Achtergrond

Fill the Gap 6: “Internet kan Afrika op de kaart zetten”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

ftg6

De hoofdspreker van Fill the Gap was David Barnard, directeur van het Zuid-Afrikaanse SANGONeT, een platform dat maatschappelijke ontwikkelingen versterkt door ICT-toepassingen. Hij begon zijn verhaal met een reality-check; "Afrika telt in de wereldeconomie niet mee. In de globale economie wordt de wereld verbonden door breedband. Slechts 5.3% van alle Afrikanen heeft toegang tot het internet."

Barnard erkent dat er veel moeilijkheden zijn voor het ontwikkelen van ICT-gerelateerd werk in Afrika, maar dat de grootste uitdaging is juist de mogelijkheden te zien en daar gebruik van te maken. "Om een ICT-revolutie te verwezenlijken heeft het continent enthousiaste entrepreneurs nodig, die problemen op een inventieve manier oplossen en oude structuren kunnen doorbreken."

ushahidi
Doe mee met de
wereld via mobieltjes
en internet.
Afbeelding: Ushahidi

Stem in de wereld
Een voorbeeld hiervan is Ushahidi, een online platform dat ontstond tijdens het verkiezingsgeweld in Kenia. Mensen konden een mailtje of sms’je sturen naar de site met daarin informatie over het geweld dat zij waarnemen. De site wordt nu ook gebruikt voor de crisis in Gaza en Congo. Het geeft mensen een kans hun stem te laten horen in de wereld. Verder sprak Barnard het over mobiele telefonie, een succesverhaal in Afrika. Creatieve geesten hebben er voor gezorgd dat bankzaken nu ook via het mobieltje kunnen worden gedaan. Mensen kunnen zo veel effectiever participeren in de economie.

Hetzelfde denken is volgens Barnard nodig voor het internet. Eèn van de redenen dat de ICT in Afrika nog in een beginstadium verkeert, is de opstelling van regeringen. "Van bovenaf wordt er, op enkele uitzonderingen na, geen enkele prioriteit bij ICT gelegd. Zij ontwikkelen geen goede regelgeving, wat buitenlandse investeerders en bedrijven afschrikt. Meer spelers moeten het veld betreden, zodat het continent verbonden wordt en kan open bloeien naar de buitenwereld."

david barnard ftg6
David Barnard tijdens Fill the Gap 6                                             foto: Ed Lonnee

Groene technologie
Waar liggen volgens Barnard de mogelijkheden? Hij ziet deze onder andere in de ontwikkeling van een onderzeese kabel die Afrika van internet gaat voorzien, waardoor de infrastructuur van het continent totaal zal veranderen. Ook constateert hij dat er via internet een transfer van kunde plaatsvindt waardoor meer bewustwording en lokale expertise ontstaat. Afrika zou goed in kunnen springen op de nieuwe golf van groene technologie. Door zon, wind en water te gebruiken in nieuwe technologieën is het mogelijk een globale trend te zetten. "Het is slechts een kwestie van tijd, dan zie je echte Afrikaanse oplossingen voor globale problemen."

dorothy gordon ftg6
Dorothy Gordon @ Fill the Gap 6
foto: Ed Lonnee


India na de kabel

Dorothy Gordon schuift aan. Zij staat aan het hoofd van Ghanas Advanced Information Technology Institute, een organisatie die door ICT-ontwikkeling wil versnellen. Zij pleit, net als Barnard, voor een verbeterde infrastructuur. Gordon geeft het voorbeeld van India, een land waar veel bedrijven ‘offshoren’ (het uitbesteden van ICT-werkzaamheden in ontwikkelingslanden). Deze ontwikkeling is ontstaan doordat Indiërs in Silicon Valley het idee kregen om een breedband kabel met India aan te leggen. Het land heeft momenteel een jaaromzet van rond de 50 miljard dollar, uitsluitend opgebracht door ICT-activiteiten. Initiatieven moeten dus uit Afrika zelf komen, het liefst door jonge, gedreven entrepeneurs die het continent van binnenuit veranderen. Alleen onder die voorwaarde kan verandering ook echt duurzaam zijn.

Volgens Gordon ontbreekt het in Afrikaanse landen momenteel aan een gemeenschappelijke aanpak. Bovendien missen francofone landen de boot aangezien de ICT-taal Engels is. Ondanks deze belemmeringen doen sommige landen het betrekkelijk goed, vooral de landen die belang hechten aan de rol van partnerships. "Op dit moment zijn landen als Egypte, Zuid-Afrika, Oeganda en Nigeria de koplopers op het gebied van ICT."

Offshoring
Offshoring in India foto:CC

Offshoring
"Na een netwerklunch in Nigeria viel iedereen meteen in slaap, het was te relaxed", zegt Paul Tjia, oprichter van GPI consultants, een adviesbureau voor offshoring. Hij vindt dat Afrikanen agressiever moeten zijn in het aantrekken van buitenlandse klanten, doen ze dat niet dan missen ze de boot. "Offshoring begint echt grote vormen aan te nemen en steeds meer nieuwe bestemmingen worden gevonden." Paul Tja geeft het voorbeeld van Noord-Korea, waar via offshoring animaties zijn gemaakt voor de Disney-film The Lion King. Disney zocht goedkope arbeiders en vond een partner in Azië. Zonder dat Disney het wist, speelde die de opdracht door naar Noord-Korea, een land waar zelfs mobiele telefoons verboden zijn. Het geeft aan dat ICT-export zelfs in ‘moeilijke’ landen mogelijk is.

Waarom is dat dan tot dusverre in Afrika niet gelukt? Volgens Paul Tja ligt de kennis klaar om gebruikt te worden. Het probleem is volgens hem het imago dat Afrika heeft. "Een Nederlands bedrijf zal India kiezen om te offshoren een kleiner bedrijf een andere opkomende economie, maar niet Afrika. Om dit te doorbreken moeten Afrikaanse overheden ICT tot prioriteit maken en moeten Afrikaanse bedrijven verbindingen aangaan met bedrijven buiten Afrika. Als het lukt in een land als Noord-Korea kan het ook lukken in Afrika, het continent moet alleen zichtbaarder worden."

Paul Tjia ftg6
Paul Tjia @ Fill the Gap 6
foto: Ed Lonnee

Offshoring in Afrika vindt tot nu toe alleen plaats in Egypte in Zuid-Afrika. Welke andere Afrikaanse landen zouden in aanmerking komen? Paul Tjia; "Wij willen in Kenia beginnen omdat de overheid daar actief is in het aantrekken van ICT-ontwikkelingen. Door de economische crisis in Europa is dit de perfecte tijd voor bedrijven om in Afrika te offshoren. Het betekent dat je als bedrijf overeind blijft door kostenbesparing en bovendien handel en mogelijkheden voor Afrika creëert.

Kennis van eigen bodem

Is offshoring wel een duurzame vorm van ontwikkeling? Daar is Tjia kort over; "Door mensen zelf te laten werken, bereik je meer dan vanuit welk subsidiepotje dan ook. Door de werkgelegenheid ontstaat een hele nieuwe kennisinfrastructuur van waaruit innovatieve producten kunnen worden gerealiseerd." Dorothy Gordon beaamt dat die kennis van eigen bodem erg belangrijk is. "Uiteindelijk is het de bedoeling dat Afrika overstapt van technologieën die bedoeld zijn voor de problemen van anderen, naar technologieën die gecreëerd en geproduceerd zijn voor haar eigen context en haar eigen markten".

ftg6
Fill the Gap! is een jaarlijks terugkerend netwerk evenement georganiseerd door Hivos, IICD en OneWorld Nederland over de rol en toegevoegde waarde van ICT voor duurzame ontwikkeling.

 

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de organisatie en participanten van Fill the Gap.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons