Zonne-energie is niet genoeg

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Wij genieten elke dag van een warme douche terwijl 1.4 miljard mensen ter wereld geen toegang hebben tot elektriciteit. De energievoorraad raakt wereldwijd steeds meer uitgeput, terwijl het gebruik van fossiele energie nog steeds toeneemt. Hoe moeten we de wereld in de toekomst van energie voorzien?

[[{“fid”:”28538″,”view_mode”:”file_styles_artikel_kwart_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_kwart_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Fleur Launspach”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Fleur Launspach”},”type”:”media”,”attributes”:{“class”:”styles file-styles artikel_kwart_breedte media-element file-file-styles-artikel-kwart-breedte”,”id”:”styles-5-0″}}]]Fleur Launspach is freelance 'camjo' journalist. Ze werkt voor
Follow the Money en maakt producties voor Nieuwsuur, Holland doc en OneWorld. Ze maakte reportages, documentaires en
artikelen in Ghana, Kenia, Colombia, Zuid-Afrika en Israël.

Rondje om de aarde
In Nederland gebruiken we heel wat energie: gemiddeld zo’n 9400 kwh per inwoner per jaar. Daarmee zou je gemakkelijk met een elektrische auto een rondje om de aarde kunnen rijden. Om in ons energieverbruik te voorzien gebruiken we al tientallen jaren traditionele energiebronnen zoals aardolie, aardgas en kolen. Deze traditionele energiesystemen vervuilen onze planeet met carbon dioxide en afval. De consequenties zijn onherroepelijk: onze wereld wordt geconfronteerd met een energiecrisis.Energieverbruik per inwoner in Nederland

Energieverbruik per inwoner in Nederland, 1950-2012 

Alternatieven
Met het opraken van de voorraad fossiele brandstoffen zijn alternatieve manieren van energie opwekken steeds vaker onderwerp van discussie. Overheden staan voor lastige keuzes en belangengroeperingen zijn het niet altijd met elkaar eens. Ondertussen schiet de brandstofprijs omhoog en blijft de wereldbevolking gestaag doorgroeien. Een groeiende vraag naar alternatieve, hernieuwbare en duurzame bronnen is daarmee onontkoombaar.

Hernieuwbare bronnen
Mochten we in de toekomst dezelfde hoeveelheid energie willen blijven gebruiken, dan moet in 2050 23 procent van de energietoevoer hernieuwbaar -dus niet eindig- zijn. Daarom stelt de Europese Unie alvast haar doeleinden: minimaal twintig procent van het energiegebruik moet in 2020 uit hernieuwbare bronnen komen. Daaronder valt ook een eis voor transportbrandstoffen, waarvan tien procent uit hernieuwbare bronnen moet komen. 

 
Lotje KaakLotje Kaak is antropoloog en journalist. Haar passie voor het Afrikaanse continent en diens inwoners documenteert ze met haar fotocamera. Eerder werkte ze bij NGO's en droeg ze bij aan duurzame voedselprojecten. Samen met Fleur deed ze in Kenia onderzoek naar biobrandstof.

Biobrandstoffen
Er bestaan al verschillende alternatieve energiebronnen die uitkomst kunnen bieden, maar geen van hen lijkt dé uitkomst voor het energieprobleem. Biobrandstoffen, gewonnen uit gewassen zoals mais, raapzaad en suikerbiet, werden ooit gezien als de ideale vervanger van fossiele brandstoffen. Maar grootschalige implementatie bleek een motief voor landgrabbing en het verbouwen van biobrandstofgewassen verdrong voedsel van het veld, met stijgende voedselprijzen tot gevolg. De EU stelde daardoor in juni een nieuw plafond in. Van de tien procent hernieuwbare energie voor transportbrandstoffen mag maximaal zeven procent uit biobrandstoffen bestaan die uit voedselgewassen gewonnen worden.

Grootschaligheidsproblematiek
Net als biobrandstoffen lijken ook andere alternatieve energiebronnen, direct of indirect afkomstig van zon, wind, water en biomassa, te stuiten op ‘grootschaligheidsproblematiek’. Wat op lokaal niveau lijkt te werken – een zonnepaneel op het dak, een windmolen om een boerderij van stroom te voorzien of een Keniaanse akker waarop naast mais ook jatropha wordt verbouwd– werkt op grote schaal minder goed. Want windmolens en zonne-energie mogen dan in populariteit toenemen, ze bieden geen betrouwbare basis om heel Nederland van stroom te voorzien. Een windmolen ‘in je achtertuin’ roept de nodige frustratie op en tot op heden is zonne-energie niet goed op te brengen voor die vele bewolkte dagen die Nederland kent.

Percentage hernieuwbare energie van het totale electriciteitsgebruik in NL
Percentage hernieuwbare energie van het totale electriciteitsgebruik in Nederland

Oplossing
De oplossing voor het energieprobleem zal eerder bestaan uit een combinatie van bovenstaande ideeën. In Nederland zien we een landschap waar verschillende locaties over eigen energiebronnen kunnen beschikken. Waterenergie uit de plassen en zeeën, windmolens op vlakke plattelandsgebieden, of ‘Plant-e’ energie uit moerassen (zie kader). Verschillende lokale initiatieven die gebruik maken van bestaande natuurgebieden kunnen Nederland zo van energie voorzien.

Misschien moeten we dus niet alleen afscheid nemen van fossiele energie, maar ook van het idee dat energie uit één dominante bron moet komen. Door verschillende initiatieven te combineren kan alternatieve energie veel sneller groeien. Iedere locatie zijn eigen energie, waardoor we op den duur op geheel groene wijze aan de energievraag kunnen voldoen.

Beeld: (cc)

Plant-e: Energie uit een moeras
Een voorbeeld dat ook inspeelt op het gevarieerde Nederlandse landschap is het Wageningse ‘Plant-e’ project, een methode om energie op te wekken uit levende planten via de bodem van moerasgebieden of andere ‘wetlands’. De planten maken suiker met behulp van fotosynthese. Een deel van die suiker wordt naar de bodem afgevoerd waar het door bacteriën wordt afgebroken. Bij dit proces komen elektronen vrij die via een koolstofelektrode worden opgevangen. Plantenergie zou net als wind, zon en water kunnen bijdragen aan het al bestaande alternatieve energiesysteem. ‘Wij hebben immers geen provincies vol met moeras of rijstvelden om heel Nederland van stroom te voorzien,’ vertelt mede oprichter David Strik.
Op internationale schaal levert het wel een ander rekensommetje op, legt hij uit. Wereldwijd is er zo’n 800 miljoen hectare wetland. Dit zou, maal de 0,25 watt per vierkante meter die nu in het lab wordt opgewekt, gelijk staan aan de 18.000 TWH die we op de aardbol gebruiken. ‘Zo ver is het echter nog niet, we weten nu nog niet wat de kostprijs is van een grootschalig systeem,’ aldus Strik.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons