In Nigeria laait een oud conflict weer op: een nieuwe rebellengroep vecht tegen multinationals als Shell. De ‘Wrekers van het Nigerdelta’ eisen een verhoging van de olie-inkomsten voor de lokale bevolking. Voor de economie van het land zijn de aanslagen op de olie- en gasinstallaties als gif.
Met geweld strijden ze voor een hoger doel. Leden van de nieuwe rebellengroep Niger Delta Avengers (NDA) blazen in het Zuiden van Nigeria pijpleidingen en installaties van multinationals op om een hoger aandeel van de inkomsten voor de plaatselijke bevolking af te dwingen.
Wekelijks vinden er aanslagen plaats. Op 1 juni bliezen NDA-leden een installatie van het Amerikaanse Chevron, een paar dagen daarvoor pijpleidingen van onder meer Agip. Een onderneming van het Nederlands-Britse bedrijf Shell moest een olie-installatie evacueren nadat de NDA met aanslagen hadden gedreigd. De productie lag plat.
Enkel het begin
De acties zouden pas het begin zijn, kondigden de rebellen aan op een website waarvan de echtheid echter niet kan worden geverifieerd. Chevron is sinds veertig jaar in de regio actief. De installaties van het bedrijf hebben sindsdien elke dag stroom, stellen de rebellen. “Tegelijk ontbreekt het de plaatselijke gemeenschappen aan water, elektriciteit, straten, ziekenhuizen en scholen.”
Multinationals moeten de regio opruimen
De NDA heeft een lijst met tien eisen gepresenteerd, waaronder een eerlijke verdeling van de inkomsten. De plaatselijke bevolking zou 60 procent van de plekken waar olie te vinden is moeten bezitten. Op dit moment is slechts een fractie ervan in handen van Nigeriaanse ondernemers.
Bovendien moeten multinationals de regio opruimen, eisen de rebellen. In de afgelopen jaren zijn door talloze lekkages enorme hoeveelheden olie de natuur in gestroomd. Boeren en vissers verloren daardoor hun inkomsten.
Groeiend geweld
In de regio heerst al decennia onrust. Tussen 2004 en 2009 streed Movement for the Emancipation of the Niger Delta (MEND) al voor een groter aandeel aan het oliegeld voor de bevolking. De regering voerde in 2009 een amnestiewet voor de strijders in. De onderliggende problemen zoals armoede en milieuvervuiling zijn toen echter niet opgelost.
NDA gaat met dezelfde kracht bestreden worden als Boko Haram
Nu ontstaat er een nieuwe dynamiek. In de afgelopen weken werd het conflict steeds gewelddadiger. Hoewel de NDA beweerde niemand te willen doden, vielen al zeker 20 doden. Eind mei kwamen bij schietpartijen tussen vermeende NDA-leden en het leger meerdere mensen om het leven. President Muhammadu Buhari kondigde aan de NDA met dezelfde kracht te willen bestrijden als de islamitische terreurgroep Boko Haram in het Noorden van Nigeria.
Wie is NDA?
In de afgelopen weken zijn meerdere personen aangehouden. Eind mei bijvoorbeeld pakten soldaten van het Nigeriaanse leger tien vermeende NDA-leden op. Wie achter de groep zit is echter niet helemaal duidelijk. De NDA zou banden onderhouden met leden van de pro-Biafra beweging die in het zuidoosten van Nigeria voor een onafhankelijke staat Biafra strijdt.
Sommigen stellen daarentegen dat de oppositie achter de NDA zit. Nigeria bestaat uit een deel in het noorden waar vooral moslims wonen en een hoofdzakelijk christelijk deel in het zuiden, waar ook de olierijke Nigerdelta ligt. Noord en zuid wisselen elkaar met het presidentschap af. Sinds vorig jaar regeert Muhammadu Buhari uit het Noorden. Sommigen stellen dat de oppositie de aanslagen op de infrastructuur gebruikt om Buhari te schaden.
Lage olieprijs
Buhari beloofde bij zijn aantreden vorig jaar banen en kondigde aan om onder meer 500 duizend studenten als leraren aan te nemen. Voor die beloftes heeft hij echter inkomsten uit de verkoop van gas en olie nodig. Ongeveer 70 procent van het overheidsbudget wordt gefinancierd door de verkoop van olie.
Door aanslagen heeft de olieproductie een dieptepunt bereikt
Zoals andere olieproducerende landen kampt ook Nigeria met de lage olieprijs. De onrust in de Nigerdelta verergeren het probleem. Door de aanslagen heeft de olieproductie een 20-jaar-dieptepunt bereikt. Angola heeft Nigeria als grootste olieproducent van Afrika voorbij gestreefd.
In 2014 groeide de economie in het West-Afrikaanse land met 6,3 procent. Dit jaar is dat naar verwachting slechts 2,3 procent zonder de recente daling in de olieproductie te hebben meegerekend.
De rebellen zijn niet bang voor de economische gevolgen van hun acties. Ze wíllen zelfs een krimpende economie. Ze zouden voor een krimp van 100 procent zorgen, als de regering niet binnenkort aan hun eisen voldoet.
