Achtergrond

OneWorld factcheck: Rot op naar je eigen land

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Vreten de habbiebabbies onze belastingcenten op? Of moet Nederland de rode loper uitrollen voor alle mensen uit de hele wereld? De zes deelnemers van het EO-programma ‘Rot op naar je eigen land’ verschillen flink van mening, maar zijn die meningen ook op feiten gebaseerd? OneWorld checkt zes quotes uit de eerste aflevering.

#Rotop
In de EO-serie Rot op naar je eigen land volgen zes Nederlanders met zeer uiteenlopende opvattingen onder leiding van presentator Dennis van der Geest de weg van een vluchteling. In omgekeerde volgorde: van Nederland naar Jordanië. Hoe gaan zij om met hun (voor)oordelen als zij heel direct met het vluchtelingenvraagstuk worden geconfronteerd? De serie is deze week elke dag te zien op NPO2 om 21.15 uur. Zaterdagavond wordt de reeks afgesloten met een live debat.

‘Meer dan 50 miljoen mensen wereldwijd zijn op de vlucht, het hoogste aantal sinds de Tweede Wereldoorlog’ (presentator Dennis van der Geest)

Check: Het Global Trends Report van VN Vluchtelingenorganisatie UNHCR meldt dat in 2013 51,2 miljoen mensen wereldwijd op de vlucht waren, tegen 45,2 miljoen in 2012. Volgens UNHCR is het voor het eerst sinds  de Tweede Wereldoorlog dat meer dan 50 miljoen mensen op de vlucht zijn. Somaliers, Afghanen en Syriers beslaat de helft van het totale aantal. Pakistan, Iran en Libanon namen de meeste vluchtelingen op.

Oordeel: waar


 

‘Nederlandse asielcentra puilen uit’ (Dennis van der Geest)
 

Check: In 2001 zaten er zo’n 84.ooo mensen in asielzoekerscentra in Nederland. Dat aantal nam met tienduizenden per jaar af naar tot ruim 15.000 mensen in 2013. Als gevolg van de dalende instroom werden diverse centra gesloten. In 2014 nam dat aantal toe tot 24.929 (december 2014).

Volgens Vluchtelingenwerk is op dit moment 40 procent van de mensen die in AZC’s zitten afkomstig uit Syrië. Om die grote groep onderdak te bieden, heeft COA (de organisatie die voor opvang van asielzoekers zorgt) onder meer een vakantiepark in Oranje ingericht als opvang voor gezinnen.

Sinds de burgeroorlog in Syrië zijn zo’n 3,2 miljoen mensen gevlucht naar opvang in omringende landen Turkije, Jordanië en Libanon. Zo’n 4 procent van die 3,2 miljoen Syrische vluchtelingen komt naar Europa. En van die 4 procent is 6 procent het afgelopen jaar naar Nederland gekomen, aldus Vluchtelingenwerk.

Oordeel: niet waar

‘Immigranten krijgen 500 euro per maand voor zomaar niks doen’ (kandidaat Martin)

 

Check: na de asielaanvraag wonen asielzoekers in een opvangcentrum totdat ze horen of ze mogen blijven. Ze ontvangen een toelage voor eten, kleding en persoonlijke uitgaven, zo is bij wet bepaald. Een gezin met twee kinderen onder de 18 jaar ontvangt 162 euro per week, meldt het COA. Dat is dus 648 euro per maand voor vier personen.

Oordeel: ervan uitgaande dat Martin met ‘immigranten’ doelt op asielzoekers, is er inderdaad sprake van een financiële vergoeding. Deze bedraagt echter bij lange na niet de 500 euro die hij noemt.

‘Negen van de tien willen niet gaan werken’ (kandidaat Sandra)

 

Check: In afwachting van een verblijfsvergunning mogen asielzoekers inderdaad niet werken. Sinds vorig jaar mogen ze overigens wel vrijwilligerswerk doen. Als asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen, moeten ze daarna zo snel mogelijk inburgeren en eventueel bijscholing krijgen om een baan te vinden. Van de vluchtelingen die drie jaar in Nederland zijn, is bijna de helft afhankelijk van een uitkering (47,2%). Vanaf een verblijfsduur van zeven jaar is minder dan 40 procent afhankelijk van een uitkering.

Oordeel: Onwaar. Als Sandra gelijk zou hebben, zou 90% van de vluchtelingen een uitkering hebben en dat is niet het geval.

‘Asielzoekers krijgen zomaar een huis, ik sta tien jaar op een wachtlijst’ (Sandra)

 

Check: Als de asielaanvraag toegekend is, komt een vluchteling op een wachtlijst voor een sociale-huurwoning. Met een bijstandsuitkering kan de huur betaald worden. De woning is ingericht met essentiële spullen uit de kringloopwinkel: een bank, een stoel, een kookpit. De vluchteling moet een verklaring ondertekenen dat de kosten van de inboedel worden terugbetaald zodra hij/zij voldoende geld verdient.

Oordeel: Ook voor asielzoekers geldt een officiële plaatsingsprocedure. Over de wachtlijst in Almere waar Sandra op doelt, kunnen wij geen uitspraak doen. Maar in bijzondere omstandigheden kunnen mensen die nog geen huis hebben voorrang krijgen op de wachtlijst. Erkende vluchtelingen die in het asielzoekerscentrum moeten wachten op een huis (en bijvoorbeeld ook daklozen in sommige gemeenten) vallen daar ook onder. 
Een voorbeeld: in Amsterdam ging in 2013 5% van de woningen die met urgentie ter beschikking werden gesteld, naar 'statushouders' (mensen met een tijdelijke verblijfsvergunning). 

Update 22/1: Gemeenten hebben steeds meer moeite om vluchtelingen te huisvesten, zo blijkt uit een enquete van de NOS en regionale omroepen. Er zijn lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen vanwege te weinig doorstroom of omdat er vooral koophuizen zijn. Almere zegt dat de wachttijd voor een sociale huurwoning nu ruim zes jaar bedraagt, aldus de NOS.  

‘We hebben geen enkele plicht tegenover vluchtelingen die hier komen, ze moeten zichzelf zien te redden’ (kandidaat Yernaz)

 

Check: Nederland heeft de Conventie van Geneve betreffende de Status van Vluchtelingen ondertekend, ofwel het Internationaal Verdrag betreffende de Status van Vluchtelingen. Dit VN-verdrag uit 1951 bepaalt kort samengevat dat elke persoon het recht heeft om in andere landen asiel aan te vragen en te krijgen tegen vervolging en dat aangesloten staten de plicht hebben om deze aanvraag in behandeling te nemen.  

Oordeel: In juridische zin is de uitspraak van Yernaz onwaar, in morele zin is zijn uitspraak voor meerdere interpretaties vatbaar. Liberaal en zelfbenoemd kapitalist Yernaz doelt er waarschijnlijk op dat mensen voor zichzelf moeten zien te zorgen.

Met dank aan Martijn van der Linden van Vluchtelingenwerk Nederland.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons