“We zagen een gehavend scheepje dobberen, amper groter dan onze sloep. Loods, ladder en netten werden uitgegooid en ruim zeventig vluchtelingen klommen met angst in de ogen aan boord.” Derde stuurman Rene Eichelsheim herinnert zich de redding op het vrachtschip Nedlloyd Hobart nog als de dag van gisteren. Begin 1981 pikte zijn schip een bootje vol Vietnamese vluchtelingen op, op de vaarroute tussen Singapore en Hong Kong.
 |
| Vietnamese bootvluchtelingen Foto: Maritiem Museum |
Zeemansplicht
Steeds meer boten kwamen in die tijd vluchtelingen tegen. “Het is de plicht van scheepslieden om drenkelingen te helpen,” vertelt Shaula Nuijts van het Maritiem museum. In het museum is tot september een expositie over bootvluchtelingen te zien. “Uit de verhalen van veel vluchtelingen blijkt echter dat lang niet alle schepen zich aan deze code houden. Nu niet, maar toen ook niet. De Vietnamezen hadden geluk dat ze de Nederlanders tegenkwamen.”
De houten vloer van het schip was voor de vluchtelingen de eerste aanraking met Nederlands grondgebied en het zou niet de laatste zijn. Doordat ze door de Nederlanders waren gered, vielen ze wettelijk onder Nederlandse verantwoordelijkheid. Vanuit Hong Kong werden de Vietnamezen op het vliegtuig gezet naar Nederland, waar ze de asielprocedures mochten doorlopen. Veel van de toen geredde mensen wonen tot op de dag van vandaag in Nederland.
|
Afghaan vluchtte drie keer |
Twee wereldenHet zat de Vietnamezen ook mee dat zij één van de eerste bootvluchtelingen waren. Het gebruiken van een boot voor de vlucht nam vanaf het einde van de oorlog in Vietnam enorm toe. Dit zorgde ervoor dat welvarende landen de regels voor toelating snel aanscherpten.
Via scheepsorganisatie Netlloyd heeft het Maritiem museum verschillende verhalen van de scheepvaarders en de opgepikte Vietnamezen verzameld en geïllustreerd. Contrast tekent de tentoonstelling. Tegenover de Vietnamese herinneringen hangen de confronterende foto’s van fotograaf Piet den Blanken. Hij fotografeerde vluchtelingen die vanuit Senegal naar het Spaanse eiland Tenerife proberen te vluchten.
Twee werelden komen bij elkaar op foto’s van de gammele vissersbootjes vol Afrikanen, met op de achtergrond de luxe appartementgebouwen van het eiland. Terwijl de Vietnamezen vaak via vrachtschepen onderdak kregen in ontwikkelde landen, vergaat het de Senegalezen in Tenerife heel anders. Of zij krijgen een enkeltje terug naar Afrika, of ze vluchten na enkele dagen zonder identiteit of geld weg naar een onbekende toekomst in een andere wereld.
Foto boven: Afrikaanse bootvluchtelingen worden door de kustwacht opgepikt. Foto Piet den Blanken, Maritiem Museum Rotterdam.
