KLM verklaarde donderdag flink in te zetten op duurzame biobrandstoffen: de komende drie jaar zullen alle vluchten die vanuit Los Angeles vertrekken afgewerkt frituurvet tanken. Maar is dat wel zo duurzaam als het lijkt?
De nationale luchtvaartmaatschappij is erop gebrand haar duurzame imago geregeld op te poetsen, maar toen ze in 2009 voor het eerst een proef deed met vliegen op biobrandstof, kwam er vooral veel kritiek. KLM mag een pioniersfunctie bekleden op het gebied van niet-fossiele energie, om echt duurzaam te worden zal het volgens milieuorganisaties moeten onderzoeken hoe het duurzame energie – die nadrukkelijk geen beslag leggen op landbouwgrond, watergebruik en kunstmest – aan kan wenden voor transport.
Het afgewerkte frituurvet valt namelijk in de categorie tweede generatie biobrandstoffen. Het heeft als voordeel op de eerste generatie biobrandstoffen, waarbij voedselgewassen worden verwerkt tot brandstof, dat de grondstoffen niet direct concurreren met landbouwgrond: elke hectare waar gewassen worden gegroeid om jou naar je vakantiebestemming te brengen, is er een minder voor op je bord. Daarbij is er behalve grond ook veel water en kunstmest nodig om landbouwgewassen te kunnen oogsten. Biobrandstof van reststromen, zoals frituurvet, lijkt zodoende een stuk groener.
Reststroom?
Maar kampen we dan met een frituurvetoverschot? Helemaal niet. De Nederlandse afvalstroom van frituurvet uit de horeca en aardappelverwerking wordt gebruikt in de chemie- en zeepindustrie. Afgewerkt frituurvet is dus geen reststroom waar nog een oplossing voor moet worden bedacht. In 2011 berekende wetenschapsjournalist Karel Knip al dat er te weinig frituurvet is om structureel als brandstof te kunnen gebruiken. Toen kondigde KLM aan dat ze van Amsterdam naar Parijs zou gaan vliegen op biobrandstof.
Uit een visie-document van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) bleek dat de opkomst van biobrandstof indirect zelfs zorgt voor het rooien van oerwoud. Omdat het afgewerkte frituurvet een nieuwe toegevoegde waarde krijgt, wordt het duurder dan vers frituurvet. De industrieën die voorheen het frituurvet gebruikten als grondstof, grijpen nu naar palmolie, waar oerwoud voor wordt gekapt. Bovendien moeten ook voor frituurvet van plantaardige oliën gewassen worden geteeld, met alle water en kunstmest van dien.
Groen vliegen is dus zo simpel nog niet. Vooralsnog help je het milieu het meest door met beide voeten op de grond te blijven staan.
