Keurmerk geweigerd

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

In Amerika en Engeland vertellen groene, gele of rode smileys of een product in de supermarkt een gezonde keuze is. Dit stoplichtmodel heeft volgens onderzoek in Boston een positief effect op voedingskeuzes. Waarom hebben we dit model nog niet in Nederland?

[[{“fid”:”22316″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:228,”width”:95,”style”:”width: 60px; height: 144px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]Het stoplichtmodel
Producten met een groene smiley hebben volgens het stoplichtmodel de voorkeur. Dit zijn meestal fruit, groente of mager vlees. Gele smileys staan voor ‘beter van niet’-producten en rode smileys staan voor producten waarvan wordt afgeraden deze regelmatig te eten.
 

De invloed van het stoplichtmodel op het maken van een gezonde productkeuze is groter dan informatie over voedingswaarde op een verpakking. Dit blijkt uit het onderzoek van Lillian Sonnenberg, instructeur van de geneeskunde op het Massachusetts General Hospital in Boston.

Zo’n 204 deelnemers werkten aan het onderzoek mee. 46 procent van hen gaf voor het onderzoek aan bewust een gezonde voedingskeuze te maken. Na een kennismaking met het stoplichtmodel nam dit percentage met 15 procent toe. Het percentage van de deelnemers dat voorafgaand aan de aankoop de voedingswaarde van het product bekijken, is na het introduceren van het model van 15 naar 33 procent gestegen. 

Het verkeerslichtsysteem
Het verschil tussen het stoplichtsysteem en het verkeerslichtsysteem van Foodwatch is dat de consument bij de Nederlandse versie niet één, maar drie smileys ziet: voor vet, suiker en zout. “Zo kunnen consumenten zien dat bijvoorbeeld lightproducten 30 procent minder vet hebben, maar wel extra suiker bevatten”, zegt Meike Rijksen, campagneleider van Foodwatch. [[{“fid”:”22320″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:212,”width”:161,”style”:”width: 161px; height: 212px;”,”class”:”media-element file-default”}}]]

Bemoeienis van de voedselindustrie
Meike Rijksen, campagneleider van Foodwatch, startte in 2010 een campagne om een vergelijkbaar stoplichtmodel in de Nederlandse supermarkten te introduceren: het verkeerslichtsysteem. “Deze systemen geven de consument gelijk inzicht over het product, op een manier die zelfs voor kinderen begrijpelijk is.”

In Engeland is het smileysysteem op vrijwillige basis ingevoerd, maar de Europese Commissie probeert dat nu terug te draaien, meent Rijksen. “De voedselindustrie is geen fan van het stoplichtmodel. Zij staken 1 miljard euro in een sterke lobby tegen het systeem. Het is als consumentenorganisatie dan heel moeilijk om tegen honderd voedselbedrijven in te lobbyen.” Foodwatch zal daarom politici proberen te overtuigen van hun verkeerslichtsysteem. Daarnaast informeren zij consumenten op hun website over producten.

Andere keurmerken
In tegenstelling tot Foodwatch is het Voedingscentrum niet zo enthousiast over het stoplichtmodel. “We hebben in Nederland al een keurmerk: het Vinkje. Als Nederland een ander keurmerk aan de producten toevoegt, schept dit verwarring bij consumenten”, zegt Patricia Schutte, woordvoerder van Voedingscentrum. Het kan volgens haar niet de bedoeling zijn dat meerdere keurmerken elkaar tegenspreken.

Het Vinkje
Het Vinkje is een keurmerk van Stichting Ik Kies Bewust. Dit keurmerk is goedgekeurd door de Europese Commissie en komt voor in alle Nederlandse supermarkten. Het groene vinkje staat voor producten uit de Schijf van Vijf, die minder suikers, zout en verzadigde vetten bevatten. Het blauwe vinkje staat voor de verantwoorde variant voor overige producten, zoals: frisdrank, snacks of saus. Dit blauwe merk kan dus ook op ongezonde producten staan, omdat het íets verantwoorder is dan andere producten in dezelfde categorie. Daarnaast kan bijvoorbeeld een frisdrankmerk de blauwe vink kopen, zodat het op zijn producten komt te staan. Lees meer: Voedselvinkje Ik kies bewust is ‘misleidend‘.[[{“fid”:”22318″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:230,”width”:505,”style”:”width: 100px; height: 46px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
 

“Het onderzoek van Boston is het stoplichtmodel beperkt. Het gaat immers om een groep van 204 deelnemers. Daarnaast geven de deelnemers zelf aan een gezonde voedingskeuze te maken, maar een product met een groen stoplicht voor vet kan ook rood zijn voor suiker. De vraag is welke afweging de consument maakt en of dit een gezonde keus is geweest”, zegt Schutte. Daarnaast is het onduidelijk of het stoplichtmodel beter werkt dan andere keurmerken. Daar moet volgens het Voedingscentrum dus eerst onderzoek naar gedaan worden. “Verder moet er nog duidelijk worden wat het precieze effect van het Vinkje is.”

Lees meer op: Voeding Nu
Het onderzoek van Lillian Sonnenberg staat hier.
Foto: Flickr

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons