Achtergrond

De onmogelijke keuze tussen voedsel en veiligheid

Over de onmogelijke keuze tussen voedsel en veiligheid in noordoost Nigeria. OneWorld in gesprek met Melle Brinkman, noodhulpcoördinator bij Plan NL.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Een hongersnood wordt niet zomaar uitgeroepen. Brinkman vertelt dat dit gedaan wordt door de IPC (Integrated Food Security Phase Classification), verschillende methodes waarbij informatie over voedselzekerheid en levensonderhoud wordt verzameld en de aard en ernst van voedselzekerheid kan worden aangegeven. “Met die verzamelde gegevens wordt de situatie in gebieden ingeschaald.” Er zijn vijf verschillende fases, waarvan fase vier een noodsituatie is en fase vijf catastrofaal. “Deze methode is breed geaccepteerd, wat belangrijk is omdat het gevoelig kan zijn voor overheden als in hun land tot hongersnoodgebied wordt uitgeroepen. Het laat zien dat ze zwaar tekort schieten.”

Overigens is op dit moment alleen in twee regio’s in Zuid-Soedan sprake van de vijfde, ‘catastrofale’ categorie. In de andere landen waar de Giro555 actie zich op richt (Somalië, Jemen en Nigeria) is dat (nog) niet het geval.

Plan in Nigeria
Plan helpt meisjes als Sarah (zie kader verderop) en haar familie die slachtoffer van Boko Haram zijn. Plan werkt in noordoost Nigeria, in de districten Adamawa en Borno. Plan biedt noodhulp aan de meest kwetsbare meisjes, vrouwen en hun families. Daarnaast richt het programma zich op de bescherming en opvang van kinderen en van slachtoffers van seksueel geweld.

Trainen van boeren

Brinkman vertelt dat een van de oorzaken van de hongersnood de droogte is. Die is ontstaan door het natuurverschijnsel El Niño – waardoor het zeewater langs de evenaar opwarmt – en het uitblijven van regens. “Die droogte kan niet vermeden worden, maar de impact kan wel verkleind worden”, zegt Brinkman. Voorbeelden daarvan zijn het trainen van boeren op het gebied van irrigatietechnieken, en het gebruik van droogtebestendige zaden.

Landkaart van Nigeria.
Boko Haram

Boko Haram is een gewelddadige rebellenorganisatie in noordoost Nigeria, die streeft naar de strikte toepassing van de sharia in het hele land. Boko Haram is ook actief in Tsjaad, Niger en noord-Kameroen.

Maar er is nog een oorzaak van de hongersnood: de rebellengroep Boko Haram. Veel mensen slaan voor ze op de vlucht. Ze kunnen hun eigen land niet bewerken en zijn afhankelijk van het voedsel dat ze onderweg vinden of dat wordt verstrekt door hulporganisaties. In het noordoosten van Nigeria is bijna geen toegang voor noodhulp omdat de rebellengroep daar zit en er bermbommen liggen. “De slechte toegang maakt het moeilijk om mensen van voedsel te voorzien of ondervoeding bij kinderen te bestrijden”, legt Brinkman uit.

Als je vlucht, weet je niet waar je terecht komt, maar thuis kan de veiligheid evenmin gewaarborgd worden

Onmogelijke keuzes

Kinderen kunnen van school gehaald worden om te gaan werken. Daardoor valt een stukje veiligheid voor de kinderen weg en is er sprake van kinderarbeid. Uit een studie uit 2016 van Plan, World Vision en Unicef in Sub Sahara Africa over de impact van voedselgebrek (als gevolg van droogte door El Niño) op kinderen blijkt dat het aantal kinderen dat te maken krijgt met geweld of seksuele uitbuiting, erdoor stijgt. Kinderen blijven langere periodes alleen achter in huis omdat hun ouders op zoek gaan naar eten. Vooral meisjes zijn kwetsbaar voor seksueel geweld of bieden hun lichaam aan in ruil voor voedsel.

Mensen moeten de onmogelijke keuze maken tussen voedselzekerheid – blijven wonen waar je woont zodat je ondanks de droogte voedsel kunt verbouwen – en fysieke veiligheid – vluchten voor Boko Haram. “Als je vlucht, weet je niet waar je terecht komt, maar thuis kan de veiligheid evenmin gewaarborgd worden.” Daarnaast is er in vluchtelingenkampen ook lang niet altijd genoeg eten. En om te kunnen koken is hout nodig, wat ook snel opraakt.

“Wat ik schrijnend vind is dat meisjes die hun lichaam aanbieden om voor eten voor het gezin te zorgen. Maar ook jongens lopen gevaar”, zegt Brinkman. “Vaak zijn het jongens die gerekruteerd worden om in het rebellenleger te vechten.”

Korte en lange termijn

Verschillende soorten noodhulpprojecten worden momenteel aangeboden. Zo vindt voedseldistributie plaats, zijn er behandelingen voor kinderen die ondervoed zijn, worden latrines gebouwd en wordt schoon drinkwater aangeboden – “belangrijk voor de hygiëne en het voorkomen van ziektes”. Dit is allemaal hulp voor de korte termijn. Er wordt ook hulp voor de lange termijn geboden, zoals scholing. “Tussen de middag krijgen de kinderen daar een lunch, wat maakt dat ouders hun kinderen naar school sturen en ervoor zorgt dat de kinderen in ieder geval één voedzame maaltijd binnen krijgen.” Ook wordt gewerkt aan  empowerment van jongeren door hen vaardigheden te leren voor bijvoorbeeld timmerman of monteur.

“De lokale regering geeft vaak wel support, maar meestal is dat niet genoeg om overal hulp te kunnen bieden”, aldus Brinkman.

Wat ik schrijnend vind is dat meisjes hun lichaam aanbieden om voor eten voor het gezin te zorgen

Cijfers over noordoost Nigeria
Het conflict in noordoost Nigeria duurt al bijna 8 jaar. Duizenden mensen zijn gedood, miljoenen gevlucht;
  • 5,1 miljoen mensen hebben dringend voedselhulp nodig;
  • 2 miljoen kinderen, plus 700.000 zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven hebben dringend behandeling nodig tegen ondervoeding;
  • 450.000 kinderen krijgen de komende maanden te maken met ernstige en acute ondervoeding. Zonder behandeling kan 20% daarvan overlijden;
  • 400.000 tot 800.000 mensen zijn niet bereikbaar; hun voedselsituatie is onbekend, maar vermoedelijk ernstig;
  • meer dan 7.000 vrouwen en meisjes zijn slachtoffer geworden van seksueel geweld door Boko Haram.
  • Bron: UNOCHA, humanitaire organisatie van de Verenigde Naties.

     

    Moedersterfte in Nigeria

    Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

    AbonneerDoneer

    Verder lezen?

    Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
    Maak jij OneWorld mogelijk?

    Word abonnee

    • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
    • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
    Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

    Factuurgegevens

    Je bestelling

    Product
    Aantal
    Totaal
    Subtotaal in winkelwagen  0,00
    Besteltotaal  0,00
    •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

    Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

    Dat kan al vanaf 6 euro per maand

    Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

    Volg ons