Drie jaar geleden hoorden we voor het eerst echt over het conflict in Nigeria en de landen rondom het Tsjaadmeer. Op die dag werden 276 schoolmeisjes door de gewapende groep Boko Haram ontvoerd. Die ontvoering zorgde voor internationale verontwaardiging en de stormachtige twitteractie onder de hashtag #freeourgirls. De Chibok Girls zijn niet de enige kinderen die slachtoffer werden van Boko Haram. In de afgelopen jaren zijn duizenden kinderen gekidnapt en ingezet als seksslaaf of kindsoldaat. Vandaag de dag worden nog steeds meisjes en jongens ontvoerd constateert Unicef in het vandaag uitgebrachte onderzoeksrapport 'Silent Shame'.
Kind in Nigeria – Foto: Unicef – Gilbertson
Kidnapping
Inmiddels vechten de legers van vier landen tegen Boko Haram. Dat de gewapende groep de opstand zo lang vol kan houden – al bijna acht jaar – ligt onder andere aan het succesvol ronselen van kinderen. Nieuwe informatie laat zien dat de ontvoeringen nauwkeurig worden gepland en uitgevoerd. Jonge meisjes en jongens worden doelbewust uitgekozen en vervolgens s ’nachts van hun bed gelicht. Ouders die hun kinderen verdedigen worden vaak op brute wijze vermoord. Dan volgt een lange nachtelijke tocht naar een van de kampen van Boko Haram, diep verscholen in de jungle van onder andere Borno State. Deze kampen worden voornamelijk bewoond door kinderen.
Boko Haram zet bewust kinderen in omdat die makkelijk beïnvloedbaar zijn. Ooggetuigen vertellen dat kinderen, na aankomst in het kamp, eerst water en voedsel krijgen. Ze worden goed bewaakt, vaak door leeftijdsgenootjes. Later krijgen de kinderen hun eigen taak. De meisjes moeten koken en wassen en worden uitgehuwelijkt aan een van de strijders. De jongens worden getraind om als soldaten te vechten.
De 12-jarige Dada en haar zus werden midden in de nacht ontvoerd door Boko Haramstrijders. Ze werden meegevoerd naar een afgelegen dorp in het bos. Dada kreeg op een dag te horen dat ze moest trouwen met de 18-jarige Bana, een van de strijders van de groep. Die nacht werd ze voor de eerste keer verkracht. In een onbewaakt ogenblik lukte het Dada om te ontsnappen. Ze zwierf dagenlang door de bossen voordat ze de bewoonde wereld bereikte. Ze was inmiddels 13 jaar oud én zwanger.
Kind op school in Tsjaad – Foto: Unicef
Zelfmoordaanslagen
De strategie van Boko Haram is de afgelopen jaren veranderd. Waar eerder dorpen en gebieden werden bezet, gebruikt de groep nu een guerrillatactiek: ze pleegt korte heftige aanvallen waarna de groep zich terugtrekt. Nu het leger meer gebied herovert, komen ook zelfmoordaanslagen vaker voor. Sinds januari 2014 werden 117 kinderen, vooral jonge meisjes, ingezet om zelfmoordaanslagen uit te voeren in Nigeria, Kameroen, Niger en Tsjaad.
Doordat kinderen steeds vaker worden ingezet om te vechten en aanslagen te plegen, worden ze gezien als een bedreiging. Ontvoerde meisjes en jongens die worden opgepakt of weten te ontsnappen, worden lang vastgehouden en verhoord door het leger. Niet alleen het leger is wantrouwend, maar ook familieleden. Ouders zijn bang voor hun eigen zoons en dochters. Baby’s die tijdens de gevangenschap geboren zijn, worden niet geaccepteerd. Er wordt gevreesd dat zij het ‘slechte bloed’ van hun verwekker hebben geërfd en gewelddadig zullen zijn.
Toch zijn ook deze kinderen slachtoffer van het conflict. Zij hebben dringend behoefte aan een veilig onderkomen en psychosociale zorg. Het is met hulp uit onder meer Nederland inmiddels gelukt om 186 duizend kinderen zulke ondersteuning te bieden. Hereniging met familieleden is vervolgens de volgende stap. Vergiffenis en reïntegratie zijn een veel langer proces.
