Een raadsel: in een straat staan elektrische auto’s die opgeladen kunnen worden met de zonnepanelen die op de huizen liggen in dezelfde straat. Toch zijn er kilometers elektriciteitskabels nodig om de accu’s van de elektrische auto’s met die zonnepanelen op te laden. Waarom zou je die zonnepanelen niet direct aan de accu’s koppelen?
Nog een raadsel: in de overgang naar duurzame energie is opslag cruciaal. Ook ’s avonds, als de zon niet schijnt, heb je immers elektriciteit nodig. Er verschijnen dure oplossingen, zoals grote accu’s voor thuis, terwijl een paar meter voor de deur elektrische auto’s met een volle accu staan. Waarom zou je die accu’s niet direct aan de huishoudens koppelen, zodat ze ’s avonds stroom hebben?
In de nabije toekomst kan een volle accu een gemiddeld huishouden twee weken van stroom voorzien.
Enter LomboXnet, het antwoord op beide raadsels. Dankzij slimme laadpalen in de Utrechtse wijk Lombok worden overdag de accu’s van elektrische auto’s opgeladen door de zonnepanelen van huishoudens in de wijk. ’s Avonds geven de elektrische auto’s hun overtollige energie – bijna alle e-auto’s hebben meer capaciteit dan noodzakelijk voor dagelijks gebruik – aan huishoudens in de straat. In de nabije toekomst kan een volle accu een gemiddeld huishouden twee weken van stroom voorzien. Andersom zijn er circa tien zonnepanelen nodig om zo’n accu vol te laden. Gebruikers hoeven hier weinig voor te doen: de software regelt alles automatisch.
Ei van Columbus
Het idee is niet nieuw. Veel pleitbezorgers van groene, lokaal opgewekte energie noemen de slimme laadpaal al jaren het ei van Columbus. Maar de wijk Lombok heeft de wereldprimeur. Ondernemer Robin Berg (44), die eerder Lombok voorzag van zonnepanelen en glasvezelkabels voor internet, is de geestelijk vader van wat hij Smart Solar Charging noemt. “Technisch gezien was het niet zo moeilijk om dit systeem te ontwikkelen. Het was vooral een kwestie van doen. De grootste uitdaging was om de juiste partners bij elkaar te krijgen.” Tot die partners behoren onder andere de gemeente Utrecht, General Electric en netbeheerder Stedin.
Lombok heeft de wereldprimeur
Laatstgenoemde partij is enthousiast omdat de energietransitie een flinke investering in het netwerk vraagt. Zo zijn er extra kabels en verdeelstations nodig om de piekcapaciteit op te vangen. Als de zon fel schijnt, moet de opgewekte elektriciteit wel vervoerd kunnen worden. Tegelijkertijd vraagt de opkomst van elektrische auto’s om een grotere capaciteit van het netwerk. Door zonnepanelen direct aan de accu’s te koppelen, is minder infrastructuur nodig. Netbeheerders schatten de investeringen die de komende decennia gedaan moeten worden, op 40 tot 60 miljard euro. Een deel daarvan is door vindingen als Smart Solar Charging overbodig.
Je accu als melkkoe
Ook bezitters van zonnepanelen en/of stekkerauto’s kunnen geld verdienen. Bezitters van zonnepanelen kunnen energie die ze zelf niet gebruiken direct verkopen aan een buurman met een elektrische auto. Die buurman heeft juist weer opslag en dus elektriciteit in de aanbieding wanneer daar vraag naar is.
Berg: “Diverse onderzoeken concluderen dat bezitters van elektrische auto’s meer geld kunnen verdienen aan opslag dan ze kwijt zijn aan elektriciteit die ze nodig hebben om rond te rijden.” De elektrische auto als nieuwe melkkoe.
Legio mogelijkheden
Zoals bijvoorbeeld Thomas Friedman beschrijft in zijn boek Hot, Flat, and Crowded – Why We Need a Green Revolution – And How it Can Renew America (2008) is het in de toekomst goed denkbaar dat parkeerterreinen – denk aan die van Ikea of de Heineken Musical Hall – aan bezoekers kortingen bieden als ze elektriciteit leveren dan wel opslaan, afhankelijk van de behoefte op dat moment. Via een app op je mobiele telefoon geef je aan hoe je accu ingezet kan worden. Ook is het mogelijk om alleen te laden als de prijs laag is, bijvoorbeeld als de zon schijnt. Dit scheelt weer veel capaciteit van het netwerk, omdat de energie direct naar een accu gaat.
Of denk aan bedrijven met grote hoeveelheden zonnepanelen op hun dak die hun werknemers ook uitbetalen in groene stroom in de accu van de e-auto, die ze ’s avonds thuis kunnen gebruiken. Berg: “Slimme laadpalen bieden veel flexibiliteit. Er zijn legio toepassingen.”
Regelgeving
Om het volledige potentieel van Smart Solar Charging mogelijk te maken, is echter wel nieuwe regelgeving van de overheid nodig. Berg: “Netbeheerders mogen nu bijvoorbeeld niet betalen aan mensen die opslag aanbieden, terwijl ze dat wel graag willen. Ook staat de Energiewet variabele elektriciteitsprijzen niet toe, en die prikkels heb je nodig om particulieren mee te laten doen.”
Berg heeft goede hoop dat minister Henk Kamp van Economische Zaken de wet zal aanpassen. Eind dit jaar presenteert hij zijn Energiewet. Berg: “Iedereen die bij dit project betrokken is, is enthousiast. Slimme laadpalen hebben de toekomst. Ook voor Den Haag liggen hier kansen.”
