De Zuid-Afrikaanse Agnes Phiri was eind mei bij de Tech-Campus Party in de jaarbeurs in Utrecht om er te werken aan de innovatie van Moraba: een gratis app om je eigen aannames over vrouw-/manverhoudingen te leren kennen.
Voordat we inzoomen op de app Moraba, wat betekent ict voor Afrika?
“Vanwege de grote afstanden en de gebrekkige infrastructuur in Afrika kunnen we met ict nu grote stappen zetten: het bouwt bruggen via zendmasten en satellieten, en betrekt zo in een keer miljoenen mensen bij de maatschappij, zowel economisch als sociaal. Om aan te geven waar we staan: ik bel nu regelmatig mobiel met mijn oma op het platteland. Prima, maar geld naar haar overmaken is nog steeds een omslachtige onderneming met postkantoren en handtekeningen. Daar zou onderhand al een goede en toegankelijke app voor moeten zijn.”
Na de verkoop aan buitenlandse investeerders slinkt de Afrikaanse inbreng al snel
Wat kan de digitale ontwikkeling in Afrika versnellen?
“We moeten durven dromen en geloven in een 'silicon savannah'. Wat meer overheidsbeleid kan ook geen kwaad om talent bij elkaar te brengen in science parks en te investeren in onderzoek. Bovendien moeten we proberen waardevolle innovaties in eigen hand te houden en niet te snel te verkopen aan investeerders buiten Afrika, want na de verkoop slinkt de Afrikaanse inbreng helaas al snel.”
Jouw organisatie Afroes (African Heroes) kiest voor apps om jongeren bewust te maken van sociale thema's. Waarom?
“De jeugd omarmt het internet en nieuwe technologie, het is een vanzelfsprekend onderdeel van hun leven. Het spreekt dan toch ook vanzelf dat programma's gericht op geweld, analfabetisme of alcoholisme daar gebruik van maken. De Verenigde Naties zagen dat gelukkig ook in en vroegen ons in 2010 een app te maken voor UN Women om gendergelijkheid te bevorderen, en geweld tegen en misbruik van vrouwen tegen te gaan.”
Waarom Moraba?
“Het komt van Morabaraba, een traditioneel bordspel uit Zuidelijk Afrika. Het is een spel over relaties en laat zien hoe jij daarmee omgaat. Het doel is uiteindelijk om drie muntjes op een rij te plaatsen op een veld met vierentwintig vakken. De tegenstander, in dit geval de computer, wil dat ook en kan jouw doel dwarsbomen door jouw muntjes van het bord te spelen. In de app komt er een leerzame component bij: de speler krijgt na elke slag een vraag zoals: 'Lichamelijk, verbaal en seksueel misbruik betekent: 1) liefde, 2) een misdaad of 3) passie'. Kies je voor de eerste optie, dan licht in dit geval de tweede keus op en verschijnt de tekst 'Alle vormen van misbruik zijn misdadig en strafbaar. Doe aangifte bij de politie!'
Een andere vraag kan zijn: 'Iemand ziet een man zijn vrouw slaan. 1) Dat is ok als ze dronken zijn, 2) de vrouw heeft vast iets verkeerds gedaan of 3) dit is mishandeling en moet worden aangegeven'.
We zien dat geweld tegen vrouwen afneemt door het spelen van Moraba
Afroes ondersteunt scholen de app te gebruiken in de klas. Door het spel te spelen, wordt het onderwerp gender bespreekbaar. Jongeren leren ervan, maar vergeet niet dat het spel ons tegelijkertijd veel laat zien! We kunnen de data van de gebruikers analyseren en weten zo wat er in welke regio speelt. We zien dat geweld tegen vrouwen afneemt door het spelen van Moraba, en we kunnen inzoomen op de houding tegenover bepaalde aspecten. Staat iemand zeer laks tegenover onrechtvaardige behandeling van een vrouw, staat hij er totaal achter of wil hij er iets tegen doen. Het zegt ook iets over de kwaliteit van relaties en de mentaliteit. Zo kunnen de vragen in de app telkens afgestemd worden op de maatschappelijke noden.”
Je bezoekt nu het grootste technologiefestival ter wereld. Wat hoop je hier te bereiken?
“Ik wil een optimistische boodschap overbrengen, laten zien wat voor sociale impact tech kan hebben in Afrika, en zoek de samenwerking op om Moraba naar the next level te brengen: Moraba-Life. We willen meer onderwerpen aanroeren zoals cyberpesten, en hiv-aids. We willen het dynamischer en aantrekkelijker maken voor een groter publiek. Met meer downloads hebben we meer impact en kunnen we via advertenties inkomsten genereren zodat we onze diensten gratis kunnen voortzetten. Hier lopen jonge, betrokken en slimme mensen rond die ons kunnen helpen. Niet alleen op het technische vlak maar ook door simpelweg ideeën in te brengen: “Verbeelding is de sleutel tot een nieuw Afrika” zeg ik altijd.”
Je moet als speler ook kunnen kiezen voor een Latino of Aziaat
Na je lezing schoven er tien 'techies' uit de hele wereld aan om samen te brainstormen. Wat is daar uit gekomen?
“Zij gaven aan dat een speler zich moet kunnen identificeren met het personage uit het spel en dat gaat beter als de keuzes van de speler de levensloop van de fictieve hoofdrolspeler beïnvloeden. Nu zijn er alleen nog een Afrikaanse jongen en meisje te kiezen als avatar, maar je zou ook met een Latino-figuurtje het spel te moeten kunnen doorlopen, of als Aziaat. Daar ben ik het mee eens: ook in India is Moraba veel gedownload, en volgens een deelnemer aan de workshop uit Brazilië spelen vergelijkbare problemen in hun land. We kunnen de app dus zo maken dat die wereldwijd deze problemen aankaart en bestrijdt. Niet zo gek uiteindelijk, want het gaat immers om universele mensenrechten.”
