Biologisch boeren kan wél uit

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

"Organics is kicking ass", zegt John Reganold aan het begin van zijn lezing over biologische landbouw aan de Universiteit van Californië in Berkeley. Hij is daar om te praten over zijn recente studie 'Biologische landbouw in de 21e eeuw' in Nature Plants (pdf). Reganolds is hoogleraar bodemwetenschappen en agro-ecologie aan de Washington State University en houdt zich al decennia bezig met biologische landbouw en de milieu-effecten daarvan. In Berkeley komt hij weliswaar preken voor eigen parochie (de zaal zit vol met bodemwetenschappers en andere biologische landbouw-fanaten), maar zijn boodschap is duidelijk: het is onzin dat we de gehele wereldbevolking niet zouden kunnen voeden met biologische landbouw. 

De studie die hij met collega Jonathan Wachter publiceerde in Nature Plants is een evaluatie van tientallen meta-studies naar biologische landbouw. Onderzoek naar biologische landbouw is al decennia aan de gang, en daarom "is het nu heel goed mogelijk om appels met peren te vergelijken", zegt Reganold. En kijk je slechts naar de oogst per vierkante meter, "ja, dan is een biologische oogst zo'n 8 tot 15 procent lager dan traditionele landbouw." 

Duurzame landbouw

Maar, waarschuwt Reganold, het is een grote fout om alleen naar de opbrengst per vierkante meter te kijken. Een goede oogst maakt landbouw nog niet duurzaam. In zijn studie beschrijft hij vier meetinstrumenten om te beoordelen of er sprake van duurzame landbouw: omvang en kwaliteit van de oogst, economische levensvatbaarheid, milieu-effect en sociale verantwoordelijkheid. Alleen als aan al die voorwaarden wordt voldaan, kan er sprake zijn van duurzame landbouw.

Biologisch eten meer vitamine C

Uit vijf meta-studies blijkt weliswaar dat de opbrengst van biologische landbouw lager is, maar als er sprake is van droogte (zoals de afgelopen jaren in Californië het geval is), verdwijnt dit effect. De bodem blijft bij biologische landbouw veel vochtiger, waardoor de oogst in geval van droogte minder in gevaar komt dan bij traditionele landbouw. Bovendien laten vijftien van de achttien verschillende meta-studies uit de afgelopen vijftien jaar zien dat biologische landbouwproducten meer voedingswaarde (meer vitamine C, anti-oxidanten en omega-3-vetten) bevatten dan traditionele landbouwproducten. 

Biologische producten hebben meer voedingswaarde

Wat betreft milieu-effect staat buiten kijf dat biologische landbouw het beter doet dan traditionele landbouw. Er is minder bodem- en grondwatervervuiling, biologische boerderijen zijn energie-efficiënter en hebben een grotere biodiversiteit. 

Economisch levensvatbaar

Biologische landbouw is aan een enorme opmars bezig in de Verenigde Staten. In progressieve steden als New York of San Francisco kun je geen supermarkt meer in of de biologische sperziebonen en hormoonvrije blije kippen vliegen je om de oren. In 2015 was 5 procent van alle voedselverkoop in de VS biologisch. In 1997 was dat 0,8 procent. Maar de vraag of biologische landbouw verder kan groeien hangt af van hoeveel meer geld ermee verdiend kan worden. 

Goed nieuws, zegt Reganold. Als je meetelt dat biologische producten een hogere verkoopprijs hebben, is biologische landbouw significant winstgevender. Om een gelijke winstgevendheid te hebben als traditionele landbouwproducten, moet de verkoopprijs van biologische producten 5 tot 7 procent hoger zijn. Daarmee wordt de lagere oogst per vierkante meter en de kosten van omschakeling naar biologische landbouw gecompenseerd. 

Biologische landbouw is winstgevender dan traditionele

 

De laatste factor waar Reganold naar kijkt is sociale verantwoordelijkheid. Helaas is daar nog maar weinig onderzoek naar gedaan. "Vijftien jaar terug was ik bij een biologische wijnproeverij", vertelt hij, "waar alle boeren trots vertelden over hun druiven zus of hun activiteiten zo. Toen stond er iemand op die vroeg: 'Hoeveel van jullie bieden werknemers een pensioen aan?' Het bleef onverdovend stil." Hij wil maar zeggen: er is op sociaal gebied ook in de biologische landbouw nog een lange weg te gaan. 

Boeksteunen

Biologische landbouw kan op alle vlakken concurreren met traditionele landbouw, zegt Reganold. "En als je bedenkt dat we volgens FAO (Food and Agricultural Organization van de VN, red.) nu al 2800 calorieën per persoon per dag produceren, waarin wat we weggooien al is meegerekend, moet het mogelijk zijn de wereld ook over vijftig jaar te voeden." Of dat volledig gaat gebeuren met biologische landbouw, durft hij niet te zeggen. Je moet biologische en traditionele landbouw als boeksteunen zien, zegt hij, met veel vormen van alternatieve landbouw ertussenin. "Er is niet één uniek landbouwsysteem dat de wereld veilig kan voeden", sluit hij zijn lezing af, "maar met verschillende alternatieve vormen komen we een heel eind."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons