Bolivia: ‘Herverkiezing Morales vrijwel zeker’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

"Ik heb er weinig twijfel over dat Morales met zijn Movimiento al Socialismo (MAS) de verkiezingen ruimschoots gaat winnen. Misschien zal hij zelfs boven de 55 procent uitkomen," voorspelt Ton Salman, antropoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de helft van het jaar woonachtig in Bolivia. "De oppositie is weinig overtuigend, en bovendien heeft Morales zich de afgelopen jaren ook best goed bewezen."

 

PopulariteitEvo Morales

Evo Morales, een cocalero, cocaboer van Aymara-afkomst die is uitgegroeid tot vakbondsleider en president, is een bijzondere verschijning in zijn eeuwige alpacatrui of hemd met korte mouwen. Hij spreekt zich fel uit tegen de Verenigde Staten en doet zo nu en dan pittige uitspraken. "Hij stelde bijvoorbeeld dat Obama niet anders is dan Bush. Daar zullen veel Bolivianen het niet mee eens zijn," denkt Salman. Maar ondanks, of juist dankzij zijn eenvoudige komaf heeft ‘Evo’ het hart van veel Bolivianen gestolen.

 

"Het is zeker niet zo dat de Indiaanse bevolking op Morales stemt en de niet-Indiaanse bevolking op de oppositie. Er zijn onder alle groepen zowel voor- als tegenstanders. Zijn tegenstanders zijn in het algemeen tegen zijn ‘socialisme’, of vinden dat hij te veel inzet op het Indiaanse gedachtegoed. Anderen zien hem juist als iemand die de jarenlange ongelijkheid die Bolivia kent, kan aanpakken," vertelt Salman. "Maar Morales staat nu ook sterk door wat hij de afgelopen jaren daadwerkelijk gedaan heeft."

  

Autonome studenten-organisatie Ojála en ontwikkelingsorganisatie Chakala organiseren zondagavond 6 december een interactieve debatavond over de verkiezingen.

Evo Morales heeft in zijn presidentsperiode een aantal radicale veranderingen doorgevoerd, waarvan de belangrijkste de nationalisering van de natuurlijke hulpbronnen is. "Veel Bolivianen hebben hier respect voor. Het gevoel heerst dat je, als land, voor je eigen toekomst zeggenschap moet hebben over je eigen hulpbronnen. Zelfs de oppositie durft hier niets negatiefs over te zeggen." Daarnaast heeft Evo drie belangrijke subsidies ingevoerd: een uitkering voor ouderen, een subsidie voor kinderen die kunnen bewijzen een heel jaar naar school te zijn gegaan, en een zelfde bonus voor jonge moeders die naar alle afspraken op het consultatiebureau gaan. "Dat is goed voor de samenleving en de koopkracht. En de mensen zien het." Morales heeft verder het voordeel dat hij wordt gezien als ‘iets nieuws’. "Het wantrouwen ten opzichte van de oude politiek is nog steeds erg groot."

Oppositie

De oppositie is daarbij erg heterogeen en zwak. "Sommigen verzetten zich tegen een te grote vinger in de pap van de overheid, terwijl anderen, de rijkeren, bang zijn om hun bezit te verliezen," legt de Bolivia-kenner uit. "En er heerst ook nog altijd een racistisch gevoel, de idee dat Indianen niet horen te regeren. Maar daar zal vrijwel niemand echt voor uitkomen."

 

Links Latijns-Amerika
Steeds meer Latijns Amerikaanse landen, waaronder Venezuela, Chili, Ecuador, Brazilië en Bolivia gaan op de socialistische toer. Volgens Salman blijkt uit de peilingen echter vooral dat veel mensen het vertrouwen in eerdere regeringen zijn verloren. "Mensen kiezen in eerste instantie voor de korte termijn, ze kijken niet naar een groter geheel. Maar de centrum-progressieve  tendens in Latijns Amerika is wel interessant. Ik denk dat de oorzaak teleurstelling in het neo-liberale beleid van voorheen is. De open grenzen, de exportgerichte economie en de kleine rol van de overheid staan voor de arme mensen gelijk aan slecht nieuws."
 

Morales’ beleid heeft veel losgemaakt in Bolivia, en voornamelijk de noordelijke en oostelijke departementen verzetten zich tegen zijn centralistische strategie. Deze departementen, ook wel de media luna, halve maan, genoemd, wilden juist meer autonomie. De afgelopen jaren zijn de gemoederen dan ook een aantal keer hoog opgelopen, met als absolute dieptepunt de dood van vijftien boeren in het noordelijke departement Pando. "De oppositie is daar erg van geschrokken, hun zekerheid werd er door aangetast," verklaart Salman Morales’ blijvende succes. "Bovendien heeft de MAS ook sterk campagne gevoerd in de media luna, waardoor de departementen niet meer als geheel tegen Morales zijn. Dat maakt het voor de prefecten van die gebieden lastiger om namens het hele departement te spreken. De gebeurtenissen en de campagne hebben de regionale polarisering naar mijn idee iets minder gemaakt."

Uitslag
Dat Morales zal winnen, lijkt al redelijk vast te staan. Toch zal de uitslag nog erg interessant zijn. "Wat ik zo’n beetje hoor in Bolivia, hoewel het er natuurlijk van af hangt met wie je praat, is dat mensen graag een sterke MAS willen, maar ook een MAS die moet onderhandelen met de oppositie. Het zou daarom, volgens hen, goed zijn als Morales wint met zijn partij, maar geen meerderheid haalt in de senaat."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons