Achtergrond

Geluk begint bij wat je eet

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Een betere wereld begint bij wat je in je mond stopt, zegt oprichter van de Slow Food beweging Carlo Petrini. Deze expert op het gebied van voedselproblematiek was in Nederland voor het Food Film Festival. Hij vertelde OneWorld over hoe wij nog steeds averechtse beslissingen nemen als het gaat om crisis en eten. 

Petrini (1949) stond aan de wieg van Slow Food, een beweging die in 1986 werd geboren op de Spaanse trappen in Rome, als tegenreactie op fastfood en McDonalds die daar destijds de deuren opende. Slow Food, inmiddels uitgegroeid tot een wereldwijde beweging met 100.000 actieve leden in ruim 150 landen, pleit voor good, clean en fair voedsel. Goed bereid eten, verbouwd met respect voor mens en milieu en een systeem dat eerlijke prijzen hanteert voor de producent.

Is het toeval dat Slow Food is opgericht in het culinair befaamde Italië?
‘Ieder land heeft culinaire tradities en rijkdommen, niet alleen Italië. Ja, het is dus toeval. Het had in ieder land opgericht kunnen worden.’

Slow Food bestaat bijna 24 jaar. Bent u tevreden met wat u heeft bereikt?
‘Er is heel wat veranderd door de jaren heen. Vroeger dachten chefkoks in Europa, de VS en Japan alleen na over la buena cocina waarbij de smaak van voedsel centraal staat. Ze hadden geen aandacht voor problemen die verbonden waren aan die keuken, als honger en milieuvervuiling. Nu wel. Een gastronoom die geen respect toont voor het milieu is dom. Groente, fruit en dieren zijn immers heel belangrijk voor wat hij maakt. 

Bewustwording van de voedselproblematiek is nodig om het onrecht uit te roeien: kinderen die honger lijden, boeren die slecht betaald krijgen, landarbeiders die als slaven worden behandeld. Maar ook het overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen dat de aarde onvruchtbaar maakt.

Toch zijn problemen als honger en milieuvervuiling nog niet uitgeroeid. Wat moet er gebeuren?
‘Elk land heeft een eigen voorzienende landbouwproductie nodig. En als een land niet zelfvoorzienend kan zijn, moet je denken in groter, bijvoorbeeld Europees, verband. Daar worden nog steeds besluiten genomen die averechts werken. Afgelopen week was er een stemming in het Europarlement over een nieuw landbouwbeleid. Weer is er gekozen voor een politiek die niet ten voordele komt aan de kleine boeren en het milieu, wel aan de intensieve landbouw en de grote voedselproducenten.

Kijk, het zijn uiteindelijk de consumenten die betalen (zowel via belasting als voedselprijzen red.). Als er overschotten ontstaan in Europa (exportsubsidies verstoren de marktwerking red.), worden deze goedkoop op de wereldmarkt gedumpt. Dat is geen eerlijke concurrentie. Kleine boeren uit Afrika zijn de dupe. Zo’n systeem is nutteloos. De internationale gemeenschap zet zich in voor duurzame ontwikkeling, terwijl het huidige voedselsysteem dit zo tegenwerkt.”

Is het niet lastig om deze hiaten in het systeem te veranderen in tijden van economische crisis?
“Nee, het geld van de Europese Unie komt nu bij multinationals als Danone en Nestlé terecht, niet bij kleine boeren. Zo vererger je de crisis juist.”

Als het huidige voedselsysteem op de schop gaat, moet de consument dan meer betalen?
“Niet per se. Mensen denken dat je meer moet produceren om te verdienen, maar dat is niet zo. Je moet juist voedselverspilling terugbrengen. We produceren meer voedsel dan dat we opeten. Dat is een ramp. Door minder te verspillen kun je meer besparen.”

Hoe ziet ons eten van de toekomst eruit?
“Minder voedsel verspillen is essentieel. Dertig procent van bijvoorbeeld biologisch geproduceerde producten verdwijnt in de vuilnisbak, vanwege cosmetische redenen. Een wortel moet er esthetisch perfect uitzien, anders willen de grote inkopers ze niet en belanden ze op de composthoop. Dat is toch bizar? De wegwerpeconomie waarin we leven is mede oorzaak van de huidige crisis. We produceren voedsel en gebruiken daarvoor veel energie, voor iets dat ons geen energie teruggeeft. Respect voor het milieu en weinig weggooien: dat zijn de nieuwe paradigma’s.

Als we doorgaan met de huidige economie, dan vernietigen we onze aarde. Verandering is broodnodig. Jongeren begrijpen dat. In Berlijn bijvoorbeeld, waar jongeren onlangs weggegooid voedsel verzamelden voor het Duitse Parlement. Ze maakten een maaltijd voor 2.000 personen van het afgedankte voedsel.”

Even concreet: wat eten we wel en niet in de toekomst?
“Het gaat niet om specifieke producten, maar om de aandacht voor een solidaire wereld zonder verspilling. Een maatschappij waarin het menselijk geluk centraal staat, niet de toename van consumptie. Geluk is immers het allerbelangrijkste voor de mensheid. Voedsel speelt daarin een sleutelrol.”

foto: cc

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons