Achtergrond

‘Een perfect geconstrueerde nachtmerrie’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Van 18 tot en met 26 maart is in Den Haag het Movies that Matter filmfestival. Op OneWorld.nl elke dag een recensie van een film die hier draait. Vandaag: The True Cost.

Movies that Matter filmfestival

 

De film The True Cost is te zien op het Movies that Matter filmfestival in Den Haag op:

  • vrijdag 25 maart 2016 – 16.45 uur

Nadat de Rana Plaza fabriek in Bangladesh bijna drie jaar geleden instortte, is het onmogelijk geworden om bewustzijn van de werkomstandigheden in de fashion industrie te ontkennen. Maar wist jij dat maar liefst één op de zes mensen in een onderdeel van deze mondiale industrie werkt? The True Cost laat zien hoe dit enorme netwerk de wereld als een groot spinnenweb verstrikt, en dwingt je om jezelf een spiegel voor te houden. “Het is een perfect geconstrueerde nachtmerrie.”

[[{“fid”:”46083″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”‘The True Cost’ – Official Trailer”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”‘The True Cost’ – Official Trailer”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”‘The True Cost’ – Official Trailer”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]

Shima is een jonge alleenstaande moeder uit Bangladesh. Ze werkt in één van de grote fabrieken in Dhaka, en maakt lange werkdagen om te kunnen zorgen voor haarzelf en haar dochtertje. Toen ze probeerde om een vakbond op te zetten, werd ze in elkaar geslagen door haar managers. Maar ze is vooral boos dat westerse consumenten dit willen accepteren: “Ik wil niet dat iemand ook maar iets draagt dat gemaakt is met ons bloed.”

Kort daarna ontmoeten we een Bangladeshi fabriekseigenaar, die bijna staat te huilen omdat zijn fabriek zo onder druk wordt gezet door westerse merken. We zien verschillende fairtrade bedrijfjes, die de industrie van binnenuit proberen te veranderen. Of een boerin uit Texas, die heeft besloten om het gebruik van chemicaliën te weren en de katoenindustrie ecologisch te maken, nadat haar man overleden is aan een hersentumor. En dan heb ik het nog niet eens over de wereldwijde milieuschade.

Fast fashion

Het probleem in een notendop: onze huidige fashionindustrie wordt gedomineerd door een businessmodel dat ‘fast fashion’ heet. In plaats van vier seizoenen per jaar, hebben we er nu 52. De multinationals focussen op een almaar stijgende omzet, en om dit model te kunnen onderhouden, wordt het fabriekswerk uitbesteed aan ontwikkelingslanden, zoals Bangladesh.

Deze bedrijven hebben de macht om fabrieken te dwingen kleren voor een langere prijs te maken dan hun concurrenten. Hierdoor neemt de werkdruk op fabriekseigenaren toe, en dus ook op hun werknemers. Omdat de overheden heel bang zijn dat de bedrijven naar een ander land zullen verhuizen waar goedkoper geproduceerd wordt, houden zij de lonen laag en negeren lokale arbeidswetten. Het uiteindelijke probleem is dat de grote merken niet zelf de werknemers in dienst hebben of de fabrieken bezitten, waardoor ze gehinderd te zijn door enige verantwoordelijkheid enorm kunnen profiteren.          

Onze rol als consument

Eén van de beste aspecten van deze documentaire is dat het niet alleen focust op de ‘typische’ arme fabriekswerkers of gemene bedrijven, maar ook op de rol die wij als consumenten in dit systeem hebben. Door advertenties wordt ons geleerd dat we de problemen in ons leven kunnen oplossen door consumptie. Maar terwijl onze behoefte aan materialisme stijgt, krijgen we ook steeds meer psychologische problemen. We leren te geloven dat we rijk zijn, omdat we een T-shirt voor vijf euro kunnen kopen. Maar is dit echt democratisch, terwijl het ons eigenlijk armer maakt? Met andere woorden: “Zijn wij tevreden met een systeem dat ons rijk laat voelen, terwijl we tegelijkertijd onze wereld zo ongelofelijk arm maken?”

Ik vind het een rare paradox. Hoe is het mogelijk dat zo’n rijke industrie volhoudt dat zij niets kan doen aan de basis mensenrechten van haar werknemers? Waarom, ondanks de globaliserende wereld waarin we leven, voelt dit nog steeds als een ver van mijn bed-show, en zijn we in staat om de levens van andere mensen te negeren? En waarom laten wij onszelf zo beïnvloeden door een paar grote multinationals?

Onvermijdelijk komen we steeds dichter bij de conclusie dat het probleem niet alleen bij de werkomstandigheden ligt, maar bij kapitalisme. Omdat ons economische systeem inherent is gebaseerd op consumptie, materialisme en oneindige groei, moeten we kijken naar het gehele systeem. En dat betekent dat we een revolutie van onze waarden nodig hebben, om opnieuw te bepalen wat wij echt belangrijk vinden in deze wereld.

The True Cost geeft een ongelofelijk uitgebreid inzicht in de fashion industrie. Het wordt vanuit zoveel hoeken belicht, dat het voor mij werkt als een opstapje om me verder te verdiepen in deze onderwerpen. Ik voelde me alsof ik heen en weer geslingerd werd van het ene probleem naar het andere, terwijl alles langzaam één groot doolhof werd. Maar, zoals de filmmakers concludeerden, “Het is ook heel simpel, omdat het laat zien hoezeer wij verbonden zijn met de vele harten en handen achter onze kleding.” Om te eindigen met de woorden van de prominente econoom Richard Wolff: “My God, we can do better than this!

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons