Achtergrond

‘Mensenrechten in China juist verbeterd’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

Uit vrees dat de vonk van de protesten in de Arabische landen over zou slaan naar China, hebben de Chinese autoriteiten de duimschroeven flink aangedraaid. Nadat in februari een oproep op internet verscheen om in China een’Jasmijnrevolutie‘ te beginnen, zijn meer dan honderd schrijvers, bloggers, advocaten, journalisten en activisten opgepakt, geïntimideerd of vermist. Ook in Tibet is de repressie opgeschroefd. 

Ai Weiwei
De arrestatie van China’s bekendste kunstenaar, Ai Weiwei sprong de afgelopen tijd het meest in het oog. Ai Weiwei was een van de medeontwerpers van het olympisch stadion ‘Het Vogelnest’ in Peking en is de zoon van een van China’s meest geliefde dichters.Ai Weiwei protest Door zijn grote populariteit kon hij lange tijd wegkomen met kritische uitspraken. In 2008 werd hij echter mishandeld vanwege zijn actie om de namen van de kinderen die omkwamen bij de aardbeving in Sichuan te openbaren. Rond de uitreiking van de Nobelprijs voor de vrede aan Lu Xiaobo in december 2010 kreeg hij huisarrest en werd zijn studio gesloopt. Sinds 3 april 2011 zit hij vast vanwege ‘economische delicten’.

Het gezaghebbende Britse tijdschrift The Economist noemt de huidige golf van repressie de ergste sinds het neerslaan van de protesten voor meer democratie op het plein voor de Hemelse Vrede in 1989 en betwijfelt of deze tijdelijk is. Het blad wijst erop dat de repressie in China eigenlijk al sinds het neerslaan van de protesten van Tibetaanse monniken in 2008 is toegenomen. Hoewel de Chinese leiders op de buitenwereld streng en zelfverzekerd overkomen, zouden ze in werkelijkheid bang zijn voor de mogelijke onrust die onder het volk leeft. Zeker nu het partijcongres volgend jaar nieuwe leiders kiest, zal de overheid de teugels voorlopig niet laten vieren, vreest The Economist. 
 

Hoogleraar mensenrechten Tom Zwart beaamt dat de op handen zijnde leiderschapswisseling in China de komende tijd waarschijnlijk tot meer ingrijpen zal leiden. Dat de repressie alleen maar is toegenomen is volgens hem echter te stellig. “China heeft de afgelopen jaren juist enorme vooruitgang geboekt op het gebied van mensenrechten. Alleen al door de groei van de economie zijn de sociale en economische rechten van miljoenen Chinezen toegenomen.” 

Onafhankelijke rechters
Daarnaast zijn er ook verbeteringen op het terrein van burger- en politieke rechten, stelt Zwart. “Zo is de kwaliteit en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht enorm verbeterd. Omdat Chinese rechters tegenwoordig door de centrale overheid worden betaald, hebben mogelijk corrupte lokale overheden een instrument minder om druk uit te oefenen op de rechterlijke macht. Dat is een van de dingen waaruit ik opmaak dat het de Chinese overheid menens is.” 

Zwarts geeft in Peking mensenrechtentrainingen aan hoge politiefunctionarissen. “Daarbij komt onder andere aan de orde dat martelen geen geoorloofde methode is om aan je informatie te komen. Ik ondervind geen enkele beperking in de lessen die ik geef en de discussies die ik voer met mijn studenten.” 

China falun gong protest Hong Kong
Protest van Falun Gong-
aanhangers in Hongkong (
cc)

Is de arrestatie van dissidenten als Ai Weiwei ook bespreekbaar in uw lessen?

 

“Ja, maar dan gaat het vooral over vragen als op welke gronden kun je mensen oppakken en hoe lang mag je ze vasthouden? Ik merk wel dat Chinese studenten de neiging hebben om in het publiek de staat en hun land te beschermen. Het kan best dat ze privé een andere mening hebben.” 

 

Dat de Chinezen de neiging hebben om hun land in bescherming te nemen heeft niet alleen met de vrees voor repressie te maken maar ook met de gemeenschapszin die in China veel sterker is. “Als je iets aan de mensenrechten in China wilt verbeteren, moet je dat soort culturele factoren in overweging nemen”, stelt Zwart.

Claimcultuur
“Mijn collega’s van de Yale-universiteit hebben een centrum in Peking opgericht waar mensen die milieuschade hebben opgelopen zich kunnen melden om vervolgens via de rechter hun gram te halen. Het is onverstandig om de Amerikaanse claimcultuur op China te projecteren. Je kunt zoiets beter via gemeenschappelijke instituties als de vakbonden proberen op te lossen.” 

“Dat organisaties als Amnesty International stevige kritiek uiten op de mensenrechtensituatie snap ik, maar bij politici en academici stoort het me als ze alleen maar met het wijzende vingertje aan komen zetten. Een eerste stap is om de Chinese cultuur te begrijpen en vervolgens om de dialoog aan te gaan. De afweging destijds van premier Balkenende om de Dalai Lama niet te ontvangen om daarmee zijn open dialoog met China niet te verstoren kan ik daarom begrijpen. Schenk een borrel – want daar houden Chinezen wel van- en ga gewoon eens met ze praten.”

Foto boven: (cc) Krishwo.

Wat is volgens jou de beste manier om mensenrechten in China te verbeteren?

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons