Klimaatconferentie is “buigen of barsten”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Op Bali wordt het "buigen of barsten", zegt de UNFCCC-baas uit Ne

Yvo_de_Boer.jpg
Yvo de Boer

derland. Een mislukking zou leiden tot verlies van vertrouwen in de capaciteiten van de VN om iets te bereiken, zegt De Boer. Hij roept landen als India op om "niet net zo verkwistend te worden als het Westen." "Mijn ambitie voor India zou zijn om het rijkste land in de wereld te worden met de laagste uitstoot per hoofd van de bevolking."

Kyoto-protocol

IPS: Sinds het Kyoto Protocol tien jaar geleden werd aangenomen in Japan, is er veel gebeurd. Wat betekent dat voor Bali?

Yvo de Boer: "Dat betekent dat de druk op regeringen toeneemt om daadwerkelijk iets te doen en een langetermijnantwoord te formuleren dat aansluit bij wat de wetenschap ons vertelt. Een klimaatveranderingsbeleid is vooral een beleid met een wetenschappelijke basis. Het brengt een beter begrip van de wetenschap met zich mee. Geleidelijk aan is het Intergouvernementele Panel voor Klimaatverandering erin geslaagd een beter beeld te geven van de impact die de klimaatverandering waarschijnlijk zal hebben.

Het wordt steeds duidelijker dat het niet meer gaat om wetenschap die zich alleen baseert op modellen, maar wetenschap waarbij de modellen bevestigd worden door wat om ons heen zichtbaar is. In de loop van dit jaar is in de politiek het bewustzijn met betrekking tot die wetenschappelijke boodschap gegroeid. Rijk, arm, Noord en Zuid, zijn zich ervan bewust geworden dat er een antwoord moet komen op de klimaatontwikkelingen in de wereld."

Noord en Zuid

Zegt u daarmee dat er geen kloof meer bestaat tussen Noord en Zuid, als het gaat om deze onderwerpen?

"Nee, er heerst grote verdeeldheid in de zin dat de Europese Unie vindt dat de temperatuBouw Chinaursstijging beperkt moet blijven tot 2 graden. Vertegenwoordigers van kleine eilandstaten zeggen: "Als dat gebeurt, dan verdwijnen wij in zee." De ene groep landen stelt dat dringend actie moet worden ondernomen, andere landen wijzen op hun volledige afhankelijkheid van olie-export.

In de Verenigde Staten zijn mensen bang dat hun economie lijdt onder klimaatmaatregelen en dat Chinezen hun banen innemen. De Chinezen zeggen: "Waarom moeten wij iets doen aan dit probleem, we hebben het niet veroorzaakt, en waarom worden we op één op hoop geveegd met de Verenigde Staten?

In India zeggen ze: "Jullie noemen China en India in één adem. Maar we zijn totaal verschillend." Er zijn grote verschillen van mening, dat maakt het zo gecompliceerd."

Resultaat

Welk resultaat verwacht u van Bali?

"Ik hoop dat we een eerste stap zetten op weg naar een plan waarmee we daadwerkelijk vat krijgen op het klimaatprobleem. Zo nu en dan lees ik in kranten dat mensen verwachten dat op Bali overeenstemming wordt bereikt over doelen en een definitief regime. Dat verwacht ik niet.

Ik zal blij zijn als Bali een besluit tot onderhandelingen oplevert, als de agenda voor die besprekingen wordt vastgesteld en er een datum vastligt waarop ze moeten zijn afgerond. Daarna kan het echte werk pas beginnen. Het echte werk is het, voor het einde van 2009, ontwerpen van een wereldwijde overeenkomst, waarin rekening wordt gehouden met de verschillen tussen landen.

Verenigde Staten

En hoe zit het met de Verenigde Staten? Ziet u een positieve verandering in de Amerikaanse houding?

"Er is een verandering in de zin dat de VS nu bereidheid tot onderhandelen tonen. Maar er zijn nog steeds fundamentele verschillen tussen de VS enerzijds en Europa en de ontwikkelingslanden anderzijds. Europa en veel ontwikkelingslanden vinden dat de industrielanden internationaal bindende doelen moeten opstellen. De VS zijn nog steeds voor een benadering waarbij een doelstelling vrijwillig wordt aangenomen en vervolgens wordt ingepast in nationale wetgeving. In beide gevallen is sprake van een wettelijke plicht, maar op verschillende niveaus. Op dat punt wacht ons moeilijk werk, dat is wat na Bali moet gebeuren als we een regime gaan ontwerpen."

Human Development Report

In het nog te verschijnen Human Development Report wordt opgeroepen tot een Climate Change Mitigation Facility, waar jaarlijks tussen 15 en 20 miljard dollar voor vrijgemaakt zou moeten worden. Dat geld zou moeten gaan naar overdracht van schone technologie of steun aan de introductie van die technologie in ontwikkelingslanden. Is dat een goede weg om te gaan?

"Sommige landen benadrukken dat we een nieuw, internationaal fonds in het leven moeten roepen dat ervoor zorgt dat internationale eigendomsrechten goedkoop kunnen worden overgedragen. Ik zie persoonlijk niet direct hoe Zonne-energiedat zou kunnen werken. Technologie is eigendom van de private sector. Die sector is niet geïnteresseerd in het verkopen van technologie tegen verlaagde prijzen. De private sector is geïnteresseerd in investeringsmogelijkheden.

Het Clean Development Mechanism van het Kyoto Protocol, waarbij rijke landen de mogelijkheid krijgen hun uitstoot goedkoper te reduceren door te investeren in ontwikkelingslanden, heeft nieuwe investeringskansen gecreëerd, waardoor technologie via de markt verspreid kan worden. Ik denk dat op de markt gebaseerde mechanismen, het hangen van een prijskaartje aan CO2 en het creëren van vraag naar emissiereductie in het Noorden de overdracht van technologie zullen versterken.

De 20 miljard dollar die beschikbaar zou moeten komen voor een Climate Change Mitigation Facility, is meer dan een derde van de totale officiële ontwikkelingshulp. Als landen nu al moeite hebben om 0,7 procent van hun bruto binnenlands product vrij te maken voor ontwikkelingshulp, dan weet ik niet waar ze nog eens 20 miljard dollar per jaar extra vandaan willen halen.

Als je je realiseert dat het bouwen van een enkele energiecentrale al 500 miljoen dollar kost, dan zou een fonds van die omvang een lange weg te gaan hebben. Het Internationaal Energie Agentschap heeft berekend dat de komende 25 jaar 20 biljoen dollar geïnvesteerd wordt in de energiesector om de wereldwijde economische groei gaande te houden. Als die 20 biljoen slecht geïnvesteerd wordt, kan de CO2-uitstoot met 50 procent stijgen, in plaats van met 50 procent dalen, waar wetenschappers toe oproepen.

De uitdaging is om het investeringsgedrag in de goede richting te sturen. Dat kan door politieke signalen te geven aan de markt, door op de markt gebaseerde mechanismen zo we die nu kennen uit te breiden, door op internationaal niveau richtlijnen te introduceren en door belastingen te introduceren die consumentengedrag beïnvloeden. Dat is allemaal nodig om die enorme geldstroom de goede kant op te sturen."

India

Een van de auteurs van het Human Development Report heeft gezegd dat we niet van India kunnen verwachten dat het 400 miljoen mensen die in armoede leven, energie onthoudt.

"Daar heeft hij helemaal gelijk in. Voor mij is de vraag hoe we die 400 miljoen mensen die nu geen elektriciteit hebben, direct aan schone energie kunnen helpen. Hoe we een aansluiting op een regulier elektriciteitsnetwerk kunnen overslaan, zodat ze gelijk gebruik kunnen maken van ter plaatse opgewekte elektriciteit.

India1Vanuit ethisch oogpunt kun je zeggen dat India het recht heeft om per hoofd van de bevolking evenveel uit te stoten als in industrielanden gebeurt. Maar denk daar eens goed over na: dat zou betekenen dat India's energierekening elf keer hoger wordt dan vandaag. En dat India waarschijnlijk veel kolen zal verbranden. Wat betekent dat voor de luchtkwaliteit? Wat is de invloed daarvan op de kosten voor de volksgezondheid?

Ethisch gezien heeft ieder mens het recht evenveel energie te verbruiken. Maar mijn ambitie voor India zou zijn om het rijkste land in de wereld te worden met de laagste uitstoot per hoofd van de bevolking. De ambitie moet niet zijn om net zo verkwistend te worden als het Westen, maar om net zo welvarend te worden en de goede traditie om zuinig om te springen met wat je hebt, in stand te houden."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons