Achtergrond

Referendum Oekraïne (JA/NEE): Waar gaat dit over?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

“Oekraïne kan ons niets schelen.” Het gaat de initiatiefnemers van het referendum niet over het EU-verdrag met Oekraïne, zegt voorzitter Van Dixhoorn van het Burgercomité EU tegen NRC Handelsblad. Het doel is de Europese Unie kapot te maken, of Nederland uit de EU te drijven, geeft Van Dixhoorn toe: “Een Nexit-referendum is tot nu toe niet mogelijk. Daarom grijpen wij alle mogelijkheden aan om de relatie tussen Nederland en de EU onder spanning te zetten.” De ontboezeming over het echte doel van het referendum plaatst het referendum in een twijfelachtig daglicht. Want waar gaat dit verdrag nou echt over?

[[nid:46079]]

 

Het verdrag gaat grotendeels over handel tussen de EU en Oekraïne, maar in het publieke debat is het enorm politiek: het Ja– en Nee-kamp zijn verdeeld en de argumenten en sentimenten vliegen over en weer. OneWorld schudt de JA/NEE-kaarten over corruptie, economie, mensenrechten en geopolitiek.

Corruptie

JA: Met dit associatieverdrag helpen we corruptie in Oekraïne te bestrijden, zodat er ook veilig geïnvesteerd kan worden, zeggen voorstanders van het associatieverdrag met Oekraïne. Sinds de ondertekening van het verdrag zijn in Oekraïne ook al anti-corruptiewetten aangenomen. De EU gaat controleren of de financiële steun goed terecht komt en eist, samen met het IMF, vergaande hervormingen in ruil voor die steun. Dit is de kans om gedag te zeggen tegen de wijdverspreide corruptie. 

Oekraïne is een zeer corrupt land, waar twijfelachtige zakenlui, de ‘oligarchen’, veel invloed hebben op het beleid van de overheid. Op de corruptieranglijst staat Oekraïne op plek 142 van de in totaal 175 landen.

NEE: Oekraïne is zo corrupt, dat Nederland daar volgens tegenstanders geen zaken mee moet doen. Voorbeelden uit verleden bieden een slecht vooruitzicht. Uit een recent rapport van de Wereldbank blijkt dat in Servië, Montenegro, Macedonië en Albanië nog even veel corruptie is als voor afspraken met de EU. En, zo schrijft schrijft Peter van Ham van Clingendael in de Volkskrant, die landen hebben wel vooruitzicht op een EU-lidmaatschap, waardoor de EU meer mogelijkheden heeft om invloed uit te oefenen: “Als de EU een landje als Macedonië (met twee miljoen inwoners) niet eens op de goede weg kan helpen, is Oekraïne (45 miljoen inwoners) zeker een maatje te groot.”

Economie

JA: Door dit verdrag zal de handel tussen de EU en Oekraïne toenemen. De welvaart groeit, waardoor er voor iedereen meer te halen valt. En met dit verdrag belooft Oekraïne EU-normen over te nemen, niet alleen op het gebied van corruptie maar ook over duurzame ontwikkeling.

NEE: Volgens de tegenstanders helpt het verdrag alleen het selecte clubje rijken in Oekraïne, de oligarchen voorop. En niet de grote meerderheid van het land. Volgens tegenstanders doemt voor Nederland hetzelfde beeld op: de multinationals profiteren, en gaan goedkope Oekraïens arbeidskrachten niet ten koste van de Nederlander?

Mensenrechten

JA: Met ‘ja’ bij het referendum stem je volgens voorstanders voor mensenrechten: wie kan daar nou tegen zijn? Alexandra Romantsova van het Center for Civil Liberties is ervan overtuigd dat “steun van het Westen – met de Associatieovereenkomst als voornaamste drukmiddel – van groot belang is” bij het doorvoeren van ingrijpende en pijnlijke hervormingen. Met dit verdrag belooft Oekraïne EU-normen over te nemen, zoals van de rechtsstaat en mensenrechten. En daar zit qua wetgeving al schot in. Sinds de ondertekening van het verdrag zijn in Oekraïne al ruim tachtig hervormingswetten aangenomen, zoals anti-discriminatiewetgeving.

NEE: De mensenrechtensituatie is juist onder de huidige pro-Europese regering niet verbeterd, zeggen tegenstanders. Door nieuwe wetgeving staan de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid onder druk, vinden de VN, Human Rights Watch en de OVSE. De Oekraïense mensenrechtenactivist Volodymyr Chemerys spreekt in een artikel van Follow The Money de hoop uit dat Nederland ‘nee’ zegt tegen het verdrag: "Het zal anders door onze overheid gebruikt worden als "zie je wel, we gaan de goede kant op"."

Geopolitiek

JA: Kijk je met een geopolitieke bril? Dan moet je voor stemmen, betogen voorstanders zoals Rob de Wijk van HCSS, want eigenlijk gaat het verdrag vooral over geopolitiek. Poetin heeft de Krim geannexeerd en stookt met Russische militairen in het oosten van Oekraïne de oorlog op. Als we Poetin zijn gang laten gaan, dan zijn, na Georgië in 2008 en Oekraïne nu, in de toekomst andere landen aan de beurt. De Baltische staten voorop. Een stem voor het verdrag is een stem tegen Poetin. “Elke stem tegen de associatieovereenkomst vormt een cynische beloning voor de woordbreuk en landroof door Poetin”, schrijft PAX-directeur Jan Gruiters.

NEE: Geopolitiek heeft ook een tegenargument in de aanbieding. De voormalig Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger pleit voor Oekraïne als bufferstaat tussen Europa en Rusland.  Een neutraal Oekraïne moet zorgen voor stabiliteit in de regio.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons