Achtergrond

Creatief afrekenen met HIV/Aids op werkvloer

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

werkvloer
Foto: CC

Naast dat het actief is op de werkvloer helpt NOPE ook jongeren om een voorbeeldfunctie in hun dorp te vervullen en mensen te informeren over de oorzaken en gevolgen van HIV/ Aids. Dat klinkt prachtig, maar hoe gaat dit dan precies in zijn werk? NOPE directeur Philip Mbugua legt gedreven en vriendelijk uit hoe leuk peer educatie kan zijn en dat iedereen het kan. 

Over NOPE:

NOPE is in 2000 opgericht door peer educators en trainers met hulp van Family Health International (FHI). Peer educatie is informatie uitwisselen door gelijken, zoals jongeren die andere jongeren over iets informeren, of werknemers die hun collega’s iets bijbrengen. Doel van NOPE is om peer educatie activiteiten op elkaar aan te passen en voor gedragsveranderende communicatie een standaard curriculum te ontwikkelen. Ze krijgen vanuit Nederland hulp van VSO, een internationale ontwikkelingsorganisatie, die professionals op het gebied van marketing en ICT naar NOPE stuurden om de lokale capaciteit te versterken.

 

Vliegende metafoor“Een van de dingen die we doen om het taboe te doorbreken en HIV/Aids bespreekbaar te maken, is een overgooispel spelen,” vertelt Philip Mbugua. Eerst staan de werknemers in een cirkel en wordt er overgegooid met een tennisbal. De werknemers noemen de naam van degene die de bal moet vangen. “Zo wordt er een vertrouwensband gecreëerd.” Vervolgens komt er nog een tennisbal bij en gaat het tempo omhoog. Het wordt dus steeds lastiger. Dan wordt er een ei toegevoegd aan het spel, dat wordt dus ook, voorzichtig, overgegooid. Dat blijft meestal niet lang heel.

 

 

 

“Wiens schuld is het dat het ei kapot is? Iedereen had immers evenveel kans om het ei te laten vallen, dus waarom één persoon stigmatiseren.” Zo pakt NOPE de schuldvraag over HIV/Aids aan. Die aanpak blijkt effectief. “Er wordt opeens heel open over gesproken en werknemers onthullen soms zelfs hun HIV-status tijdens deze bijeenkomsten.”

 

 

Gezamenlijk doel
Het doel van de werkvloerstrategie is te bereiken dat bedrijven alomvattende en duurzame HIV/Aids regelgeving ontwikkelen en naleven, want vaak is dat nauwelijks geregeld. NOPE verleent hierbij technische assistentie en richtlijnen die zijn voorgeschreven door de International Labor Organisation (ILO), the National Aids Control Council en de Federation of Kenya Employers (FKE).

Voor dit programma wordt er met meer dan 200 organisaties samengewerkt, zowel NGO’s en overheidsinstellingen als private bedrijven. In totaal heeft NOPE al zo’n 132.300 werknemers onder haar hoede. Voorbeelden van bedrijven die meedoen zijn Barclays en Unilever Kenia. Deze laatste kreeg in 2006 zelfs de Global Business Coalition Award voor haar inspanningen op HIV/ Aids gebied.

 

wassen
Foto: CC

Inzicht door inleven
Tijdens deze bijeenkomsten worden ook rollenspellen gedaan naar aanleiding van foto’s van moeilijke situaties. Zoals een wassende vrouw die een condoom in de broekzak van haar man vindt, of een ‘suikeroom’ met een veel te jong meisje op schoot. Maar ook problemen die niet aan seks gerelateerd zijn, worden besproken, bijvoorbeeld alcohol en jongeren. “De deelnemers moeten hier een voorgeschiedenis en een toekomstverhaal bij bedenken en dit uitspelen. Door in de huid van een ander te kruipen, krijgen de deelnemers meer inzicht en begrip voor de problemen”.

 

 

De aanhouder wint
NOPE geeft behalve workshops ook presentaties en leidt daarnaast binnen iedere afdeling een peer educator op. Die peer educator besteedt veel aandacht aan de preventie van de ziekte. “Het is erg belangrijk dat iedereen toegang tot informatie krijgt,” benadrukt Mbugua. “Soms zien managers er weinig heil in, maar dan bieden we ze een gratis probeerdag aan en daarna weten we ze bijna altijd wel te overtuigen.” Sommige bedrijven zijn zelfs zo enthousiast dat nieuwe werknemers meteen worden bijgeschoold tot peer educator door NOPE.

 

 

Mbugua’s inzet lijkt beloont te worden. “Er is een grote verandering gaande”, vertelt hij opgetogen. “Tegenwoordig heeft een kleine 50 procent van de Keniaanse bedrijven een beleid omtrent HIV/Aids, vergeleken met slechts 10 procent rond 1999”. Dit is vooral te danken aan de overheid, die de Aids Control Act heeft opgezet. Wie HIV/Aidspatiënten discrimineert, kan door die wet op een boete rekenen. Ook krijgen organisaties als NOPE steeds meer steun. “Bedrijven voeren bovendien steeds vaker regels in die het werk van de peer educators makkelijker maken”.

 

Enkele cijfers:

Volgens UNAIDS zijn er nu wereldwijd 33.2 miljoen mensen geïnfecteerd met HIV, waarvan er 2,5 miljoen in 2007 zijn bijgekomen. Dit jaar stierven er 2.1 miljoen mensen aan aids.

Jong geleerd, oud gedaan
NOPE richt zich ook op de Keniaanse jeugd. De organisatie schuift enkele jongeren, die een voorbeeldfunctie bekleden, naar voren als peer educator, of, zoals Mbugua het noemt ‘youth ambassador of change’. “Zij organiseren één-op-één gesprekken met mensen die bang zijn dat ze HIV positief zijn of een SOA hebben. De youth ambassador wijst hen de weg naar een kliniek en geeft informatie over aidspreventie. “90 procent van de Kenianen weet wel iets over HIV/ Aids, maar hun kennis is niet genoeg en vaak doorspekt met mythes over bijvoorbeeld hekserij”.

 

 

 

 

 

dorpeling
Foto: CC

Verder zijn er discussies met kleine groepen en creatieve activiteiten voor grote groepen, zoals een heel dorp.” Ook hier worden theater en spellen als voorlichtingsmiddel gebruikt. “Jonge mensen willen geen saaie toespraak, je moet hun aandacht winnen door ze te vermaken. Daarom is theater zo’n krachtig middel.” Maar ook de oudere dorpelingen worden geprikkeld mee te discussiëren na afloop van het theaterstuk. Niet voor niets liet Mbugua onlangs op Wereldaidsdag, tijdens een workshop van VSO en Van Hall Larenstein op het Aidscongres in de Rai, zien dat toneel een goede manier is om deze informatie over te brengen.
 

 

wild vuur
Foto: CC

Wild vuur
Ook het spel ‘Wild fire’ vind Mbugua erg effectief. Hierbij doet iedereen zijn ogen dicht en krabt de spelleider enkele personen zachtjes in hun hand. Dit zijn de zogenaamd HIV-geïnfecteerden. Nu doet iedereen zijn ogen weer open en schudt iedereen een hand om zich voor te stellen. Maar de HIV-geïnfecteerden krabben ook de mensen wiens hand ze schudden en deze mensen doen dit ook weer bij degene aan wie zij zich voorstellen. Na enkele minuten vraagt de spelleider wie er allemaal gekrabd, ofwel ‘HIV-geïnfecteerde’ is. “Uit deze oefening wordt duidelijk hoe snel HIV zich kan verspreiden en wordt het idee weggenomen dat het hen toch niet overkomt”.

 

 

De nadruk van het werk van NOPE ligt op informatie over preventie en op het wegnemen van stigma, zodat zij die geïnfecteerd zijn, hun status durven te onthullen. Dit zorgt weer voor minder verspreiding van het virus en het verlengt de levensduur van de geïnfecteerden, doordat ze naar een kliniek durven gaan waar antiretrovirale medicijnen te krijgen zijn.

 

 

 

NOPE Internationaal:

NOPE is zich ook internationaal aan het oriënteren en wil haar projecten in andere landen invoeren. “Maar in veel landen, zoals bijvoorbeeld Soedan, is het moeilijker om veel aandacht te krijgen voor HIV/Aids. Deze landen zijn zo door de oorlog vernietigd dat alle inzet en tijd van mensen noodgedwongen in wederopbouw gaat zitten.”

 

Toegang tot leven“Antiretrovirale medicijnen zijn dankzij de mentaliteitsverandering bij de overheid tegenwoordig gratis, dus ik ben hoopvol over de toekomst”, zegt Mbugua. Maar hoewel 430.000 mensen deze medicijnen nodig hebben, hebben slechts 160.000 er toegang tot. De witte bloedlichaampjestest, die moet worden afgenomen om in aanmerking te komen voor deze medicijnen, is namelijk nog niet gratis en dus vaak onbetaalbaar voor de gewone man.

 

 

 

“Maar de overheid is hiervan op de hoogte en ik verwacht dat ook dit in de nabije toekomst gratis wordt”. Mbugua is dus hoopvol, maar waarschuwt wel voor de toekomst: “Het belangrijkste is dat we niet vergeten informatie over preventie te blijven verspreiden, zelfs als het beter lijkt te gaan. Mensen vergeten helaas snel.”

 

 

 

Filmpje van van de workshop met interview Mbugua

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons