Steeds meer ondernemers starten een bedrijf vanuit maatschappelijke drijfveren. Ze stuiten op een misstand in de samenleving en willen die oplossen door een alternatief te bieden. Deze sector van social enterprises is in de afgelopen vijf jaar met 70 procent gegroeid. OneWorld gaat op bezoek bij deze nieuwe generatie ondernemers.
Welke idealen streef je na, en hoe geef je die vorm in je bedrijf?
“Een jaar of twintig geleden begon ik me in te zetten voor dierenrechten, maar dat domein is voortdurend in ontwikkeling. Nu moeten we binnen zeer korte tijd de ecosystemen redden. Van mij mogen ze Schiphol dichtgooien, want onze ecosystemen zakken door de ongebreidelde uitstoot van CO2elke dag verder in elkaar. Soms schaam ik me kapot omdat ik niet meer zo hard actievoer als vroeger en me in plaats daarvan met dit bedrijfje bezighoud. Maar The Dutch Weedburger is wel mijn tool.
In 2012 maakte Mark Kulsdom een documentaire over Lisette Kreischer, die naar een manier zocht om zeewier in de Nederlandse keuken toe te passen. In 2015 wordt The Dutch Weedburger opgericht. Inmiddels werken er negen mensen en wordt de burger in ruim tweehonderd restautants en lunchtentjes in Nederland geserveerd, waaronder grote ketens als Bagels & Beans en Burgerz. TDWB houdt kantoor in een omgebouwde woonboot bij circulaire broedplaats De Ceuvel in Amsterdam-Noord.
Onze missie is plantaardig voedsel mainstream te krijgen en duurzaam geteeld zeewier op de kaart te zetten. Door dit veganbroodje te verkopen, probeer ik mijn ideeën bij te slijpen. Dan vraag ik me af: hoe zorgen we dat we nog op tijd zijn om de aarde te redden? Hoe maken we een einde aan de bio-industrie, behouden we de ecosystemen, krijgen we vrede op aarde en behouden we de oceaan als de gezonde long van deze aarde? Het is cruciaal dat we nu actie ondernemen, want over iets meer dan 10 jaar is onze deadline: 2030. Met mijn broodje probeer ik anderen te inspireren om de aarde te redden in plaats van haar te vernietigen. Dat zou het ideaal van ons allemaal moeten zijn.”
Waar komt je drang vandaan om iets bij te dragen aan de maatschappij?
“Ik weet het niet, naar mijn idee is het hartstikke normaal. Iedereen is toch tegen onrecht?
Ooit zei iemand tegen mij: ‘Kijk naar de dieren. Er is geen grotere groep die zo erg wordt onderdrukt, die zoveel lijdt en die met zoveel zijn en niet voor zichzelf kunnen opkomen.’ Toen ben ik gestopt dieren te eten. Eerst was ik boos op alle grote bedrijven, omdat zij zich alleen bekommeren om hun winst. Nu zijn we gelukkig in een tijdperk beland waar ook bedrijven verantwoordelijkheid nemen.”
Wat betekent ‘activisme’ voor je?
“Vroeger liep ik ’s nachts met een bivakmuts door de bossen. Als onderdeel van een radicale activistengroep reageerde ik op gebeurtenissen die ik niet kon velen: onrecht, kapitalisme en gebrek aan democratie. Jarenlang heb ik geroepen dat vleeseters schuldig zijn aan massamoord en de uitroeiing van de planeet.
Maar het aanbieden van een superlekkere burger is veel sterker. De Griekse filosoof Socrates zei ooit: ‘The secret of change is to focus all of your energy not on fighting the old, but on building the new’. En dat is wat ik nu doe: een alternatief bieden. Dat is de meest effectieve manier om een maatschappelijke bijdrage te leveren. Zo willen vleeseters niet eens meer terug naar hun oude gewoonte.
Door deze nieuwe aanpak sta ik nu regelmatig op een podium en vertel ik het verhaal van mijn bedrijf. Zo probeer ik anderen mee te nemen in het nieuwe paradigma, de nieuwe aanname: plantaardige voeding is het nieuwe normaal. Vroeger dachten mensen dat de wereld plat was en wilde niemand geloven dat ie rond is. Iets vergelijkbaars is aan de hand met klimaatverandering.
Door jarenlang activist te zijn heb ik geleerd dat je in je eentje zoveel invloed kunt uitoefenen als jezelf wilt. Het heeft wél zin, want alles is verbonden met elkaar. Je kunt denken: alles wat je doet is een druppel op de gloeiende plaat. Maar het kan ook de druppel zijn die de emmer doet overstromen.
Waarom wil je je idealen nastreven via een onderneming?
“Het is heel simpel: de weedburger kun je voelen, zien, ruiken en als je hem proeft, kun je hem zelfs horen. Alle zintuigen worden gebruikt om iemand te overtuigen van de noodzaak van voedseltransitie. We vertellen altijd dat dit lekkere broodje ook nog eens supergezond, veganistisch en duurzaam is.
Via mijn bedrijf ben ik ook bestuurslid geworden bij de Green Protein Alliance, een samenwerkingsverband dat werkt aan het versnellen van de eiwittransitie. Ik zit nu aan tafel met mensen van Hak, Alpro, Unilever en Albert Heijn. Al die bedrijven waarvan ik eerst geloofde dat ze alleen maar aan winsten dachten. Ze willen alles weten van The Dutch Weedburger! Zelfs Martijn van Dam, staatssecretaris van Economische Zaken, heeft ons verhaal gehoord. Zo genereren we aandacht voor de mogelijkheden van zeewier. Later las ik in de krant dat Van Dam 5 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld om de zeewierteelt uit te breiden. Ik kan niet zeggen dat wij daar een-op-een aan hebben bijgedragen, maar het is fantastisch nieuws.”
Kun je rijk worden met idealistisch ondernemen?
“Jazeker, zolang je iets van waarde kunt aanbieden. Alhoewel het soms lastig is om vast te houden aan je idealen. Soms ben ik alleen maar bezig met bedrijfsprocessen: het bedrijf uitbouwen, logistiek, financiën – het saaie gedeelte. Aanvankelijk stond ik zelf op festivals om met zo veel mogelijk mensen te praten over de noodzaak van voedseltransitie. Maar dat was op een geven moment niet haalbaar meer. Het hoort bij een groeiend bedrijf denk ik. Als we later zijn opgeschaald, heb ik hopelijk weer tijd for the fun part.
