Achtergrond

Bombarderen in Syrië: Ja/Nee? (stem mee)

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De regering heeft met instemming van de een meerderheid in de Tweede Kamer besloten om ook in Syrië te bombarderen. De eerste bommen zijn inmiddels gevallen. Maar wat vind jij? Lees de argumenten voor en tegen, en laat je stem horen via onze poll.

Argumenten voor:

1. We moeten IS bij de bron aanpakken

Nederland bombardeert IS in Irak, maar waar strijders van IS in hun jeeps en op hun brommers de grens over steken naar Syrië, mogen de Nederlandse F-16’s de grens niet over. Dat is een praktisch probleem: IS houdt zich niet aan grenzen, dus waarom zou de bestrijding van IS ophouden bij de grens tussen Irak en Syrië? Door ook te bombarderen in Syrië wordt deze beperking weggenomen. Bovendien ligt het hart van IS in Syrië, met ‘hoofdstad’ Raqqa als aanzuigende kracht voor nieuwe strijders.

2. Het mag

Een land mag niet zomaar een ander land bombarderen. Militaire actie tegen een ander land mag wel uit zelfverdediging, of als dat andere land toestemming geeft. In Syrië is sprake van geen van beide, maar volgens juristen is dat in Syrië niet nodig, omdat er toch een volkenrechtelijk mandaat ligt. Volgens extern adviseur volkenrechtelijk adviseur, prof. dr. Nollkaemper, juristen van de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie, en de Nederlandse regering is er een volkenrechtelijk mandaat, omdat Irak vanuit Syrië wordt aangevallen door IS. Dit mandaat is een politiek gevoelig punt in Nederland, dat in 2003 politieke steun gaf aan de Amerikaanse invasie van Irak. Het volkenrechtelijk mandaat hiertoe ontbrak echter, zo concludeerde de commissie Davids na uitvoerig onderzoek.

3. We zijn solidair met onze bondgenoten

Nederland maakt deel uit van de internationale coalitie die – onder leiding van de VS – IS bestrijdt in Irak, maar de aanwezigheid van het volkenrechtelijk mandaat was voor de Nederlandse regering nog niet genoeg om ook mee te doen met bombarderen in Syrië.  Minister Koenders van Buitenlandse Zaken noemde het in de zomer van 2015 “een noodzakelijke voorwaarde voor geweldgebruik tegen IS in Syrië, maar zeker niet de enige voorwaarde”. Waarom nu dan toch wel? “Niet meedoen na de aanslagen in 'Parijs' zou internationaal aanzien van Nederland verder hebben aangetast”, duidt diplomatiek analyticus Robert van der Roer. “Nu is Nederland als voorzitter van de EU solidair met Frankrijk en de Verenigde Staten.”

4. Bombarderen werkt

Door luchtsteun en bombardementen van de internationale coalitie op IS in Irak zijn volgens voorstanders van de bombardementen ook mensenlevens gered. “Luchtaanvallen tegen IS in Irak hebben ook levens gered van jezidi's en ervoor gezorgd dat de Koerden veilig konden blijven in hun eigen regio", zei VVD-Kamerlid Han ten Broeke vorig jaar al in Trouw. Daar komt bij dat precisiebombardementen op bijvoorbeeld olieopslag en olietransport helpen om IS financieel de das om te doen. En hier kan Nederland een rol in spelen. De Nederlandse luchtmacht wordt door de Amerikanen geroemd om het uitvoeren van precisiebombardementen.

Argumenten tegen:

1. Bombarderen werkt niet tegen terroristen

“Een F16 is niet gebouwd om twee terroristen op een brommertje weg te schieten. Er komt een moment dat je er niet aan ontkomt grondtroepen te sturen”, zegt generaal-majoor buiten dienst Frank van Kappen in NRC. En daar zitten we volgens de VVD-senator en voormalig militair adviseur van Koffi Annan “niet op te wachten, want dan krijg je lijkzakken terug.”

Al zou IS militair verslagen worden, dan zal er waarschijnlijk een andere en even extreme groep voor in de plaats komen, zo zegt onder andere hoogleraar politicologie Paul Aarts: “De enige manier vooruit is door het idee van burgerschap te herstellen en te zorgen dat mensen politieke, culturele en economische rechten hebben. We moeten nieuwe, inclusieve instituties bouwen in de regio.” En als IS is weggebombardeerd uit Syrië, kan IS zijn strijd voortzetten vanuit Libië, waar het stevige voet aan de grond heeft gekregen.

2. Het is contraproductief

IS kan en zal de aanvallen gebruiken om nieuwe strijders te rekruteren. “Op dit moment is het meer waarschijnlijk dat we door de bombardementen de mensen in de armen van IS drijven”, vindt de Franse journalist Nicolas Hénin, die gegijzeld is geweest door IS. “Wat we moeten doen, en dat is echt essentieel, is het engageren van lokale mensen. Zodra de mensen hoop gaan krijgen op een politieke oplossing zal IS imploderen.”

De fixatie op IS leidt volgens criticasters bovendien af van het echte probleem: De syrische president Assad is verantwoordelijk voor veruit de meeste burgerdoden en vluchtelingen en met behulp van Iran en Rusland lijkt hij aan de winnende hand. Met zijn bombardementen op de anti-Assad groeperingen helpt Poetin Assad aan een sterk verbeterde positie aan de onderhandelingstafel. Tegelijkertijd verzwakken de bombardementen van de internationale coalitie één van de vijanden van Assad: IS, dat door Assad zelf en Poetin amper wordt aangepakt. Een cynicus zou kunnen zeggen, dat Nederland met bommen op IS in Syrië in feite de luchtmacht van Assad wordt. 

3. Kans op burgerslachtoffers

Eerst een reality check: Oorlog zonder nevenschade, zoals burgerslachtoffers en verwoesting van infrastructuur, bestaat bijna niet. De kans op burgerslachtoffers is er vrijwel altijd, maar deze lijkt in Syrië nog iets groter. Voor precisiebombardementen zijn mensen op de grond nodig, die doelen aanwijzen. Maar zonder eigen mensen op de grond is dat lastig. De informatie over aan te vallen doelen moet komen van lokale partijen, die niet altijd even betrouwbaar zijn.

4. Het risico op aanslagen in Nederland neemt toe

Uiteindelijk is het goed als IS geen thuisbasis heeft, maar in de tussentijd moeten we volgens terrorisme-expert Edwin Bakker vrezen voor aanslagen in Europa. "De organisatie zal onder druk komen te staan om te laten zien dat ze nog meetellen. De noodzaak om aanslagen elders te plegen zal eerder groter dan kleiner worden. Voor onze veiligheid is dat geen goed nieuws." De regering erkent dat Nederlandse bommen op IS in Syrië Nederland extra in beeld brengt als doelwit voor terreuraanslagen.

[[nid:45287]]

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons