TTIP slecht voor je gezondheid

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De toename van niet-overdraagbare aandoeningen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker, is wereldwijd een groeiend probleem. Veel van deze aandoeningen zijn gerelateerd aan voeding, vooral aan overgewicht. Het vrijhandelsverdrag tussen de EU en de VS zal de handel in goedkoop en energierijk verwerkt voedsel – en dus onze middelomtrek – doen toenemen.

Tegelijkertijd kent het handelsverdrag enkele bepalingen die het voor nationale overheden moeilijk maakt om gezondheidsbeschermende maatregelen te nemen. Volgende week zijn er weer onderhandelingen in Brussel, het wordt tijd dat we in actie komen.

Het nieuwe handelsverdrag beoogt de handel tussen de EU en de VS te stimuleren. De verwachte toename in de export van verwerkt voedsel van de EU naar de VS bedraagt 26-46% en van de VS naar de EU 57-75%. Er zijn sterke aanwijzingen dat vrijere handel samengaat met een toename van de consumptie van fastfood en, daaraan gerelateerd, met een stijging van de gemiddelde Body Mass Index (BMI).

In de VS heeft 69% van de bevolking overgewicht (BMI > 25) en is 36,5% obees (BMI > 30). Overgewicht is ook in de EU een groeiend probleem. Bij alle oplossingen die aangedragen worden om die trend te keren past niet dat energierijke voedingsmiddelen overvloediger en goedkoper in de winkelschappen komen te liggen. 

Sigarettenfabrikant Philip Morris heeft de Australische overheid aangeklaagd toen dat land zijn sigarettenverpakkingen wilde aanpassen om roken te ontmoedigen

Natuurlijk hebben nationale overheden beleidsruimte om de volksgezondheid te beschermen. Deze beleidsruimte komt in gevaar door internationale handels- en investeringsverdragen. Zo biedt Investor to State Dispute Settlement (ISDS) multinationals de mogelijkheid om staten aan te klagen als zij regels instellen die de handel beperken.

Sigarettenfabrikant Philip Morris bijvoorbeeld heeft de Australische overheid aangeklaagd toen dat land zijn sigarettenverpakkingen wilde aanpassen om roken te ontmoedigen. De kans is groot dat de voedingsindustrie ook dergelijke stappen onderneemt wanneer overheden hun etiketteringswetgeving willen aanscherpen om consumenten beter voor te lichten. 

De dreiging van een bedrijf met internationale sancties op basis van handelsverdragen was voldoende om weg te komen met het schenden van deze internationale gedragscode én de nationale wetgeving

In eerdere handelsovereenkomsten is al gebleken dat de voedingsindustrie erg bedreven is in het gebruik van regels om hun omzet te beschermen. Zo heeft het Amerikaanse bedrijf Gerber Baby Foods Corporation succesvol zijn producten kunnen vrijstellen van Guatemalteekse etiketteringswetgeving voor zuigelingenvoeding. Deze wetgeving was ingesteld om borstvoeding te promoten en melkpoeder te ontmoedigen. Door de vrijstelling valt geïmporteerd babyvoeding niet meer onder de Guatemalteekse wetgeving. Nationale bedrijven mogen daardoor geen reclame maken voor melkpoeder, maar buitenlandse bedrijven mogen dat wel. De wereld op zijn kop, bewerkstelligd door handelsafspraken. 

Bovengenoemd voorbeeld uit Guatemala geeft goed aan hoe ‘zachte’ afspraken, gemaakt om volksgezondheid te beschermen, het afleggen tegen de harde afspraken die zijn vastgelegd in vrijhandels- en investeringsverdragen. Lidstaten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben met elkaar een gedragscode afgesproken voor de bescherming van borstvoeding en Guatemala was een van de eerste landen die deze internationale code vastlegde in nationale wetgeving. De dreiging van een bedrijf met internationale sancties op basis van handelsverdragen was voldoende om weg te komen met het schenden van deze internationale gedragscode én de nationale wetgeving. 

Een door de WHO ontwikkeld instrument om lidstaten te ondersteunen in onderhandelingen over vrijhandelsverdragen is al forthcoming sinds 2010. Een WHO resolutie over internationale handel en gezondheid, uit 2006, heeft het echter nooit gehaald. Meer ondersteuning door lidstaten is nodig om de capaciteit van de WHO hierop te versterken en landen te ondersteunen bij het beschermen van de volksgezondheid. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons