacht. Haar documentaire ‘Saving Face’, over vrouwen in Pakistan die met zoutzuur zijn aangevallen, viel in de prijzen in de categorie ‘beste korte documentaire’. OneWorld stelde haar vijf vragen voorafgaand aan de uitreiking.

1. In ‘Saving Face’ volg je twee vrouwen. Ze zijn zwaar verminkt en vertellen over het onrecht dat ze is aangedaan. Ze zijn jouw hoofdpersonen?
“Twee jaar lang volgde ik de levens van Rushana en Zakia. De een lag te slapen toen haar echtgenoot een jerrycan met zoutzuur over haar gezicht gooide. Hij vond dat ze beter moest leren luisteren naar hem. De ander weigerde op de avances van haar schoolonderwijzer in te gaan. Na afloop van de les gooide hij de bijtende chemicaliën in haar gezicht. Ze was toen pas dertien jaar oud. De gezichten van de vrouwen zijn onherstelbaar verbrand. Rushana raakte door het bijtend zoutzuur verblind in haar rechteroog. Oogleden of wenkbrauwen heeft ze niet meer. Zakia kan haar mond niet meer goed sluiten. Als ze eet, valt de helft van het voedsel eruit. Uit schaamte durft ze niet meer met haar kinderen te eten.”

2. Je volgt ook een arts uit Groot-Brittannië. Hij opereert vrouwen die het slachtoffer zijn geworden. Doet hij dat gratis?
“Er bestaan gelukkig nog engelen op de wereld. Het gaat om de Brits-Pakistaanse plastische chirurg Mohammad Jawad. Hij reist door Pakistan om slachtoffers van zoutzuur zo goed als het kan te opereren. Dat doet hij inderdaad allemaal gratis. Het duurt maanden voordat de wonden in de gezichten van de vrouwen of andere delen van hun lichaam zijn genezen. Tientallen pijnlijke operaties zijn vervolgens nodig om de vrouwen weer enigszins op te lappen. Maar volledig genezen zullen ze nooit.”

3. Heb je enig idee hoeveel vrouwen jaarlijks het slachtoffer worden van een aanval met zoutzuur in Pakistan?
“Volgens officiële cijfers worden er jaarlijks honderd vrouwen met zoutzuur in Pakistan aangevallen. Ik vermoed dat het aantal veel hoger ligt, omdat op het conservatieve Pakistaanse platteland, waar deze terreurdaad het vaakst voorkomt, vrouwen uit angst of schaamte niet naar de politie durven. In de katoenstreek van de provincie Punjab, waar de film zich afspeelt, wordt vrouwenmishandeling niet eens als een misdaad beschouwd. Rushana heeft dus volgens de wet niet eens het recht om haar man aan te klagen, die haar leven volkomen ten gronde richtte. Als vrouwen zich maar enigszins in de ogen van hun conservatieve echtgenoten verzetten, worden ze met zoutzuur gestraft, zodat ze zich niet meer in de samenleving kunnen vertonen en voor de rest van hun leven afhankelijk van ze zijn.”

4 Je staat in Pakistan bekend als een controversiële documentairemaakster. Je kiest vooral sociale onderwerpen uit die nogal gevoelig liggen, zoals een film over jongeren die zijn geronseld door de Taliban. Je kreeg er een Emmy Award voor. Waarom doe je dat?
“Ik maakte een documentaire over Pakistaanse jongeren die door de Taliban worden geronseld voor zelfmoordaanslagen. Het zijn heftige scènes waarin jongeren vertellen hoe ze werden gehersenspoeld. Gelukkig zijn ze gered. Ik heb een missie. Ik wil dat de mensen om wie het gaat hun verhalen vertellen in de hoop dat ze lotgenoten met hun ervaringen sterker maken. Dat jongens zich twee keer bedenken voordat ze met de Taliban meegaan. 
Ik kom uit een sociaal bewust gezin. Mijn vader had een eigen textielzaak in Karachi. Hij werkte hard en eiste dat ook van ons. Zijn vijf dochters voedde hij als zonen op. Hij leerde ons voor iedereen respect te hebben. Hij gaf jaarlijks een deel van zijn geld aan goede doelen. Hij stuurde ons de hele wereld over, zodat we andere culturen beter leerden begrijpen.
Na de Oscaruitreiking wil ik met ‘Saving Face’ door Pakistan reizen om de verhalen van de vrouwen aan het publiek te laten zien. Mannen moeten beseffen dat gooien met zoutzuur naar vrouwen een grove mishandeling is. Het is een misdaad. Ik hoop met mijn film Pakistaanse politici ervan te overtuigen dat mannen die hun vrouwen verminken strenger moeten worden gestraft.”

5 Je bent de eerste Pakistaan die voor een Oscar is genomineerd. Hoe voelt dat? Aanstaande zondag sta je op het Rode Tapijt samen met grote filmsterren als Brad Pitt and Angelina Jolie?
“Ik was sprakeloos toen ik hoorde dat ‘Saving Face’ is genomineerd. Ik hoop dat ik de Oscar win, omdat ik graag de Pakistanen trots wil maken. Maar ik vind het eigenlijk nog veel belangrijker als ik met de film slachtoffers weet te bereiken. Dat vrouwen in opstand komen tegen wat ze is aangedaan en de daders voor heel lang achter de tralies verdwijnen. Dan is mijn doel bereikt.”

Foto: (cc)

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons