Achtergrond

Niemand kookt beter dan een Syriër

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

"Kun je je iets leuks herinneren uit de tijd van de dictatuur dat niet met eten te maken had?". Dat is de retorische vraag die volgens restauranthouder Moamen Al-Azha (48) rondgaat onder Syriërs in de diaspora. "We hebben een heel rijke keuken. Syriërs geloven ook altijd dat niemand beter kan koken dan zij. En we hechten heel sterk aan eten delen, we houden er niet van dat ieder zijn bordje voor zichzelf houdt. "

Vorige maand ging Al-Azha's restaurant Sham (de Syrische naam van Damascus) open in de Amsterdamse Warmoesstraat. Afgelopen week ontving hij Syrische ondernemers in Nederland voor een business lunch, op initiatief van ngo Spark. Het idee was de ondernemers, waarvan sommigen al een lange geschiedenis hebben in Nederland, van elkaar te laten leren en een netwerk te vormen. "Vreemd genoeg zijn er nog weinig netwerken van Syriërs in Nederland", zegt Philip Gahshan, voormalig vluchteling, nu medewerker van Spark. Wel heeft hij zelf nog een netwerk overgehouden aan zijn verblijf in noodopvang Heumensoord. "Dertig procent van de Syriers in Heumensoord is voor zichzelf begonnen." 

Goedkoper dan Mediamarkt

Uit die tijd kent hij Rami Hilamieh (29), die nu in Nijmegen zijn eigen catering aan het opzetten is. Opvallend is dat velen aan tafel in de voedselsector actief zijn. Van de pas aangekomenen, zijn het naast Rami Zina Abboud (32) met haar cateringbedrijf Zina's Kitchen, Majed Dughmosh (32) die 'Syrische kaas met Nederlands aroma' produceert, en Mohammed Aref (35) van het Haagse restaurant Damas. Zij krijgen vaderlijk advies van Samir Abo Malik (65) van restaurant annex zalencentrum en shisha lounge Syriana in Amsterdam-Nieuw West. Verder zitten nog aan tafel: Ahmad al Raghban die de witgoedzaak Budget Appliances in Almere uitbaat  ("Ik kijk altijd naar de prijzen van Mediamarkt en ga daar dan 100 a 150 euro onder zitten"). En Moneer Al Gaghi (60), in Syrië nog wetenschapper in de geotechniek ('twee Ph.D's'), die wetenschappelijk niet aan de bak kwam in Nederland, en uiteindelijk een cadeau- en gebakwinkel opende in de Amsterdamse Jan Evertsenstraat. 

Dertig procent van de Syriërs in Heumensoord is voor zichzelf begonnen

Voor jezelf beginnen is voor velen de enige optie, omdat hun Nederlands nog niet goed genoeg is om voor een baan in aanmerking te komen. De algemene klacht: je eigen zaak opzetten is in Nederland ongelooflijk complex, zeker in de horeca waar het barst van de regels en normen voor hygiëne en gezondheid. Regelmatig gaan tussen het Arabisch ineens woorden als 'marktonderzoek' en 'ondernemingsplan' over tafel  – vereisten voor financiering door geldschieters zoals Qredits. Bovendien verlies je je uitkering op het moment dat je een zaak begint, en ontbeer je dan een vangnet. En zelfs al heb je een briljant plan, dan nog is het niet makkelijk. 

Nederlandse smaak

Majed had een lumineus idee: Syrische halloumi mengen met 'Nederlandse' kruiden zoals oregano. Een tussenpersoon bracht hem in contact met de Refugee Company voor ondersteuning, maar ging vervolgens met zijn idee aan de haal. Toch levert hij nu 'shamdam' (Damascus + Zaandam): 300 kilo kaas per dag aan restaurants en cateraars in het VK, Turkije en Nederland.  

Rami (zie foto) fabriceerde sokken in Syrië, maar besefte bij aankomst in Nederland anderhalf jaar geleden, dat hij hier niet tegen de moordende (Chinese) concurrentie op kon. Hij gooide het over een andere boeg, en besloot zich onder meer via YouTube-filmpjes in het koksvak te bekwamen. Na stages bij Tante Koosje en Wij Gaan Beginnen en een baan bij verzorgingstehuis Vijverhof wist hij het: ik wil een eigen restaurant, in Nijmegen. "Toen kreeg ik een woning aangeboden in Leiden. Die weigerde ik. Ik was net mijn leven in Nijmegen aan het opbouwen, een leuke, multiculturele stad. Toen heb ik zelf maar een flatje in Nijmegen gehuurd."  Nu zoekt hij financiering om 'Rami Kitchen' een eigen plek te geven. Rami kan een lening van 45.000 euro krijgen, maar de rente is hoog (8 procent) en voor een eigen zaak heeft hij eigenlijk 70.000 nodig.  

Genoeg Syriërs met geld

Van concurrentie op de markt van Syrisch eten is (nog) geen sprake. Nijmegen was nog niet voorzien, Den Haag heeft dus Damas, en Amsterdam kent Sham, Zina's Kitchen en Syriana. Dat bijt elkaar totaal niet, zegt Syriana-eigenaar Samir Abo Malik. Met de anderen deelt hij nieuwtjes over de leverancier van Syrisch brood (zit nu ook in Nederland), en hij probeert de nieuwkomers te helpen. "Er zijn genoeg Syriërs met geld in Nederland. Daar moet je je voordeel mee doen. Ook de Nederlandse overheid kan ons steunen. Als we ons als groep organiseren, maken we meer kans." 

Moneer is niet positief over de kansen van de nieuwkomers. "Als je nu als ex-vluchteling nog je business moet beginnen, ga je het niet redden. Je zit met de taalbarrière. Zelfs voor mij – ik ben al 25 jaar in Nederland – is het lastig. Ik heb het gevoel dat ik niet serieus word genomen. Een aantal jaar geleden had ik een idee om het fileprobleem in Nederland op te lossen. Ik benaderde het ministerie van Infrastructuur, maar de ambtenaren wilden mij niet ontvangen." 

Als je als ex-vluchteling nu nog je business moet beginnen, ga je het niet redden.

 

Moamen Al-Azha van restaurant Sham (die ook nog eens acht statushouders in de keuken en bediening tewerkstelt), rept ook van vooroordelen. "Ik krijg van allerlei kanten het advies mijn restaurant niet Syrisch maar Libanees te noemen, omdat Syrisch voor Nederlanders de verkeerde associatie heeft. Ik heb het in de wind geslagen." 

Maar goed dat de contacten nu zijn gelegd en het netwerk van de grond komt, is ieders conclusie na de lunch. Uw OneWorld-reporter heeft na de lunch van drie gangen vooral aanvechtingen om even op de bank te gaan liggen. Zelfs op de weg naar buiten krijg ik nog een toetje aangereikt. Syriërs, eten en gastvrijheid: een mooie drie-eenheid.  

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons