Bewoners van het oosten van Aleppo komen voorzichtig weer buiten, maar er heerst een mengeling van aanhoudende angst voor aangekondigde intensieve aanslagen en hoop dat de belegering door de rebellen doorbroken zal worden. Weinigen verlaten de stad via de speciale 'corridors'. Ondertussen heeft het geweld zich sinds ruim een week verplaatst naar het westen en de randen van de stad, en vallen er nu ook bommen op het omringende platteland.
Seraj Aldeen Alomar is een freelance reporter in het belegerde deel van Aleppo.
Hij was onder andere producent van BBC Panorama’s documentaire ‘Life Under Siege’, een intiem portret over overleven in een belegerde stad, vastgelegd door vijf burgerjournalisten. Via whatsapp vertelt hij op vrijdagochtend: “Ik denk dat iedereen in Oost-Aleppo zal blijven. Al eerder zijn de mensen door het regime gewaarschuwd om het belegerde deel te verlaten. Maar ondanks zware bombardementen en dreiging via pamfletten en sms’jes met de strekking ‘ga of sterf’, zijn zij gebleven. Mensen hier hebben nog steeds de hoop dat de rebellen de belegering zullen verbreken ondanks dat de bombardementen op de stad zullen verhevigen.”
Ismail Alabdullah is een White Helmet van de Syrian Civil Defence in Oost-Aleppo. In de BBC-documentaire die Seraj produceerde is hij een van de hoofdpersonen. Hij vertelt dat hulpverleners zich opmaken voor de verwachte nieuwe golf van aanvallen: “We zien zeker nog Russische gevechtsvliegtuigen hier, hun bommen zijn krachtig en vagen hele gebouwen weg. Na elke wapenstilstand zien we een golf van nog meer destructie om de pauze in te halen en we wachten nu op het komende geweld."
Ik heb koffie en een sigaret nodig. Maar die zijn hier niet te krijgen…
Yahia Toutounjiey, leraar in Oost-Aleppo, post vaak berichten in het Engels voor zijn internationale volgers op Facebook. “Heb het gevoel dat we op de Titanic zitten… na de botsing met de ijsberg. #Aleppo.” Als er straaljagers over gaan, kan hij zich niet concentreren en soms niet meer communiceren via Facebook messenger. “Ik heb koffie en een sigaret nodig. Maar die zijn hier niet te krijgen…”
“Ik weet niet waar er gisteren precies is gebombardeerd en of het honderd procent zeker de Russen zijn. Russische vliegtuigen hebben een zwaarder geluid en de vernietiging van hun bommen is veel groter. Zo maken wij het onderscheid.”
Rusland verklaarde eind oktober niet meer te hebben gebombardeerd sinds het einde van de vorige, drie dagen durende, gevechtspauze. Journalisten en burgers in Oost-Aleppo spreken dit met klem tegen. Vlak voordat Rusland met deze verklaring kwam, werd het beschuldigd van de aanval op een school op 26 oktober in Idlib, die volgens de VN ‘mogelijk de dodelijkste aanval op een school is sinds het begin van de oorlog in Syrië’. Er vielen 35 doden, onder wie veel kinderen. Volgens Human Rights Watch is het ‘een mogelijke oorlogsmisdaad’.
Muhammad Shib is een activist in het oude deel van Oost-Aleppo die de resultaten van bombardementen documenteert en zo al veel vrienden voor zijn ogen heeft zien sterven. Hij stuurt vaak updates over de situatie in de oude stad, maar nu stuurt hij spraakberichten met het geluid van gevechten in het westen op de achtergrond.
Ook bij Seraj hoor je de gevechten op de achtergrond:
Vertaling: “Salam Alaikum, Rusland had aangekondigd hun luchtaanvallen te stoppen maar dit hebben zij tot nu toe niet gedaan. Vorige week waren de bombardementen zeer hevig op het platteland, maar niet in ons deel van de stad. Vijf minuten geleden vloog er nog een straaljager over en ik weet niet of je de geluiden op de achtergrond kan horen…oh en nu vliegt er weer een vliegtuig over. De rebellen maken nu een opmars naar de ‘Militaire Academie’ waar de basis of centrale commando is voor het regime in Aleppo. De rebellen maken ook een opmars naar andere gebieden onder regime controle en zouden daar de macht kunnen overnemen. Dat zijn de Al Assad buitenwijk die naast de Al Assad militaire academie ligt, en Minyan naast de Nieuw Aleppo wijk.”
Ahmad Al Khattab, eigenaar van een printbedrijf, beschrijft hoe angstaanjagend hij de situatie vindt. Hij stuurt het geluid van de straaljagers door:
“Het is angstaanjagend hier. Er woedt in het westelijke deel een echte oorlog."
"Kijk maar naar hoe de lucht er hier nu uitziet. De gevechten en explosies zijn heel hevig, en Aleppo is een stad van aardbevingen geworden. Helikopters en straaljagers vliegen over en weer en raketten regenen neer op de stad. Het geluid is zo luid, ik heb het nog nooit eerder zo sterk gehoord. Er was net een explosie dicht bij mijn huis en mijn kind kwam in paniek naar mij toe gerend. Aleppo schudt op zijn grondvesten.”
Voor de bewoners maakt het niet of de bommen afkomstig zijn van het Syrische regime en de Russen. Twee handen op één buik is een veelgehoorde uitspraak. En van wie de bom ook komt, dood is dood.
Er was net een explosie dicht bij mijn huis en mijn kind kwam in paniek naar mij toe gerend
Ook Ahmad zegt dat de Russische bommen niet zijn gestopt. “Onze lokale journalisten vertellen ons allemaal dat de Russen nog steeds vliegen en bombarderen en dat het zeer gewelddadige aanvallen zijn. Fosfor, napalm en bunkerbusters worden door de Russen gebruikt, terwijl regimehelikopters en vliegtuigen alleen maar ‘normale’ raketten en bommen gebruiken.”
Desondanks worden de corridors niet gebruikt, zegt Ahmad. “De meeste burgers weten allang dat deze corridors een illusie zijn. Het regime probeert altijd voor de internationale gemeenschap degelijk en humanitair te ogen. Zo willen zo hun misdaden verbergen. Wij vertrouwen het regime niet. Zeker niet omdat mensen al vaker in corridors zijn beschoten.”
Ook reporter Seraj vermoedt dat de Russen nog steeds actief aanvallen uitvoeren. Hij stuurt een spraakbericht waar je ook op de achtergrond een explosie hoort. “(…) De afgelopen week waren er bijna dagelijks vliegtuigen in de lucht die bombardeerden. Er waren wel een paar bombardementen op de stad maar het concentreert zich op de frontlinies in de buitenwijken en het platteland. Bevrijde gebieden als Urem stad, Al Atareb, Kafar Naha and Khan Alasal worden constant bestookt. Er was vorige week zelfs chloorgas gebruikt. Ik heb geen bewijzen, behalve de verklaring van het ziekenhuis dat twaalf slachtoffers behandelde.” Terwijl de Russen de rebellen beschuldigen dat het de rebellen waren die het gas gebruikten, zegt de oppositie dat de wind gekeerd zou zijn en het gas daarom weer regimegebied binnendreef. “De wind is een rebel.”
Seraj zegt blij te zijn met het offensief van de rebellen. “Goddank dat er een nieuw stadium van het offensief van de rebellen aangebroken is en dat er een opmars plaatsvindt naar wijken zoals Apartments 3000, Minyan naast Nieuw Aleppo en de Al Asad buitenwijk. Zo willen ze door de verdedigingslinie van het regime heenbreken. Daarachter ligt de Al Assad Militaire Academie, waar het centrale commandocentrum van het regime in Aleppo zich bevindt."
De wind is een rebel
Maar niet iedereen verwelkomt de gevechten. Twee jongemannen uit Aleppo zijn inmiddels gevlucht naar Europa en vertellen over hun vrienden en familie die op de huidige frontlinie wonen. Fares: “Mijn vrienden wonen in Nieuw Aleppo. Ze zijn net getrouwd. Ze wonen 500 meter van Apartments 3000 vandaan op de eerste verdieping. Maar ze gaan vaak naar de kelder omdat de aanvallen van alle kanten komen. Zes mensen zijn er nu in hun omgeving overleden. Mijn vrienden hebben liever dat het regime de controle terugkrijgt. Ze zijn katholiek en vrezen dat de rebellen moslimextremisten zijn. Christenen staan onder bescherming van het Vaticaan. Assad heeft al vijanden genoeg en spaart de christenen. Dus voor hen liever het regime.” Maar Fares vertelt ook over een vriend uit Idlib die rebel is: “Hij is nu samen met 700 andere rebellen op weg naar Aleppo. Zij zullen zich aansluiten bij het offensief om de belegering te verbreken. Ze zijn krankzinnig moedig.”
De oom van Mahmoud liep over van het regime naar het Vrije Syrische Leger toen hij orders kreeg op burgers te schieten. Zijn familie zit nog vast op de frontlinie: “Mijn familie heeft een groot appartement, 300 meter van de frontlinie. Ze zijn naar het midden van de woning gegaan om zo veel mogelijk muren om zich heen te hebben. Ze hebben geen kelder en hebben nergens om heen te vluchten. Al onze andere familie heeft Aleppo en omgeving verlaten, en ook de rest van ons gebouw is verlaten. Alleen mijn familie was gedwongen te blijven.”
Als de rebellen de macht grijpen, komen ook de Russische bommen
“Aan het begin van de oorlog was mijn familie voor de rebellen. Maar toen zij zagen dat er ook corrupte vechters tussen de rebellen zitten die bijvoorbeeld eigendommen stelen en het om het geld te doen is, bedachten zij zich. Mijn vader is niet voor het regime, maar wil nu toch liever dat het regime weer de overhand krijgt. Als de rebellen de macht hier grijpen, komen ook de Russische bommen.”
Onder de noemer ‘Save Aleppo’ organiseerde actiegroep The Syria Campaign afgelopen week op de valreep nog een bijzonder protest bij de Russische Ambassade in Londen. Ze riep mensen op de Russische Ambassade in hun land te bellen met de boodschap ‘the world is watching'. Ook checkten veel mensen op Facebook in op Aleppo, en probeerde men de hashtag #standwithAleppo viral te laten gaan en zo te protesteren tegen het geweld in de stad. Maar of dat alles het Syrische regime en Rusland zal weerhouden van het hervatten van de bombardementen, is de vraag. Het wachten is nu op het antwoord van de rebellen op het aanbod van Rusland.
* De namen van Fares en Mahmoud zijn gefingeerd.
___________________________________________
Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds. In het kader van het OneWorld project 'Nederland in Oorlog'
___________________________________________
