Achtergrond

Cultuurschatten Timboektoe in gevaar

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Islamitische rebellen hebben een heilige graftombe in Timboektoe vernietigd. Malinezen vrezen het begin van een massale vernietiging van de vele culturele schatten die de eeuwenoude woestijnstad rijk is.

De aan Al-Qaeda verbonden moslimstrijders van Ansar Dine verstoorden het gebed van gematigde moslims bij de 16e eeuwse graftombe van de Malinese heilige Mahmoud Ben Amar en vernietigden het heilige bouwwerk.

Boeddhabeelden
Vervolgens kondigden de fundamentalisten aan terug te zullen komen om meer heilige plaatsen met de grond gelijk te maken. Voor hen is de verering van graftombes ‘haram’, oftewel verboden.  Ansar Dine zou het verder gemunt hebben op de historische bibliotheken van Timboektoe met honderdduizenden antieke  manuscripten, van wetenschappelijke teksten tot gedichten.

In Egypte en Libië vernietigden fundamentalisten ook gematigde moskeeën en cultureel erfgoed. In 2001 werden in Afghanistan door de Taliban twee (ongeveer) 50 meter hoge uit rotsen gehakte Boeddhabeelden uit de 6e eeuw opgeblazen.

Schatkisten
In april maakten de strijders van Ansar Dine samen met Toeareg-rebellen gebruik van een machtsvacuüm na een staatsgreep in maart, en veroverden ze het noordelijke deel van Mali waaronder de eeuwenoude karavaanstad Timboektoe.  De Toearegs claimen Noordelijk Mali als hun rechtmatige grondgebied. De rebellen van Ansar Dine willen vooral de fundamentalistische islam in Afrika verspreiden.

Timboektoe kent 333 heilige graftombes, waarvan er zestien op de UNESCO werelderfgoed lijst staan. Verder bestaat het erfgoed van de stad  uit  talrijke antieke manuscripten die zorgvuldig bewaard zijn gebleven in bibliotheken of familieschatkisten. Curatoren wisten inmiddels veel manuscripten in de woestijn te verbergen en zo tijdelijk in veiligheid te brengen.

Werelderfgoed
De vraag is echter hoe lang de manuscripten te conserveren zijn in het grillige woestijnklimaat. De bibliotheek met twintigduizend manuscripten (uit de bibliotheek) van de Malinese wetenschapper Ahmed Baba zijn echter in handen van Ansar Dine om de cultuurschatten ‘te bewaken’. Curatoren en wetenschappers maken zich grote zorgen. UNESCO-directeur Irina Bokova riep de rebellen in april al op om  Timboektoe’s ‘prachtige architecturale wonderen’ te sparen.

De karavaanstad met haar zanderige straatjes met lemen en kalkzandstenen gebouwen was in de Middeleeuwen al een belangrijke handelsstad, waar koopmannen passeerden en hun goederen zoals zout en goud verhandelden. Tegelijkertijd, (en) nog voor Europeanen een voet op het continent hadden gezet, ontwikkelde Timboektoe zich  als centrum van religie en wetenschappen als natuurkunde, astrologie en technologie. Bijna iedereen kon er lezen en schrijven. Sinds 1988 staat de woestijnstad op de werelderfgoed lijst van UNESCO.

Er is inmiddels een petitie in omloop om steun te verkrijgen voor behoud van de cultuurschatten

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons