Achtergrond

Hoe zet je een dictator af?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

Waarom komen burgers in een dictatuur ineens in opstand?
“Per situatie kan het verschillen welke onderliggende redenen de massa op de been brengt. In ieder geval is het een mythe dat armoede leidt tot conflict. Als dat zo zou zijn, zouden er heel wat meer conflicten moeten zijn. In het geval van de recente opstanden is veel gewezen op de gestegen prijzen. Door de hoge prijzen hebben bepaalde groepen niet langer  toegang tot bepaalde goederen of diensten, terwijl anderen dat nog wel hebben. Dit kan een reden voor verzet zijn.”

Hoe komen de opstandelingen aan wapens?
“Bepaalde wapens zijn verrassend eenvoudig verkrijgbaar, soms tegen heel lage prijzen. Bijvoorbeeld AK47s, die erg gangbaar zijn in Afrikaanse conflicten. Wapens verhuizen ook van conflictgebied naar conflictgebied. Zelfs als er een verbod op levering staat, want dat gaat vaak om leveringen van nieuwe wapens, niet om tweedehands wapens. In sommige landen zijn veel wapens voorhanden en in handen van burgers. Grotere wapens, zoals tanks, zijn niet zo makkelijk te krijgen, maar dan gaat het al meer in de richting van een burgeroorlog of andere vormen van strijd waarin meer of minder georganiseerde gewapende groepen tegenover elkaar staan. Dan is er vaak ook sprake van hulp van buitenaf.”

Hoe organiseren opstandelingen zich?
“Het verschilt per situatie of er organistaties of groepen zijn die de leiding op zich kunnen nemen en of daarbinnen individuen zijn die met gezag en enige vorm van legitimiteit de leiderschapsrol kunnen vervullen. Het voorbeeld van Egypte laat zien dat leiderschap niet zonder meer kan worden afgedwongen door personen die van buitenaf komen. El Baradei, een Egyptenaar die jarenlang in het buitenland gewoond en gewerkt heeft, werd niet zomaar geaccepteerd toen hij naar Egypte terug kwam om als oppositieleider te fungeren. Soms verliest een leider zijn autoriteit ook weer en staat er een volgende voorman op.” 

protest Egypte
Protest Egypte (cc)

 

Is er een ‘succesfactor’ die bepaalt of een opstand kan slagen?“Ook deze vraag heeft helaas geen eenduidig antwoord. Waarom kan Iran de opstanden met geweld onderdrukken, maar andere landen niet of minder? We kunnen dat niet zomaar toeschrijven aan een dictator, zijn machtsmiddelen of grof geweld. Wat bindt verdeelde groepen om toch gezamenlijk een bepaald doel na te streven? Hoe lang blijft men verenigd? Deze vragen zijn niet eenvoudig algemeen te beantwoorden.

 

 

 

Duidelijk is wel dat er veel tijd nodig is voor revoluties om echt iets te wijzigen, als men hier al echt in slaagt. Of we Egypte een succesvolle opstand kunnen noemen is nog niet te zeggen. Mubarak is verdreven, maar het leger, dé steunpilaar voor elke regering sinds Nasser, heeft nog altijd de macht in handen. In het geval van Indonesië hebben we kunnen zien hoe lang het heeft geduurd voordat de macht van het leger verminderde. Dit was een moeizaam en langdurig proces.” 

 

 

Foto boven: (cc) Austin King

Op de site van de BBC vind je een overzicht van de landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika waar het op dit moment onrustig is. De BBC stelde ook deze onrustindex samen:
Landenoverzicht van de BCC

 

 

 

 

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons