Achtergrond

Oud-adviseur nationale veiligheid Trump zette bevrijding Raqqa stop

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Alsof er al niet genoeg schokkend nieuws uit de VS komt dezer dagen… McClatchy onthult dat Michael Flynn, oud-adviseur nationale veiligheid van Trump, het Amerikaanse plan voor de bevrijding van Raqqa stopzette weken voordat hij werd ontslagen. Hij deed dit op verzoek van de Turken en liet zich daar ruim $500.000 voor betalen.

De Syrische IS-specialist Hassan Hassan twitterde vandaag dat de Raqqa-operatie inderdaad was vertraagd:

De operatie om Raqqa te bevrijden, het grootste bolwerk van IS in Syrië, is al zes maanden gaande. Ten noorden van de stad ontzet de SDF, de Syrische Democratische Krachten, dorp na dorp; ze zijn Raqqa nu tot minder dan vier kilometer genaderd. SDF staat in de praktijk onder leiding van de Koerdische YPG-strijders en heeft steun van zo’n vijfhonderd Amerikaanse adviseurs.

De VS besloten jaren geleden de PYD/YPG-milities te bewapenen omdat zij het meest effectief bleken in het bestrijden van IS in Noord-Syrië. Om meer goodwill onder de Arabische bevolking te kweken richtten de PYD/YPG de SDF op, de Syrian Democratic Forces. Het kwam erop neer dat ze een aantal Arabische milities aan hun gelederen toevoegden, zoals de Thuwwaar Raqqa, de rebellen van Raqqa.

Maar de leiding van de SDF blijft stevig in handen van de YPG. Dat werd van de zomer ook weer duidelijk toen na de bevrijding van Manbij een Arabische militieleider die met zijn eigen strijders  onderdeel was geweest van de SDF, uit angst voor de YPG naar Turkije vluchtte. Een andere leider, Abu Eissa, werd gevangen gezet. Arabische fracties in de SDF gaven aan dat ze met de coalitie wilde breken: ze beschuldigden de YPG-strijders ervan dat zij de Arabische bevolking uit van IS bevrijde gebieden wegstuurden.

Turkije wilde ook meedoen aan het ontzet van Raqqa

Turkije wilde deelnemen aan de operatie om Raqqa te ontzetten, maar de Amerikanen verhinderden dat. Hoe de Turken hun deelname precies voor zich zagen, is overigens lastig voor te stellen: hun troepen hadden dwars door Koerdisch, en dus vijandig, YPG-gebied moeten trekken.

Voor Turkije zijn de nauwe banden van de PYD/YPG met de PKK al langer een doorn in het oog. Maar ook de Amerikaanse oud-ambassadeur voor Syrië, Robert Ford, had serieuze kritiek op het Syriëbeleid van Obama en diens strategie om de PYD/YPG te bewapenen; in 2014 trad Ford zelfs om die reden af. Ford zei in interviews dat hij bezwaren heeft tegen de manier waarop de PYD/YPG in Noord-Syrië met de Arabische bevolking omgaat; hij ziet de bewapening van de YPG niet als een oplossing voor de lange termijn. Ook Amnesty waarschuwt over ernstige misdragingen van de PYD, en bracht een rapport uit waarin wordt gesteld dat die grenzen aan oorlogsmisdaden.

Erdogan op bezoek bij Trump

In een persconferentie met Erdogan meldde Trump afgelopen dinsdag dat de VS Turkije steunt in de strijd tegen IS en de PKK. Een opmerkelijke uitspraak, omdat de VS juist vorige week de aan de PKK gelieerde Syrische PYD/YPG had beloofd meer wapens te zullen leveren.

“Het Pentagon heeft sinds de vorige Amerikaanse regering veel tijd en inspanningen geïnvesteerd in hun steun aan de Koerdische militie, en het zou naïef zijn om te verwachten dat ze die pardoes zouden intrekken”, meldt Ali Hussein Bakeer, analist internationale betrekkingen.

“Voorts beloofden de Amerikanen aan Turkije dat Raqqa na de bevrijdingsoperatie zal worden geregeerd door inwoners en Arabieren, in plaats van door de PKK-tussenpersonen”, zegt Ali Hussein Bakeer. “Eerder had Obama Ankara beloofd dat wanneer ISIS in Manbij (Noord-Syrië onder Jarabulus) zou zijn verslagen, de YPG uit Manbij zou vertrekken, maar dat kon hij niet waarmaken”, aldus Bakeer. Net als Raqqa is Manbij overwegend Arabisch.

Rusland en de VS trekken zich weinig aan van Turkse bezwaren

Terwijl de Amerikanen de door de PYD/YPG gedomineerde SDF in Rojava steunen, steunt Rusland de PYD/YPG Koerden in Efrin, . Regelmatig verschijnen er op sociale media foto’s en video’s van Russische aanwezigheid daar.

Turkije stopte afgelopen zomer de opmars van de YPG vanuit Rojava richting Efrin, door zes FSA-groepen te steunen in de strijd tegen ISIS. Ze deden dat vooral om te voorkomen dat heel Noord-Syrië langs de Turkse grens in handen van de YPG zou vallen. Dat zou een grote vluchtelingenstroom van soennitische Arabieren bij de Turkse grens opleveren. (De overgrote meerderheid van de bevolking tussen Efrin en Rojava is Arabisch.)

PYD/YPG en akkoord met Assad

Syrische FSA-strijders en activisten klagen regelmatig over de samenwerking van YPG met het regime. Onder die critici bevinden zich opmerkelijk genoeg ettelijke Koerdische activisten en strijders.

“De PYD heeft het helaas op een akkoord met Assad gegooid. Daar kunnen we nooit voor zijn”, zegt Novin Harsan. Harsan is Koerdisch en lid van de adviserende raad van het Onderhandelingsteam van de Syrische oppositie, die deze week weer in Genève zijn voor een nieuwe ronde onderhandelingen.

Raqqa na bevrijding naar het regime?

Vorige week had de Wall Street Journal schokkend nieuws: de door Koerden geleide SDF zou Raqqa na de verovering willen overdragen aan het regime. De SDF veroverde vorige week de Tabqa dam, daags nadat de Amerikanen hen meer wapens hadden beloofd.

Syrische minister prijst SDF

En op maandag, in diezelfde week, erkende de regering in Damascus voor het eerst deze groep. De Syrische minister van Buitenlandse Zaken, Walid al-Muallim, prees de SDF zelfs.

“De strijd van SDF tegen IS is legitiem en draagt bij aan de eenheid van het land”, aldus Al-Muallim.

Raqqa is overwegend Arabisch

De bevolking van Raqqa is overwegend Arabisch, wat het voor PYD/YPG erg lastig zou maken de stad te besturen. Vladimir van Wilgenburg, die regelmatig in Rojava is, reageerde op het stuk in de WSJ:

Het scenario dat de WSJ schetst, hebben we al eerder gezien. Bij de herovering door het regime van Oost-Aleppo speelde de YPG een rol. Ze werkten vanuit de door het hen gecontroleerde wijk Sheikh Maqsoud samen met het regime, en na de verovering van aangrenzende wijken in Oost-Aleppo werden de vlaggen van het regime en die van de naast elkaar geheven. In februari 2015 veroverden YPG-milities van het kanton Efrin een aantal overwegend Arabische plaatsen boven Aleppo, waaronder Mari. Vorige week is na weken van onderhandelingen onder leiding van de VS een overeenkomst gesloten waarbij deze plaatsen zijn teruggegeven aan het FSA. Ook daarin vechten Koerden mee, overigens.

Koerdische oppositie in Rojava en Efrin niet toegestaan

Er zijn elf Koerdische partijen verenigd in de KNC, de Kurdish National Council, de Koerdische Nationale Raad. Zij zitten anders dan de YPG in het onderhandelingsteam van de Syrische oppositie dat op dit moment weer in Genève vergadert onder leiding van de VN. Een van hun leden is Neamet Daut. “Ik kon hier alleen aanwezig zijn door mezelf via mensensmokkelaars naar Iraaks Koerdistan te laten brengen. De PYD/YPG staat ons niet toe om hier naartoe te reizen”, vertelt Davut. “Vanuit Erbil zijn we naar Genève gevlogen. Ze hebben ook net de afgelopen weken alle kantoren en ngo’s van oppositiepartijen gesloten. Ook ons kantoor zit dicht.”

 

Openingsfoto: Wikimedia Commons / Bertramz

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons