Achtergrond

De buurttuin is vooral een ontmoetingsplek

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Wat is er ‘sociaal’ aan het verbouwen van voedsel in buurttuinen?
‘De hele essentie van buurttuinen is dat mensen elkaar op regelmatige basis tegenkomen. Ze maken een praatjes, gaan elkaar herkennen en elkaar helpen met de tuin. Dit wordt versterkt doordat ze iets hebben om over te praten. Als je iemand bij de bushalte tegenkomt kun je het over de bus hebben maar je weet verder niet of je iets gemeenschappelijks hebt. Als je allebei bij de buurttuin werkt dan heb je altijd iets om over te praten.’

Dat het niet leidt tot integratie in de hele maatschappij, so be it

Wat voor type mens tref je er aan?
‘Je vindt er alle typen mensen. Maar omdat er maar weinig echt gemengde wijken zijn is het wel zo dat deze verschillende typen mensen elkaar zelden treffen. Buurttuinen trekken een groep mensen aan met veel overeenkomsten omdat die mensen nou eenmaal in dezelfde buurt wonen. Ik zie dan ook dat de sociale cohesie in de buurttuinen en in de buurt wel groter worden, maar het reikt niet verder dan dat. Dat is jammer want natuurlijk zou het mooi zijn als het integratie in de hele samenleving bevordert, maar wat het nu oplevert is ook al veel waard.

Wat leveren buurttuinen ons op?
‘Buurttuinen vergroten je netwerk waardoor mensen minder eenzaam zijn en door het vergroten van iemands netwerk kan het bijvoorbeeld ook helpen bij het vinden van een baan. Bovendien is het gewoon hartstikke leuk als je mensen in de buurt kent. Als je bekende gezichten tegenkomt in de wijk dan voelen mensen zich daardoor misschien ook prettiger in de wijk en wanneer er iets aan de hand is dan klop je sneller bij je buren aan. Dat zijn misschien kleine gevolgen die moeilijk te vangen zijn in een beleidsstuk of in cijfers, maar die zijn wel heel belangrijk. En dat het dan niet leidt tot integratie in de hele maatschappij, so be it. Er wordt vaak teveel van zo’n buurttuin verwacht, maar uiteindelijk gaat het erom dat mensen bij elkaar komen.’

Voor heel veel mensen is het eet-aspect van een tuin helemaal niet zo belangrijk 

Welke rol speelt het produceren van voedsel zelf in de buurttuinen?
‘Voor heel veel mensen is het eet-aspect van een tuin helemaal niet zo belangrijk. Vaak dient een buurttuin voor het creëren van een ontmoetingsplek in de buurt en om gewoon iets samen te doen. En soms is het er ook om een wijk mooier te maken. Zo zijn er braakliggende terreinen waar eigenlijk nog gebouwd zou worden maar waar een tijd lang niets gebeurt. Dan is het mooi om daar iets met zijn allen mee te doen, om de wijk mooier en leefbaarder te maken.’

Je hebt ook naar het verbouwen van voedsel in buurttuinen gekeken. Kunnen buurttuinen bijdragen aan voedselzekerheid?
‘Daar is het te kleinschalig voor naar mijn idee; misschien maakt zo’n tuin voor één iemand een verschil. Bij volkstuinen is het een ander verhaal, dan heb je wel mensen die daar volledig van leven en kan het dus wel bijdragen aan voedselzekerheid. Maar ja, als er echt een oorlog uitbreekt dan heb je honderd mensen op zo’n volkstuin die ieder voor vier mensen eten verbouwen, daar heb je dan relatief weinig aan. Ik denk niet dat dat de reden zou moeten zijn om de tuinen te starten.’

In ontwikkelingslanden zijn er veel mensen die in de stad verbouwen, eigenlijk nog veel meer dan hier. Ze lopen wat dat betreft voor op ons

Is de buurttuin een verschijnsel dat vooral in Nederland aanslaat of is het een mondiale trend?
‘Je ziet het vooral in Europa, Amerika en Australië. Maar er zijn ook in ontwikkelingslanden veel mensen die in de stad verbouwen, eigenlijk nog veel meer dan hier. Ze lopen wat dat betreft voor op ons. Maar de redenen voor het verbouwen van voedsel zijn meestal wel anders. Voor die landen is voedselzekerheid of het verwerven van een inkomen veel belangrijker. De activiteit is dan misschien hetzelfde maar het heeft een heel andere betekenis voor mensen.’

Zijn er tips en tricks uit je onderzoek af te leiden voor mensen die een buurttuin willen beginnen?
‘De relatie met de gemeente is belangrijk en het verkrijgen van toegang tot grond om iets mee te mogen doen. Daarnaast is het ook van groot belang om je buurtgenoten mee te krijgen door hen er al in een vroeg stadium bij te betrekken. Je moet mensen niet plannen voorleggen en hen slechts een handtekening laten zetten, je moet het veel opener brengen. Het beste is om de deuren langs te gaan.’

Esther Veen is onderzoeker Stad-Land Relaties. In haar promotieonderzoek vroeg zij zich af wat de betekenis is van de buurttuin in het bevorderen van sociale cohesie en in hoeverre buurttuinen een representatie zijn van een alternatief voedselsysteem. Op haar blog kan je meer lezen over haar onderzoek, onderzoeksresultaten en het leven als PhD-student.

 

[[{“fid”:”36913″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”attributes”:{“style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons