Inwoners van Mosul zitten in de hel van de oorlog, zonder een uitweg te zien. Judit Neurink: Kijk dan wat er gebeurt, luister dan, doe iets! Maar wat?
Mosul is een uurtje rijden bij mij vandaan, maar beheerst al meer dan twee jaar mijn leven. Toen de terreurgroep ISIS in juni 2014 de stad overnam, ontstond een band met een bevolking. Die ik niet kende, want doordat het nooit veilig genoeg was in Mosul ben ik er nooit geweest.
Ik leef mee, moedig aan, en geef hun verhalen weer door
Na de bezetting vluchtten veel inwoners naar de Koerdische regio waar ik woon, met hun verhalen over de situatie van de achterblijvers. Omdat ik op de hoogte bleef van de omstandigheden van de familieleden in Mosul van een goede vriend, werden zij bijna ook mijn familie. Ik leef mee, moedig aan, en geef hun verhalen weer door.
De vrouwen moesten in de nikaab en kwamen bijna niet meer buiten, mannen haatten de baard die ze moesten laten groeien. Vrijheid was er niet meer, het hele leven werd beheerst door angst.
Verzet
Ik hoorde over kleine uitingen van verzet: ondanks het verbod toch vanaf het dak telefoneren met de buitenwereld, dappere oude vrouwen die ISIS-jongens berispten vanwege hun optreden. En grotere: het kalken van de letter M (de beginletter van het Arabische woord voor verzet) op de muren in de stad.
Na anderhalf jaar bezetting stierf de pater familias. Hij had de stad direct na de bezetting verlaten maar was toch naar huis teruggekeerd. Voor hij stierf, konden sommige van zijn kinderen en kleinkinderen alleen nog via WhatsApp-video’s afscheid nemen.
Hij heeft niet geweten dat ISIS een van zijn kleinzonen geëxecuteerd heeft omdat hij politieman was, en de familie nooit een lichaam heeft mogen begraven. Dat een andere om dezelfde reden maar net op tijd wist te vluchten. En dat een derde al maanden ondergedoken zit.
Op het bezit van een Simkaart staat de dood, bellen is levensgevaarlijk
Nu de oorlog de stad heeft bereikt, is het moeilijker geworden informatie te krijgen. Omdat op het bezit van een simkaart de dood staat, is bellen levensgevaarlijk. Maar om de paar dagen komt er toch weer bericht uit Mosul.
Een recent telefoontje maakte duidelijk hoe de oorlog hen raakt. Een familielid woont in een appartementenblok, waar ISIS de bovenste verdieping heeft ingenomen om op het langzaam oprukkende Iraakse leger te schieten.
Dat schiet terug, en om de kogels en granaten te ontwijken hebben de inwoners zich in de appartementen beneden verzameld. Want weg mogen ze niet; ISIS heeft hen in dat gebouw nodig om te voorkomen dat de coalitie het bombardeert.
Menselijk schild
Onder hen zijn dorpelingen die gedwongen waren mee te marcheren met de strijders, toen die zich uit hun dorpen moesten terugtrekken. Na kilometerslange marsen, waarbij wie niet kon meekomen genadeloos doodgeschoten werd, dienen ze nu als menselijk schild voor ISIS in Mosul.
Omdat de strijd langer duurt en er minder mensen kunnen vluchten dan verwacht, ontstaan er grote tekorten. Moslawi’s staan bekend om hun hamsterwoede en diepe kelders, maar sommigen hadden niet het geld om voorraden aan te leggen. Wie ze heeft, deelt ze met de buren, maar velen lijden honger terwijl de kogels hen om de oren vliegen.
Ook ik huil, steeds weer geschokt door de onmenselijkheid van een groep die doodt zonder aanziens des persoons
Ik zit in het veilige Erbil en hoor de verhalen. Zoals bij het radiostation waar inwoners van Mosul inbellen. Sommigen in paniek, omdat ze al dagen onder vuur liggen, sommigen in tranen omdat ze zich afvragen hoe het gaat aflopen met hun geliefde stad.
Ook ik huil, steeds weer geschokt door de onmenselijkheid van een groep die doodt zonder aanziens des persoons. Over burgers in de val. Mensen, zoals wijzelf. Ik wil roepen: Kijk dan wat er gebeurt, luister dan, doe iets! Maar wat?
In Mosul verlangen mensen naar de bevrijding van een gruwelijk regime, maar komen terecht in de hel van de oorlog. Zonder dat ze een uitweg zien. Omdat de strijders hen niet laten ontsnappen, maar vooral ook omdat het ISIS-regime zonder deze strijd niet verjaagd kan worden. Iets te kiezen hebben ze niet, en gered worden kunnen ze ook al niet. In de val, dus.
___________________________________________
Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds. In het kader van het OneWorld project 'Nederland in Oorlog'
___________________________________________
