Achtergrond

Mobiel activisme in Afrika in opkomst

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

Videoactivisten stellen martelen aan de kaak

Egyptische activisten stellen via sms en dankzij de camera’s op hun mobiele telefoons regelmatig politiegeweld aan de kaak. Vooral de schokkende video waarin de 13-jarige Mohammed Mamdouh Abdel Aziz wordt gemarteld veroorzaakte veel ophef. En dankzij de internationale aandacht die bloggers als Wael Abbas en Demagh Mak met hun posts wisten te genereren kwam hun collega-blogger Alaa Abd El Fattah die was opgepakt na deelname aan een demonstratie voor onafhankelijke rechtspraak op vrije voeten.

Communicatierevolutie
Overal ter wereld hebben mobiele telefoons een enorme impact gehad, maar in Afrika hebben deze draagbare toestelletjes voor een ware communicatierevolutie gezorgd. In gebieden waar voorheen geen vaste telefonie mogelijk was, kwam dankzij de gsm, opeens telefonie en internet binnen bereik.

belwinkel zuid afrika
Afrikaanse belwinkel, foto: CC

In 2008 waren er naar schatting 370 miljoen mensen met een mobiele telefoon in Afrika, dat zijn vier op de tien Afrikanen. De verwachting is dat dat er in 2010 zes op de tien zullen zijn. De spreiding van mobiele telefoonbezit is nog wel ongelijk. Bron: Oeso

 

Sms’en tegen huiselijk geweld

 

Het Oegandese Women of Uganda Network (Wougnet) organiseert jaarlijks via sms een actie om geweld tegen vrouwen te beëindigen. Ook zet de organisatie regelmatig ICT-kampen voor meisjes op touw waar ze leren met computers en internet om te gaan en zo hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten.
 

Onafhankelijk nieuws van en voor Zimbabwanen

In het politiek en economisch tumultueze Zimbabwe is het voor gewone Zimbabwanen lastig om onafhankelijk nieuws te volgen. Op het hoogtepunt van de crisis maakte de organisatie Kubatana het met de Freedom Fone voor Zimbabwanen mogelijk om zelf nieuws te verspreiden via de sms. Sms’jes die via de Freedom Fone worden verstuurd mogen iets meer karakters hebben dan gewone sms’jes, hierdoor hoeven er minder berichtjes te worden verstuurd en kost het sms’en minder. Ook kunnen de Zimbabwanen dankzij het content management systeem dat in de Freedom Fone zit, zelf radio-items maken.

 

Verkiezingsgeweld Kenia in kaart

Na de Keniaanse presidentsverkiezingen van eind december 2007 braken op verschillende plekken in het land rellen uit. Bloggersplatform Mashada riep mensen op om via de sms het laatste nieuws over de rellen te delen. Deze oproep werd al gauw overgenomen door de bekende Keniaanse blogster Ory Okolloh op haar blog Kenyan Pundit . Okolloh stelde voor om via Google Earth het geweld in kaart te brengen. Uit de twee initiatieven ontstond Ushahidi  een crowdsourcing crisis monitoring project dat na het Keniaanse verkiezingsgeweld internationaal ging en ook actief was na de aardbeving in Haïti.

 

Op de bres voor landrechten

In 2004 lanceerde Fahamu, een Afrikaanse organisatie die zich hard maakt voor mensenrechten en sociale gelijkheid, een sms-campagne voor de promotie van de ratificatie van het protocol voor vrouwenrechten in Afrika. In 2005 lanceerde Fahamu dat ook het Pambazuka nieuws uitgeeft, een soortgelijke campagne voor de Global Call to Action against Poverty. Een ander project van Fahamu is het UmNyango project, waarbij vrouwen die op het platteland van KwaZulu-Natal wonen via hun gsm huiselijk geweld kunnen melden. Ook kunnen de vrouwen via de mobieltjes melden dat hun landeigendomsrechten worden geschonden, iets wat op het Zuid-Afrikaanse platteland nog regelmatig aan de orde is. Hoe meer meldingen, hoe groter de druk om actie tegen het probleem te ondernemen. Vrouwen die aan het project deelnemen, maken ook eigen radioshows over vrouwenrechten die als podcasts worden verspreid.

 

screenshot wildlife trackersSms Olifantenstropers AAN naar ….

Olifantenstropers actief? Een illegale handelaar in zeldzame diersoorten op het spoor? Vervuiling gespot? Kenianen en toeristen kunnen sinds kort incidenten met bedreigde dieren en milieuvervuiling melden op de site Wildlife trackers van Wildlife direct. Behalve vervelende incidenten worden ook ‘leuke’ berichtjes op de site gepost. Zo kun je bijvoorbeeld via de google earth-kaart precies achterhalen waar zeldzame zwarte neushoorns zijn gespot. 

 

Oud-kindsoldaten rapporteren geweld
In het Kalundu Child Soldier project maken dorpelingen in Kivu, een regio in het oosten van Congo, gebruik van mobiele telefoons om geweld, martelingen, verkrachtingen en gedwongen huwelijken te melden. Aan het project werken voormalig kindsoldaten mee. Kivu is het centrum van geweld in Oost-Congo. Dit conflict draait grotendeels om de delfstoffen die daar in de grond zitten.

 

Ethiopië: sms-campagne leidt tot sms-ban

Dat de opkomst van de mobiele telefoon actievoerders en oppositie meer kansen biedt om een ander geluid te laten horen, wordt niet door alle Afrikaanse regimes met gejuich onthaald. “Wat ze in China kunnen, kunnen wij ook”, dacht de Ethiopische regering toen in juni 2005, midden in de verkiezingsstrijd, de oppositie met behulp van sms-campagnes er op een succesvolle manier in slaagde haar achterban te mobiliseerde. De Ethiopische regering stelde een ban in op sms’en die pas in 2007 werd opgeheven.

Nieuwe ICT-technieken voor activisten

Veel niet-gouvernementele organisaties uit Azië, Afrika en Latijns-Amerika maken dankbaar gebruik van ngo-In-A-Box van Tactical Tech, dit is een cd met software waarmee activisten onder andere hun e-mail en surfgedrag geheim kunnen houden.
africa_phone foto Nokia
Het Tactical Technology Collective, kortweg Tactical Tech, ondersteunt activisten in het Zuiden met ict zodat zij hun werk beter en veiliger kunnen doen. De organisatie werd vijf jaar geleden opgericht in Groot-Brittannië door een groep professionals met uitgebreide ervaring in zowel ict als het werk van ngo’s in ontwikkelingslanden. Ze maken open source software toegankelijk en organiseren trainingen en seminars.

 

Nigeria: parlementsleden ontvangen sms-bombardement

 

In het voorjaar van 2006 lanceerde een coalitie van Nigeriaanse ngo’s en oppositiepartijen een sms-campagne om te voorkomen dat president Obasanjo’s wetswijziging waardoor hij aan een derde termijn zou kunnen beginnen, werd aangenomen. De ngo’s hadden de mobiele telefoonnummers van de parlementsleden achterhaald en bestookten hen met sms’jes om tegen de wetswijziging te stemmen. Veel parlementsleden wijzigden na de actie hun telefoonnummer, maar de wetswijziging werd wel weggestemd.

 

Keniaanse online Den Haag Vandaag

De debatten volgen in het Keniaanse parlement is niet zo makkelijk en ook de teksten van nieuwe wetten zijn vaak lastig te achterhalen. Twee Kenianen waren daar zo gefrustreerd over dat ze besloten om Mzalendo op te zetten, een Keniaanse variant van Den Haag Vandaag maar dan online. Op de site kun je verslagen van parlementszittingen vinden net als gegevens over politieke partijen en hun volksvertegenwoordigers en de teksten van wetten. Mzalendo wordt bijgehouden door vrijwilligers en wil naar eigen zeggen een oogje in het zeil van de Keniaanse democratie houden om transparantie te bevorderen.

 

Het boek ‘Sms Uprising: Mobile Activism in Africa’ is online te bestellen bij Fahuma Books.

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons