Vier euro voor een biologisch speltbrood, dat tikt aan. Duurzaam gedrag is dan ook alleen voor Nederlanders met een dikke portemonnee, is vaak de gedachte. Toch is duurzaamheid niet per definitie alleen voor de rijken, zo laat trendonderzoek van Kaleidos Research zien.
Natuurlijk is de aankoop van relatief dure biologische producten niet voor iedereen weggelegd. Duurzaam gedrag is echter veel meer dan dat. Het beslaat zowel 'groen' als 'sociaal' gedrag: het houdt niet alleen rekening met natuur en milieu, maar ook met mensen wereldwijd. Bovendien kan duurzaam gedrag zowel bewust, als onbewust plaatsvinden: intentie is ondergeschikt. Iemand die vanuit zijn persoonlijke overtuiging nooit het vliegtuig pakt, is uiteindelijk net zo duurzaam bezig als iemand die simpelweg geen vliegticket kan betalen.
Verschillende motivaties
Kaleidos Research onderscheidt in haar onderzoek negen typen duurzame gedragingen; van consumentengedrag tot politieke participatie en van recyclen tot vrijwilligerswerk. De relatie tussen deze negen vormen van duurzaam gedrag en iemands inkomen is helemaal niet zo eenduidig. Zowel Nederlanders met lage als met hoge inkomens gedragen zich duurzaam. De motivatie erachter verschilt.
5 lessen uit 5 jaar onderzoekSinds 2012 onderzoekt Kaleidos Research met de publicatiereeks ‘Nederlanders & de Wereld’ ieder jaar hoe duurzaam Nederlanders doen en denken. Dit onderzoek levert een schat aan informatie en verhelderende inzichten. Zijn we in Nederland wel zo duurzaam bezig als we denken? En hoe ruimhartig zijn we eigenlijk? Is duurzaam gedrag alleen voor de elite? De komende weken presenteren we 5 lessen die het onderzoek ons in 5 jaar heeft geleerd. Deze week les 2: duurzaam leven is niet alleen voor de rijken.
Besparingsmotief
Wanneer Nederlanders met een relatief laag inkomen zich duurzaam gedragen, lijkt dit het directe gevolg van een gebrek aan geld. Zij kunnen zich bijvoorbeeld minder vaak dan rijkere Nederlanders een wasdroger of een verre vliegvakantie veroorloven. Ook de aanschaf van een auto is niet voor ieder huishouden mogelijk. Duurzaam gedrag is zo het – onbewuste -resultaat van besparingsmotieven.
Niet geld, maar opleiding
Voor Nederlanders met hogere inkomens lijkt de bestedingsruimte juist minder doorslaggevend. Niet de dikke portemonnee maakt dat zij zich duurzaam gedragen, maar eigenschappen die samenhangen met het hebben van een hoog inkomen. Zo zijn Nederlanders met hogere inkomens vaker hoog opgeleid. Dit opleidingsniveau maakt dat ze bijvoorbeeld vaker vrijwilligerswerk doen. Dit is in eigen kring namelijk gebruikelijker dan in die van (lager opgeleide) armere Nederlanders. Hoge inkomens scoren dan ook vooral goed op ‘sociaal’ duurzaam gedrag. Op ‘groene’ gedragingen scoren rijke Nederlanders juist minder duurzaam: zij hebben bijvoorbeeld vaker een wasdroger of een auto.
