De opvang van vluchtelingen leidt in Nederland tot verhitte debatten. Ook door kinderen wordt daarbij stilgestaan. Toch blijft een onderwerp als dit vaker onbesproken dan ouders wellicht zouden willen, blijkt uit onderzoek van Kaleidos Research.
Kinderen in actie voor vluchtelingen
Koning Willem-Alexander riep vanuit China op tot een gematigde toon in het vluchtelingendebat. Op dit moment lijken de protesten tegen opvang van vluchtelingen het nieuws te domineren. Tegelijkertijd willen veel Nederlanders iets voor vluchtelingen betekenen. Dat blijkt uit de vele acties en initiatieven van de afgelopen maanden, zoals de door het hele land opgerichte ‘Vluchtelingen Welkom’ groepen. Ook kinderen zijn direct betrokken. Wie de website van Vluchtelingenwerk bezoekt, ziet dat kinderen op allerlei creatieve manieren geld inzamelen voor vluchtelingen. Dat gebeurt via activiteiten op scholen, maar ook via ouders of in de buurt. Kinderen doen dus mee, maar het is belangrijk dat zij ook mee praten. Gaan Nederlanders het gesprek aan met kinderen?
Helft Nederlandse ouders praat soms of nooit met kinderen over wereldnieuws
Dat debatteren heeft in het onderwijs een plek binnen burgerschapsvorming. Maar er ligt ook een taak voor ouders. De problemen waarmee kinderen in aanraking komen, evenals hun eigen creatieve oplossingen, beperken zich immers niet tot het schoolplein. Uit onderzoek blijkt echter dat de helft van de Nederlandse ouders ‘soms’ of ‘bijna nooit’ over het nieuws in de wereld praat met hun kinderen. En, terwijl 89 procent van de ouders zegt het belangrijk te vinden dat ‘mijn kind iets weet van andere culturen dan de Nederlandse’, brengt slechts 35 procent thuis vaak andere talen en culturen ter sprake.
Het belang van debat
Kinderen die hebben geleerd te discussiëren kunnen als volwassenen beter meedoen in de maatschappij. Onderzoek liet al zien dat debatteren positieve effecten kan hebben op taal- en argumenteervaardigheid, kritisch denken, leiderschap, burgerschap en empowerment van minderheidsgroeperingen. Door het voeren van debat kan bovendien een dieper en genuanceerder beeld van het onderwerp ontstaan. Het is dus belangrijk, dat kinderen leren praten over onderwerpen die lastig zijn, of waar over niet iedereen het met elkaar eens is.
Kaleidos Research deed in april dit jaar onderzoek naar de houding van ouders over wereldburgerschap op school. Het veldwerk voor dit onderzoek is uitgevoerd door TNS-NIPO. De steekproef vormt een representatieve afspiegeling van Nederlandse kinderen in de leeftijd 6-12 jaar op geslacht, leeftijd en regio. De ouders van deze kinderen hebben aan dit onderzoek deelgenomen.
Lesbrief voor volwassenen
Hoe doe je dat? Samsam (platform voor wereldwijze kinderen) schreef al een handleiding die zowel leerkrachten als ouders kunnen gebruiken om met kinderen in gesprek te gaan over vluchtelingen. Belangrijke tips voor een klassengesprek over zo’n moeilijk onderwerp volgens Samsam? Iedereen heeft recht op een eigen mening, dus luister zonder oordeel, laat elkaar uitpraten, lach of scheld elkaar niet uit en iedereen mag aan de beurt komen, maar je mag ook passen. Principes waar volwassenen ook nog wel wat van kunnen leren, getuige de oproep tot ‘een debat zonder dreigementen, intimidatie en geweld’ van de fractievoorzitters deze week.
Zelf ouder van een kind in groep 5-8 van de basisschool en geïnteresseerd in wereldse zaken? Samsam nodigt je uit om mee te praten over wereldburgerschap aan de keukentafel, in Onderwijscafé op 3 november: bit.ly/1KcXfPf
