Met de logeerregeling van het COA is het mogelijk om een vluchteling tijdelijk onderdak te bieden in je eigen huis. Maar nu de regeling in september is aangepast, komt er bij zo’n ‘logeerpartij’ heel wat kijken. De Amsterdamse Joyce (31) en Roché (33) hebben sinds september gezelschap van Syriër Alaa Aldien (24).
“Op maandag is het huisavond”, vertelt Alaa Aldien terwijl Joyce thee en stroopwafels op tafel zet. Het drietal kookt en eet dan samen en praat uitgebreid met elkaar. “Ook gamen we weleens op de Playstation of schaken we een potje.” Op dat moment moet Joyce lachen: “Bij het eerste potje schaken ontstond nogal wat verwarring. In Syrië zit er namelijk geen koningin maar een raadsman in het spel.” Waarop Alaa Aldien aanvult: “Ik was een beetje verbaasd dat de koningin als vrouw haar man – de koning – moet beschermen!"
Alaa Aldien bewoont de bovenste verdieping van de woning in de Museumbuurt, een studio met een eigen keukenblokje, zithoek en grote ramen. Tijdens de rondleiding laat hij trots het dakterras met uitzicht over de stad zien. Zes dagen per week doet hij werkervaring op in een restaurant als kok en bezorger, waardoor zijn werktijden verschillen met die van Joyce en Roché. “Onze avonden zijn dus niet echt veranderd, behalve dat we een deel van het huis opofferen. Als hij rond tien uur ’s avonds thuis komt, drinken we nog wel eens een kop thee, soms raken we dan in gesprek”, vertelt Roché. Ook doen ze soms samen wat leuks: “Vorige week zijn we nog gaan haringhappen.”
Zelf gastgezin worden
Wil jij ook gastgezin worden voor een vluchteling? Daar kan Takecarebnb je bij helpen. Op de website kun je je aanmelden. Een ervaren matchmaker brengt de gastgezinnen met vluchtelingen in contact.
Laagdrempelig
Joyce en Roché kwamen met Alaa Aldien in contact door Takecarebnb. De organisatie koppelt vluchtelingen aan een gastgezin, en maakt hiervoor gebruik van de logeerregeling van het COA. Sinds september is er een hoop veranderd rond deze regeling. Per 1 september werd de zogeheten ‘logeerregeling’ tot grote verbazing van Takecarebnb door COA stopgezet. Takecarebnb kon wel nog gebruik maken van het zelfzorgarrangement (zza), maar die regeling bracht volgens Maja Crcic, directeur van Takecarebnb, wat nadelen met zich mee: “Met de logeerregeling hoefde een vluchteling zich nooit in te schrijven op het adres van het gastgezin. Bij het zza is er wel een inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP) vereist.” Ook had het zza geen eindtermijn, terwijl de logeerregeling altijd na drie maanden afliep. Dat maakt het voor een gastgezin minder laagdrempelig om mee te doen.”
We geloven dat het samenwonen een positief effect heeft op de integratie van een vluchteling
En dat is jammer, want volgens Grcic dient de regeling een groter doel dan alleen huisvesting bieden. “We geloven dat het samenwonen met een gastgezin een positief effect heeft op de integratie van een vluchteling. Zo komt hij, voordat hij op zichzelf gaat wonen, alvast in contact met de Nederlandse cultuur en taal. Dat geldt ook voor Alaa Aldien, hij geeft aan iedere maaltijd weer een nieuwe gewoonte of regel te leren. “Ik wil straks ook Nederlandse gezinnen kunnen uitnodigen om te komen eten.” Het belangrijkste wat hij heeft geleerd is dat je in Nederland direct en eerlijk kunt zijn: “Hier kun je gewoon eerlijk zeggen of je het eten lekker vindt. In Syrië draaien mensen vaak om een antwoord heen.”
Logeerregeling weer terug
Ondanks de stopzetting van de logeerregeling is Takecarebnb gewoon door blijven gaan met ‘koppelen’ voor een periode van drie maanden. Maar zo plotseling als de logeerregeling werd stopgezet, verdween ook het zza. Na 15 dagen werd de logeerregeling weer terug ingevoerd, met dezelfde voordelen als de oude regeling. Maar wel met een belangrijk verschil volgens Grcic: “De BRP-inschrijving is bij de nieuwe logeerregeling wel verplicht. We merken dat we nu minder aanmeldingen krijgen van gastgezinnen. Maar we blijven met het COA en de overheid in gesprek over het afschaffen van de BRP verplichting in de logeerregeling.”
[[{“fid”:”51719″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Takecarebnb – at home while you wait for a home”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]
Naar aanleiding van de aanvankelijke stopzetting van de logeerregeling werden er Kamervragen gesteld door de SP. De vraag of staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie de mening deelt dat juist de afgebakende logeerperiode van drie maanden zonder inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP) aantrekkelijk is voor gastgezinnen, blijft onbeantwoord.
Volgens Jan-Willem Anholts, persvoorlichter van het COA, is de reden voor het invoeren van de inschrijving in het BRP als volgt: “Het doel van de logeerregeling is om een niet ingenomen capaciteitsplaats in een azc te kunnen gebruiken voor iemand anders. Als er geen BRP inschrijving is op een ander adres, moeten wij een plaats voor de 'logeerder' beschikbaar houden.” De beslissing voor het wel of niet verplichten van de BRP-inschrijving ligt bij de Rijksoverheid, en daar heeft het COA volgens Anholts geen invloed op. Voor verdere toelichting over het onderwerp, bleef het COA niet beschikbaar.
Brieven
Ook Joyce en Roché stuiten op veel onduidelijkheid wanneer zij Alaa Aldien in huis nemen. “Alaa tekende een contract met het COA en toen was alles geregeld. Wij werden verder niet ingelicht over de voorwaarden of regels”, vertelt Joyce. “Ook wisten we eerst niet of er een inschrijving op ons adres nodig was. Alaa heeft zelf zijn verblijfsvergunning aan ons laten zien.” Ook verbaast Joyce zich er over dat alle correspondentie van het COA en de Immigratie- en Naturalisatiedienst naar Alaa Aldien in het Nederlands is. “Belangrijke brieven over zaken als gezinshereniging, zijn zelf voor ons moeilijk te begrijpen.”
Volgens Grcic handelt Takecarebnb vanuit de kennis die ze hebben. “Ook wij moeten regelmatig naar informatie vragen bij het COA. Het is moeilijk om mensen goed te informeren als er steeds wat veranderd. Daarnaast willen we ons niet mengen in overheidscommunicatie. Wel proberen we zoveel mogelijk eenduidigheid in ons beleid aan te houden. Daarom werken we nog steeds met de logeerregeling voor een periode van drie maanden, maar nu met de BRP-inschrijving.”
Het idee dat vluchtelingen binnen een jaar opgaan in de Nederlandse cultuur, is niet realistisch
Utopie
Toch raad Roché zowel voor- als tegenstanders van hulpverlening aan vluchtelingen aan om gastgezin te worden. “Wanneer je de verhalen persoonlijk van iemand hoort, snap je pas echt waarom diegene is gevlucht, en dat we iets moeten doen als land.” Maar integratie is volgens Joyce en Roché een utopie: “Er zijn onverenigbare verschillen, waar we als voorstander van immigratie ook goed bij stil moeten staan. Dat zeg ik zonder waardeoordeel. Het idee dat mensen hier komen, binnen een jaar de taal kunnen en opgaan in de Nederlandse cultuur, is niet realistisch.”
Alaa Aldien: “Ik kan hier thuis bidden en we hebben het samen over de Islam of mijn vrouw die een hijab draagt. Door te praten krijg je meer respect voor elkaar.” Ook praten ze met zijn drieën over de Nederlandse politiek en de financiële hulp die de overheid aan vluchtelingen verstrekt, ook bij de logeerregeling. Alaa Aldien is van plan om een onafhankelijk leven op te bouwen zodat hij zelf voor zijn vrouw kan zorgen zonder afhankelijk te zijn van een uitkering. Momenteel is hij druk bezig met gezinshereniging, zodat zijn vrouw naar Nederland kan komen. Als dat zover is, wil hij graag voor haar koken. “Dat heb ik in het restaurant geleerd.” Zijn moeder woont in Syrië en kan hij niet meer zien, ze spreken elkaar af en toe aan de telefoon. “Ze vraagt me altijd hoe het bij mijn nieuwe familie gaat.”
