Merry Kisimusi y Feliz Año Nuevo

Hoewel een witte kerst er in Afrika afgezien misschien van het Atlas gebergte in Marokko of bovenop de Kilimanjaro niet in zal zitten, vieren de naar schatting 350 miljoen christenen in Afrika wel Kerstmis. Niet iedereen doet dat op hetzelfde tijdstip. De koptische christenen in Ethiopië en Egypte vieren kerst op 7 januari. Volgens hun juliaanse kalender valt 25 december namelijk op wat in het Westen 7 januari is.
 

Peruaanse kerstboomversiering

Versierde mangoboomDiegenen die het zich kunnen veroorloven geven cadeautjes. Een gangbaar kerstcadeautje in Afrika is een nieuw setje kleren om in de kerk te dragen. Net als in de rest van de wereld wordt Kerst met de familie rondom tafel gevierd. In Zuid-Afrika waar het rond Kerst hartje zomer is, geen kalkoen uit de oven maar een braai. In Ghana staat met Kerst traditioneel fufu en okrasoep op het menu, in Liberia rijst, rundvlees en koekjes, terwijl de Zimbabwanen brood, jam en theedrinken met kerst. In veel Afrikaanse landen zoals Malawi en Gambia gaan kinderen de deuren langs om te zingen. Dennenbomen zul je niet veel aantreffen maar wel veel versierde mango- palm of andere bomen. Ook met de nepsneeuwspuitbus wordt gul gesprayd.

Piñata
In het katholieke Latijns-Amerika is Kerstmis een belangrijke feestdag. In Brazilië is Kerst bijvoorbeeld een echt feest: er wordt – na de nachtmis – gegeten, gedronken, en er wordt vuurwerk afgestoken tot de volgende dag 12 uur. Ook in Venezuela worden de gillende keukenmeiden en de strijkers met kerst van stal gehaald. In Mexico is een belangrijke traditie tijdens Kerstmis La Posada, een religieuze processie die de zoektocht van Jozef en Maria naar een plek in de herberg uitbeeldt. Deelnemers aan de optocht gaan van huis tot huis met afbeeldingen van Jozef en Maria in hun handen. Mexicaanse kinderen krijgen ook cadeautjes met kerst. Geblinddoekt moeten ze met een stok een piñata proberen stuk te slaan.

Kerstman in India

Werken met Kerst
Slechts een klein deel van de bevolking in Azië is christelijk toch wordt het kerstfeest er wel gevierd. Door de invloed van het Westen geeft men elkaar in Japan bijvoorbeeld ook kerstcadeautjes. Kerst is er echter geen nationale feestdag, dus de Japanners moeten op 25 en 26 december gewoon naar school of werk. In India is 25 december wel een nationale feestdag, een erfenis van de Britse koloniale overheersing. Dat geldt ook voor Hong Kong en de voormalig Portugese kolonie Macao. Kerst zoals wij dat kennen vieren ze er niet, maar door de invloed van westerse media sijpelen er wel wat gebruiken door. Het enige Aziatische land waar Kerstmis echt uitbundig wordt gevierd is de Filipijnen. De feestelijkheden beginnen hier al negen dagen van te voren en de katholieke Filipijners gaan regelmatig naar de mis. Op Kerstavond gaat vuurwerk de lucht in en schuiven gezinnen aan tafel voor geroosterd varken.

Vadertje Winter
Ook binnen Europa zijn veel andere tradities het Kerstfeest ingeslopen, waardoor dit oorspronkelijk christelijke feest ook hier op verschillende manieren gevierd wordt. In Noorwegen kent men bijvoorbeeld geen kerstman, maar een kerstkabouter: een aardmannetje dat waakt over het vee. Kinderen gaan verder langs de huizen om cadeautjes te krijgen – een Vikingtraditie. In Scandinavië staan de decemberdagen sowieso in het teken van de geit. Men geeft elkaar geitjes van stro, en kinderen verkleden zich als deze dieren. Geiten zouden de boze geesten die rond de jaarwisseling tevoorschijn komen, verdrijven.

In sommige landen in Oost-Europa wordt Kerstmis op 6 januari gevierd. Bij hen staat het kerstkindje in het middelpunt: er wordt zelfs een stoel vrijgelaten aan tafel. De Russen krijgen hun cadeautjes niet van de kerstman of het kerstkind, maar van Baboesjka, die we kennen van de typische poppetjes. Ook heb je in Rusland kans om Vadertje Winter tegen te komen, de Russische variant van de Coca-Cola Kerstman. Oorspronkelijk werd Vadertje Winter door de communistische overheden verspreid als atheïstisch folkloristisch alternatief voor de orthodoxe kerstviering.

De jaarwisseling is, in tegenstelling tot kerst, een feest dat zo goed als overal ter wereld flink gevierd wordt. De data waarop mensen het oude jaar afsluiten en het nieuwe jaar verwelkomen, verschillen vaak. De achterliggende gedachten zijn echter vaak hetzelfde: gelukswensen en goede voornemens. De manier waarop deze bijzondere dag gevierd wordt, verschilt echter ook van land tot land.

Schulden afbetalen

Nieuwjaarsversiering Japan

Voordat men in Japan wensen uitspreekt voor het nieuwe jaar, wordt het oude jaar goed afgesloten. Vanaf half december worden schulden afbetaald, en tegen het eind van de maand wordt er soms een feest gegeven om de slechte dingen van dat jaar te vergeten. De alcohol wist de problemen uit, en zorgt dat het nieuwe jaar met een schone lei begonnen kan worden.
Vervolgens wordt het huis versierd met pijnboomtakken en bamboe, om de geesten van kwalen en ziekten te weren en om de goden van het nieuwe jaar te verwelkomen. Om 12 uur ‘s nachts beginnen de boeddhistische tempels de klokken te luiden: precies 108 keer. Dit omdat de mens, volgens hen, in één jaar 108 fouten maakt. Thuis eet men toshikishisoba, lange slierten noedels die symbool staan voor een lang leven.

Donkerharig bezoek welkom
Op sommige plekken in Schotland brandt men het oude jaar letterlijk op, om het nieuwe jaar te laten beginnen. Met teer gevulde vaten worden aangestoken en door de straten gerold. Verder is het erg belangrijk wie er in het nieuwe jaar het eerste bezoek aan je huis brengt. Deze persoon kan zowel een jaar vol geluk als een jaar vol met ongeluk brengen. De meeste kans op geluk heb je bij een bezoeker met donker haar. Het zit helemaal goed, als deze bezoeker ook nog een cadeautje meebrengt.

Bolivianen kunnen je ontzettend veel tips geven om het nieuwe jaar voorspoedig te laten verlopen. Wil je een jaar vol passie en liefde? Draag dan rood ondergoed op de laatste dag van het oude jaar. Maar ook andere kleuren hebben zo hun functie: geel zal zorgen voor geluk en geld, groen voor welvaart, roze voor vriendschap en wit voor hoop. Je kunt het ondergoed natuurlijk kopen voor de gelegenheid, maar het werkt nog beter als je het cadeau krijgt.

Lepeltje linzen
Naast de kleur van je ondergoed, bepaalt ook je handeling op middernacht de loop van het nieuwe jaar. Hoop je op goede zaken? Tel je geld op het moment dat de klok twaalf keer slaat. Een lepeltje linzen eten kan ook helpen. Wil je een jaar met veel reismogelijkheden? Loop dan om 12 uur een blokje om met een koffer. Een paar keer naar binnen en naar buiten lopen met dat koffer zal de kansen nog meer vergroten.

Om al het slechte van het afgelopen jaar achter je te laten, schrijf je deze dingen op een stuk papier en verbrand je het. Daarnaast kun je een glas vullen met water en dat om middernacht leeggooien op straat. Vervolgens roep je twaalf keer: “Dit jaar zal ik gelukkig zijn!” Mocht je toch nog niet genoeg vertrouwen hebben in een voorspoedig jaar, eet dan twaalf druiven om middernacht. Doe een wens bij elke druif die je in je mond stopt.

Geen knallen maar stilte
Het Balinese Nieuwjaar is gebaseerd op de Saka Kalender en vindt plaats in maart. Het is, in tegenstelling tot de voorgaande feesten, een dag van stilte, meditatie en vasten. Deze dag, Nyepi, staat van zes uur ‘s ochtends tot hetzelfde tijdstip de volgende dag in het teken van zelfreflectie. Hoewel Nyepi voornamelijk een Hindu-feestdag is, houdt heel Bali deze dag een rustdag. Zelfs toeristen worden verzocht in hun hotels te blijven.

Rode afschrikker
Het Chinese nieuwjaar is het belangrijkste feest van het jaar voor veel inwoners. Het feest begint op de eerste dag van de eerste maand van de Chinese kalender, en duurt tot de vijftiende dag. Huizen worden grondig schoongemaakt en versierd met papieren knipsels, meestal in de kleur rood. Ook worden er rode pakketjes met geld cadeau gedaan, veelal door ouderen aan kinderen. Belangrijk is dat de hoeveelheid geld in het pakketje een even aantal is – oneven getallen worden geassocieerd met begrafenissen. Volgens de legende begon het vieren van het Chinese Nieuwjaar met de strijd tegen een beest, de Nien. Nien kwam elk jaar, de eerste dag van de eerste maand, om voedsel, gewassen en zelfs dorpelingen – vooral kinderen – te verslinden. Op een dag zag men dat de Nien werd weggejaagd door een klein kind in rode kleren. Men begreep dat de Nien bang was voor de kleur rood. Met rode lantaarns, versieringen en cadeautjes hoopt men de Nien buiten de deur te houden. Ook vuurwerk blijkt hiervoor goed te werken.

Enkutatash
Het Ethiopische Nieuwjaar heet Enkutatash en wordt gevierd op 11 september. Enkutatash is een belangrijk feest voor Ethiopiërs. Het vindt plaats na de regentijd, die ongeveer drie maanden duurt. De zon komt weer uit en zorgt ervoor dat veel planten en bloemen weer gaan bloeien. De maand september wordt gezien als een maand van transitie: van het oude naar het nieuwe jaar. Op oudejaarsavond worden droge bladeren en droog hout gebundeld en in brand gezet terwijl iedereen liederen zingt. Vroeg in de ochtend, op Nieuwjaarsdag, gaat iedereen naar de kerk in traditionele kleding. Na een gezamenlijke maaltijd, gaan de meisjes langs de huizen om liedjes te zingen voor wat geld. De jongens verkopen tekeningen, die ze eerder gemaakt hebben. ‘s Avonds wordt er bier gedronken, terwijl de hoop voor het nieuwe jaar wordt uitgesproken.