Achtergrond

Politieke onderdrukking nog springlevend in ‘vrij’ Birma

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

In Birma vinden op 8 november de eerste ‘vrije' verkiezingen in 25 jaar plaats. Deze verkiezingen worden gezien als het ultieme bewijs van de hervormingsgezindheid van de quasi-civiele overheid die in 2011 aan de macht kwam. Na jarenlange onderdrukking door de militiare junta, wil het land de wereld laten zien dat het toegewijd is aan democratisering. De internationale gemeenschap kijkt vol goedkeuring toe.

Meer lezen over de Birmese verkiezingen?Lees hier onze artikelen over de tekortkomingen van de huidige wapenstilstand en de invloed van het leger op het vredesproces

Onlangs publiceerde Amnesty International een rapport over het groeiende aantal gewetensgevangenen in de aanloop naar de verkiezingen. Dit zijn voornamelijk activisten die voor niets anders dan het uiten van hun mening – welke veelal pleit tegen overheidsbeleid, wetgeving of acties van het leger – vastzitten. Ook de Assistance Association for Political Prisoners (AAPP), een lokale organisatie die het aantal politieke gevangenen in Birma bijhoudt, ziet een recente stijging in het aantal arrestaties en veroordelingen van activisten.

Stijging in aantal politieke gevangenen
Aan de oppervlakte lijkt politieke oppositie tegenwoordig zonder gevolgen te worden toegelaten, terwijl dit in het verleden leidde tot zware straffen. In de jaren negentig werd Nobelprijs-winnares Aung San Suu Kyi het boegbeeld van politiek verzet tegen het militaire regime, nadat zij jarenlang onder huisarrest werd geplaatst voor het uiten van stevige kritiek op de machthebbers. In de huidige verkiezingscampagne zou kritiek op de regering tot op zekere hoogte zijn toegestaan. Er kan zelfs zacht gesproken worden over constitutionele hervormingen. Om de politieke transitie kracht bij te zetten verleende de hervormingsgezinde president Thein Sein in juli 2013 nog amnestie aan 3.000 gedetineerden. Ook beloofde hij alle politieke gevangenen voor het einde van dat jaar op vrije voet te stellen. Deze belofte is nooit volledig nagekomen, ondanks een veelbelovende start eind 2013.

De Birmese autoriteiten zorgen voor een afschrikwekkend klimaat voor politiek activisme en oppositie

In januari 2014 telde AAPP nog slechts 33 politieke gevangenen nadat er grote aantallen waren vrijgelaten in de voorgaande maanden. Vanaf augustus 2014 zien we een stijging van het aantal politieke gevangenen en activisten in afwachting van een proces. Zaten er in december 2014 nog 81 politiek activisten vast, in januari van dit jaar waren dat er 159. Daarnaast verdubbelde tussen januari en april 2015 het aantal activisten in afwachting van een proces van 213 naar 450. De voornaamste reden hiervoor is het gewelddadig neerslaan van een studentenprotest in maart waarbij ruim 130 studenten werden gearresteerd, onder wie Phyoe Phyoe Aung, die voor de Mensenrechtentulp genomineerd was, een Nederlandse vredesprijs. September 2015 telt 96 veroordeelde politieke gevangenen en 466 activisten in afwachting van hun proces. Sinds het begin van oktober zijn er nog minstens 12 activisten veroordeeld voor deelname aan protesten.

Bo Kyi, ex-politiek gevangene en medeoprichter van AAPP, ziet de stijging in het aantal arrestaties en veroordelingen “als een teken dat er geen politieke vrijheid is [in Birma]”. Ook stelt hij dat “mensen niet vervolgd zouden mogen worden voor het deelnemen aan demonstraties of uiten van hun mening”.

Het recht op vrijheid van meningsuiting en het voeren van geweldloos protest staan ondanks vele hervormingen onder druk, met de studentenprotesten van afgelopen maart als nieuw dieptepunt. De Birmese autoriteiten zorgen voor een afschrikwekkend klimaat voor politiek activisme en oppositie, stellen mensenrechtenorganisaties Amnesty International en AAPP.

Wetgeving
De meest gebruikte tactiek om activisme te ontmoedigen en te onderdrukken is het gebruik van verouderde wetgeving die de rechten op vrijheid van meningsuiting, vereniging en een eerlijk proces vaag hebben geformuleerd. De 50 studenten die in maart gearresteerd werden en nog steeds in detentie zitten, worden bijvoorbeeld vervolgd voor het overtreden van een wet die publieke bijeenkomsten en betogingen reguleert. De laatste aanklachten onder deze wetgeving richten zich ook op deelnemers van politieke betogingen en campagnes in aanloop naar de verkiezingen, zoals in het geval van Myat Nu Khaing, de verkiezingskandidaat die onlangs is gearresteerd.

De verkiezingen zullen nooit echt vrij en eerlijk zijn zolang er politieke gevangenen zijn en activisten worden vervolgd om hun ideeën 

Repressie vindt tegenwoordig ook online plaats. Vorige week werden drie personen gearresteerd voor het beledigen van het leger, in wat door mensenrechtenorganisaties en waarnemers wordt gezien als weer een nieuwe vorm van restrictie op de vrijheid van meningsuiting. De drie verdachten worden los van elkaar beschuldigd voor het plaatsen van een foto op Facebook waarin volgens de aanklager, het leger wordt zwartgemaakt. Een van de foto’s toonde bijvoorbeeld Opperbevelhebber Generaal Min Aung Hlaing naast uitwerpselen. Een dergelijke foto kan drie jaar cel opleveren.

Als de autoriteiten in Birma echt geïnteresseerd zijn in hervorming, dienen zij de civiele en politieke rechten van iedereen in het land te respecteren. De transitie naar een meer democratische samenleving vergt meer dan het toelaten van oppositiepartijen in het politieke debat. Mensenrechtenactivist Bo Kyi: “De verkiezingen zullen nooit echt vrij en eerlijk zijn zolang er politieke gevangenen zijn en activisten worden vervolgd om hun ideeën”.

Een abonnement op OneWorld magazine voor 25 euro

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons