Slavernij in Nederland. Niet zo lang geleden dacht ik dat dit verleden tijd was. De slavernij was immers al in 1863 afgeschaft. Toen ik per toeval de Oekraïense Anna ontmoette, gingen mijn ogen open. Wijd open. De slaven leven gewoon onder ons. Ze werken voor niets en ze worden geslagen. Soms worden ze ook gebrandmerkt met de naam van hun pooier. De moderne slavenhandel speelt zich vooral in de prostitutie af en het gekste is dat het allemaal legaal plaatsvindt.
Nederland heeft dus eerst de slavenhandel afgeschaft om die vervolgens te legaliseren. Hoe het werkt? Nietsontziende mensenhandelaren halen meisjes uit een arm land, beloven ze gouden bergen en vaak ook nog een net beroep, sluiten ze vervolgens op, verkrachten ze een paar keer om ze angst in te boezemen, dreigen hun familie te vermoorden en zetten ze aan het werk achter een raam of in een legaal bordeel.
Het verkrijgen van de nodige documenten is een fluitje van een cent. Als er bijvoorbeeld Bulgaarse meisjes naar de Kamer van Koophandel gaan om zich als prostituee in te schrijven, wordt ze geen strobreed in de weg gelegd, ook al vermoeden de medewerkers dat het niet om vrije wil gaat. Vaak staan er meerdere pooiers (type bodybuilder met een luxe auto) op ze te wachten. Als het papiertje binnen is, is het geen enkel probleem om een peperduur appartement in de vrije sector te huren. De prijs maakt niet uit, die moeten de meiden betalen. Hun paspoort is ook in orde, dus alles is legaal en zo heeft de mensenhandelaar niets te vrezen. De vrouw is te bang om met de politie te praten en niemand kan haar verbieden om al haar verdiende geld aan haar pooier te geven. Dat heet vrije wil.
De slachtoffers zijn vooral jonge meiden uit arme landen. De ene keer worden ze ontvoerd, een andere keer weten ze waar ze voor komen, maar niemand vertelt ze dat de beloofde gouden bergen een illusie zijn. Ze worden gewoon aan hun lot overgelaten. Als hun papieren maar kloppen.
In Europa zijn er elk jaar 250.000 slachtoffers van mensenhandel. De meeste zijn vrouwen, maar er worden ook steeds meer mannen uitgebuit in bijvoorbeeld de landbouw. Nederland is een spil in de internationale vrouwenhandel en toch verandert er bitter weinig. Er is nog steeds een tekort aan opvangplaatsen voor de vrouwen die ontsnappen. De hoerenlopers die minderjarige meisjes verkrachten worden niet gestraft en de celstraffen van gemiddeld twee tot drie jaar zijn in de ogen van de mensenhandelaren een lachertje afgezet tegen de winst en de minimale pakkans.
Na mijn kritische boek ‘Vrouwen te koop’ heb ik talloze gesprekken gehad met hoge ambtenaren, kamerleden, politierechercheurs, advocaten en zelfs hoerenlopers. ‘Waarom gaan de landen waar de meisjes vandaan komen ze niet beter voorlichten?’ vragen sommigen. Het antwoord kan heel eenvoudig zijn: ‘Omdat ze simpelweg geen geld hebben voor zo’n voorlichtingsprogramma.’ Maar ik kies liever voor een iets ingewikkelder antwoord: ‘Omdat het schieten met hagel is. Je weet niet van tevoren wie van plan is om hier in de prostitutie te komen werken om haar te waarschuwen.’
Is het niet logischer om zo’n voorlichting te geven in het land dat dit soort misstanden gelegaliseerd heeft? Wat mij betreft mag geen enkele vrouw als prostituee werken voordat ze een informatiebijeenkomst over de omvang van de mensenhandel heeft bezocht. Vertel die vrouwen dat volgens schattingen van het openbaar ministerie zo’n zeventig procent van de prostituees in Nederland gedwongen werkt of vrijwel alles aan de pooier afdraagt. Ze zullen het in eerste instantie niet geloven, maar dan kun je ook uitleggen hoe het precies werkt, waarom al die vrouwen de beloofde gouden bergen nooit zien. Dan weten ze in elk geval wat hen boven het hoofd hangt.
Als de politie ze achteraf probeert te redden, zijn ze meestal te bang en vaak ook te afgestompt door de gebeurtenissen om tegen de pooier te getuigen. En is het nou zo moeilijk om veroordeelde pooiers ook na hun vrijlating in de gaten te blijven houden waar ze hun brood mee verdienen? Volgens de politie gaan ze allemaal vrolijk verder, maar de politie mag ze niet ‘stelselmatig observeren’, dus worden ze met rust gelaten. En last but not least: de hoerenlopers worden niet gestraft, zelfs als ze willens en wetens gebruik maken van de diensten van minderjarige slachtoffers. Het wordt tijd om een keer te onderzoeken hoe dat komt en wat de hoerenlopers over dwang weten. Zonder vraag geen aanbod.
Maria Genova is schrijver van de boeken ‘Man is stoer, vrouw is hoer’ en ‘Vrouwen te koop’ www.mariagenova.nl
