Beeld: Frederic Köberl
Column

Klimaatbeleid kan een verdeeld Europa samenbrengen

Klimaatgezant Marcel Beukeboom is het gezicht van de Nederlandse klimaatdiplomatie. Hij vertegenwoordigt het Nederlandse klimaatbeleid in binnen- en buitenland. Deze keer staat zijn blog in het teken van Europa, dat een belangrijke maand ingaat.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Nu ons straatbeeld weer opgefleurd wordt door posters van partijen die meedoen aan de verkiezingen voor het Europees parlement, worden we er aan herinnerd dat we een belangrijke maand ingaan. Er is weer genoeg te kiezen en er staat veel op het spel. Ik wil het echter niet over die verkiezingen zelf hebben. In de aanloop ernaartoe staat er namelijk nog iets anders op de Europese agenda, dat ook bepalend is voor onze toekomst.

‘Sibiu’ is belangrijk om een idee te krijgen van de inzet van de lidstaten

Deze week komen de Europese regeringsleiders bijeen in het Roemeense Sibiu. Roemenië is dit halve jaar voorzitter van de Europese Raad en organiseert een informele bijeenkomst waarin gesproken zal worden over de strategische agenda voor de komende vijf jaar. De timing is wat ongelukkig, zou je kunnen zeggen, zo vlak voor de verkiezingen. Met een nieuwe Europese Commissie is het immers beter zaken doen. De oorspronkelijke bedoeling was echter om met de regeringsleiders bij elkaar te zitten om te praten over de toekomst van de EU na de Brexit. Maar zoals we inmiddels weten is alles wat met de Brexit te maken heeft lastig te plannen. De Britse premier blijft thuis en geeft op die manier de andere 27 de kans om in ieder geval te ervaren hoe het is zonder Groot-Brittannië.
De bijeenkomst in Sibiu is een informele top. Er zullen dan ook geen beslissingen worden genomen. Vaststelling van de Europese strategische agenda vindt plaats tijdens de Europese top in juni, na de verkiezingen dus. ‘Sibiu’ is echter wel belangrijk om een idee te krijgen van de inzet van de lidstaten. De Europese Commissie heeft voor de huidige periode tien prioriteiten benoemd. Deze vormen het vertrekpunt voor de besprekingen. De hele opzet is om aan de buitenwereld te laten zien dat Europa het sterkst staat wanneer het als een blok opereert, ook na de Brexit. Het verleden heeft echter uitgewezen dat er verschillende politieke breuklijnen door Europa lopen, bijvoorbeeld op thema’s als migratie en financiën.

Klimaat en energie

Welke rol klimaat en energie in dit krachtenveld zullen spelen is nog even afwachten. Europa heeft op het mondiale toneel een voorbeeldfunctie. We zijn verder dan welke andere grote economie dan ook voor wat betreft de reductie van broeikasgassen en het bevorderen van energie-efficiëntie. Er worden bovendien al veel maatregelen voorbereid om verder invulling te geven aan de uitvoering van het Parijs-akkoord. De Europese Commissie heeft opties gepresenteerd voor een langetermijn-klimaatstrategie. Deze vormen de basis voor een debat hierover en spelen als het goed is ook een rol in de bredere discussie over de toekomst van Europa zoals deze in Sibiu op de agenda staat.
Eerder schreef ik op deze plek over de vraag of extra aandacht voor klimaat in de aanloop naar de Provinciale Verkiezingen ons dichterbij oplossingen voor het probleem brengt. Het verkiezingsdebat over klimaat kon namelijk bijdragen aan polarisatie. Deze vraag kan ook nu weer gesteld worden. Ik stel hem nu echter niet in de context van de Europese verkiezingen, maar in relatie tot het debat over de toekomst van Europa en de ambitie om te laten zien dat Europa kan leveren wanneer het moeilijk wordt.

Klimaat- en energiebeleid kunnen in tijden van spanning bijdragen aan het overbruggen van de kloof tussen lidstaten

Waar ik eerder suggereerde dat het verkiezingsdebat over klimaat bijdroeg aan polarisatie, stel ik nu dat klimaat- en energiebeleid kunnen bijdragen aan de kwaliteit van het debat over de toekomst van Europa en dat ze hier op hun beurt ook van kunnen profiteren. Ik baseer me hierbij onder meer op conclusies van een groep van Europese denktanks.
Zij stellen vast dat klimaat- en energiebeleid in tijden van spanning over bijvoorbeeld de rechtsstaat of migratie kunnen bijdragen aan het overbruggen van de kloof tussen lidstaten. De afgelopen jaren heeft de EU belangrijke energierichtlijnen aangenomen en het emissiehandelssysteem hervormd. Ook werd door middel van gedifferentieerde doelstellingen aangetoond dat de EU flexibel kan zijn ten aanzien van verschillende lidstaten. Op deze manieren liet de EU zien dat lidstaten kunnen samenwerken en wordt het debat gericht op het gezamenlijk oplossen van problemen. Belangrijk wanneer over de toekomst van Europa wordt gesproken.

De toekomst van Europa

Wanneer we nadenken over de toekomst van Europa komen de effecten van klimaatverandering vroeg of laat om de hoek kijken. De al ingezette energietransitie zal ervoor zorgen dat Europa er over enkele decennia heel anders uitziet en hopelijk ten goede is veranderd. Dit is een positief verhaal waarin de kwaliteit van leven verbetert, economieën worden gemoderniseerd en we als handelsblok competitiever zullen zijn.

De toekomst van Europa gaat over vrijheid, veiligheid, rechtvaardigheid en werkgelegenheid

Het vastleggen van deze noties in een strategie voor de toekomst van Europa zal ertoe bijdragen dat de focus van het klimaat- en energiebeleid nog meer op de lange termijn gericht zal worden. Het zal bovendien helpen subsidies en investeringen te richten op zaken die bijdragen aan dit toekomstbeeld, in plaats van aan zaken die schadelijk zijn voor het klimaat.
Wanneer de Europese regeringsleiders deze week in Sibiu spreken over onze toekomst nemen ze hopelijk wat van deze inzichten mee. De toekomst van Europa gaat over vrijheid, veiligheid, rechtvaardigheid en werkgelegenheid, voor langere termijn gewaarborgd. Inderdaad: duurzaamheid in de meest brede zin van het woord.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons