Achtergrond

Historische dagen in Burkina Faso

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso is normaal gesproken een rustige stad. Maar niet de laatste week. Afgelopen woensdag, donderdag en vrijdag gingen tienduizenden mensen de straat op, er werd gevochten met politie en leger. Het parlementsgebouw, stadhuis en hoofdkantoor van de politieke partij van Compaoré werd in brand gestoken. Ook bezetten demonstranten de nationale TV studio.

Politieke chaos volgde en het leek erop dat het leger het machtsvacuüm gebruikte om de macht naar zich toe te trekken. Op zaterdag liet generaal Honore Traore weten dat hij nu de leider van Burkina Faso was, enige tijd later was het luitenant-kolonel Isaac Zida die door het leger naar voren werd geschoven als eindverantwoordelijke. Maar het volk en de oppositie pikte deze machtsovername van het leger niet. Op zondag ging het volk weer massaal de straat op. In de stad werd enige tijd geplunderd. Het gevolg was dat het leger inbond. De legerleiding beloofde dat de overgang  naar een nieuwe regering ‘binnen een grondwettelijke kader’ en ‘zo snel mogelijk’ zou plaatsvinden.

De mededeling kwam ook nadat duidelijk werd dat de internationale gemeenschap de machtsgreep sterk afkeurt. De Afrikaanse Unie, Ecowas en de VS veroordelen de actie van het leger ten sterkste. De VN dreigt zelfs met economische sancties. De Afrikaanse Unie maakte afgelopen maandag duidelijk dat het leger binnen twee weken de macht moet hebben overgedragen aan een overgangsregering.

‘Geen gestolen revolutie’
Het leger liet zich vervolgens in nog sterkere termen uit. Zida ontkende dat het leger de revolutie van het volk had gestolen. ‘Dit is geen staatsgreep, maar een volksopstand’ aldus Zida, volgens Reuters. ‘Ik eer de nagedachtenis van de martelaren van deze volksopstand en ik buig voor de offers die ons volk heeft gebracht.’

Al met al duurde het afzetten van Compaoré vier dagen, gisteren was de stad al weer ogenschijnlijk rustig aldus diverse media. Compaoré was 27 jaar aan de macht in de Franse oud-kolonie.

Bala Sanou woont in Ouagadougou en is onafhankelijk expert in lokaal bestuur. Hij is betrokken bij de gesprekken tussen leger, oppositie en maatschappelijke organisaties. Hij werkte jaren voor het Nederlandse KIT en SNV. Via de telefoon:  ‘Ik ben blij, we hebben nu een geweldige kans om Burkina Faso beter te maken. Het land is vergiftigd door corruptie. Ik help de gesprekken tussen militairen, politici en maatschappelijke organisaties te faciliteren. Sinds maandag vinden die gesprekken plaats, ook met de militairen. Ik was eerst sceptisch, omdat ik de militairen niet vertrouwde, maar nu heb ik met ze gepraat en eigenlijk is iedereen ervan overtuigd dat het leger echt de macht zal opgeven zodra we een goede overgangsregering hebben gerealiseerd. Er is nu wel een machtstrijd gaande onder de politici van de oppositie. Als we daar goed en snel uitkomen ben ik heel optimistisch. Ik heb er vertrouwen in dat de politiek en de militairen nu echt luisteren naar maatschappelijke organisaties en dus naar de burgers.

Burkina Faso gold jarenlang als het stabiele, arme, rustige land in de Sahel. Al sinds de onafhankelijkheid in 1960 wordt het land geregeerd door militairen. De nu afgezette Blaise Compaoré pleegde samen met Thomas Sankara een staatsgreep in 1983. Sankara werd president. Sankara, die wel de Afrikaanse Che Guevara word genoemd om zijn marxistische ideeën en zijn uitgesproken Pan-Afrikaanse denkwijze, werd door Compaoré na vier jaar verdreven, en zeer waarschijnlijk vermoord. De militair werd zelf president en wist 4 verkiezingen zo te sturen dat hij telkens als winnaar boven kwam drijven. Zijn laatste poging om nogmaals de wet te wijzigingen werd hem fataal.

Bala Sanou: ‘Blase Compaore leefde in een ivoren toren, hij was het zicht op de werkelijkheid kwijt geraakt. Zijn omgeving vertelde hem leugens. Hij moet volkomen verrast zijn geweest door de omvang van protesten. Hij weigerde het blijkbaar te zien. En gelukkig maar dat het protest zo heftig en kort was. Burkina Faso is heel arm, mensen hebben niet de gelegenheid om maanden te protesteren. Ze hebben hun gewone leven weer opgepakt.’

Nederland beëindigde in 2013 een decennia lange ontwikkelingsrelatie met Burkina Faso en sloot dat jaar de ambassade in Ouagadougou. Er zijn weinig Nederlandse bedrijven actief in Burkina Faso.

Reuters fotograaf Joe Penny was als een van de weinige Westerse journalisten aanwezig gedurende alle dagen van de protesten. Een slideshow met zijn werk staat hier.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons