Achtergrond

‘Erdogan is slecht, maar niet de slechtste’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

“Ik was echt in shock toen ik op Facebook al die berichten zag over de staatsgreep. Alsof er een hecht familielid overleden is”, zegt Mustafa Hikmet, terwijl hij met zijn vriendin Canan Aktas door Istanbul loopt. Ze waren met de auto onderweg vanuit Nederland, waar ze zijn geboren, naar Turkije toen ze berichten kregen over de coup. “Laat ik het zo zeggen: ik ben zeker niet ánti-Erdogan, hij heeft Turkije ontwikkeld. Maar hij is nog niet machtig genoeg. Ik hoop dat hij straks in plaats van 50 procent van het land, een groter deel achter zich heeft staan. Dat er meer eenheid komt.”

[[{“fid”:”49506″,”view_mode”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”lege winkelstraat taksim istanbul”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”lege winkelstraat taksim istanbul”},”type”:”media”,”attributes”:{“class”:”artikel_halve_breedte file-file-styles-artikel-halve-breedte file-styles media-element styles”,”id”:”styles-5-0″}}]]
Het is rustig in de normaal zo drukke winkelstraat in Taksim. Foto: Hans Jaap Melissen.

Op het oog lijkt die eenheid er even te zijn: in brede kringen, tot en met de Koerdische oppositiepartij HDP aan toe, wordt de staatsgreep veroordeeld. Alleen is het publiekelijk afwijzen van een coup, niet altijd gelijk aan steun voor het beleid van Erdogan.

“Erdogan is slecht, maar hij is niet de sléchtste”, zo verwoordt Selim (24), hippe baard, student, het op een terras van een café in de wijk Fatih. Aan tafel zit ook zijn vader Teoman (50). Beiden steunen Erdogan. Volgens Selim zijn de meeste bezoekers hier tegen Erdogan. Zoals Tahsin, gepensioneerd. “Ik krijg veel te weinig pensioen”, zucht hij voor hij opstaat om binnen bij het kaarten te kijken.

Wat Selim en zijn vader wel gemeen hebben met de rest van de bezoekers, is een onzeker gevoel over de toekomst. Dat begon tijdens de staatsgreep en is ondanks het mislukken daarvan niet weggegaan. Selim: “Ik ging die nacht de stad in en ik twijfelde aan iedereen. Ik wist niet meer wie aan welke kant stond. Ik twijfelde zelfs aan mijn vader.”  

Ze hebben ook gezien hoeveel militairen en rechters zijn opgepakt. Op het tv-scherm op het terras verschijnen intussen alweer beelden van gevangengenomen militairen die worden vernederd. “Jonge jongens, gestuurd natuurlijk, door de hogere officieren. Ze moeten zich richten op die laatste categorie”, zegt Teoman. Vader en zoon zeggen ervan overtuigd te zijn dat buitenlandse krachten, (‘wie, geen idee’) achter de coup zaten.

Ik twijfelde zelfs aan mijn eigen vader

Er vliegen sowieso meer complottheorieën over tafel, zoals het verhaal dat op 11 september 2001 duizenden joden niet naar hun werk gingen in de World Trade torens omdat ze wisten wat er ging gebeuren. Maar de veelgehoorde theorie dat Erdogan zelf de coup in gang had gezet, wil er níet in bij Selim. “Wat hield hij die officieren die nu zijn gearresteerd en mishandeld dan precies voor?”

Is het recente verleden al moeilijk te doorgronden, de toekomst is helemaal duister. “We weten niet wat er op lange termijn gaat gebeuren. Als Erdogan alles wat seculier is hard gaat aanpakken, dan is dat nog erger dan de coup”, aldus Selim. Zijn vader vult aan: “We hebben in ieder geval het gevoel dat het nog lang niet klaar is.”

Selim denkt niet dat Turkije politiek gezien steeds meer zal opschuiven naar Saudi-Arabië, of naar een dictatuur zoals onder Saddam in Irak.  “Wij zijn toch erg anders, qua religie en ook qua democratische achtergrond. Arabieren hadden altijd dictators, wij hebben allang democratie.”  

Volgens de Nederlandse Mustafa is het Turkse volk erg beïnvloedbaar. “Ze weten gewoon niet wat een goede keus is. Ze hebben een sterke leider nodig, democratisch op de manier zoals Erdogan dat doet. Hij past prima bij hen.”

ISIS, dat is pas
echt een probleem

Ze lopen verder. Zijn vriendin Canan zegt goed om zich heen te kijken of er geen zelfmoordenaars rondlopen. Op deze straat, Istiklal in de wijk Taksim, was in maart nog een aanslag met vijf doden, inclusief de zelfmoordenaar. Ze passeren twee agenten met kogelwerende vesten die een jongeman tegenhouden en controleren.

“Ja ISIS”, verzucht Mustafa, “dat is pas echt een probleem.” 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons