Achtergrond

Migranten zijn er in alle soorten en maten, maar ze hebben een ding gemeen

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Daar stond ik dan: backpack op de rug, op het station van Gevgelija, in het zuiden van Macedonië. Hier zouden honderden migranten moeten zitten, die de stad terroriseerden. Maar ik zag niemand. Er stond alleen nog een rijtje dixies, waar een felblauw stroompje chemisch toiletwater uit wegliep. Hier en daar lag een stapel afval. "De migranten? Die zijn daar nu", zei een taxichauffeur me. Hij wees naar het einde van de weg. 

Chemische toiletten voor migranten op het station van Gevgelija, in Macedonië

Chemische toiletten voor migranten op het station van Gevgelija, in Macedonië.

Ik was op vakantie in Albanië en Macedonië, en had maanden geleden al gepland een reportage te gaan maken over de migranten die via dat laatste land naar West-Europa reisden. Maar terwijl ik nog op de strandstoelen van het Albanese plaatje Pogradec (aan het Ohridmeer) lag, barstte de bom. De honderden migranten die Macedonië voor de zomer doorkruisden, werden er duizenden. En die wilden allemaal in de drie treinen die dagelijks vanuit Gevgelija naar het noorden rijden. Dat zorgde voor mensonterende toestanden op het station van Gevgelija, waarop de Macedonische overheid besloot de grenzen te sluiten, de noodtoestand uit te roepen en het leger in te zetten.

De honderden migranten die Macedonië voor de zomer doorkruisden, werden er duizenden

Dag en nacht
Een dag later stond ik op het station, en was er -zoals gezegd- geen migrant te bekennen. Twee kilometer verderop, tussen de wijngaarden, stonden drie tenten op een stuk braakliggend terrein. Daar zag ik wel veel hulpverleners en agenten, maar ook geen migranten. "Je hebt ze net gemist", zei een hulpverlener tegen me, "de trein is net weg." Dus ik moest nog een dag wachten? vroeg ik. "Welnee", zei ze, "ze komen dag en nacht, al maandenlang."

En ja hoor, nog geen tien minuten later kwam een groep van rond de vijftig vluchtelingen aanlopen. Vrouwen en kinderen mochten naar de ene tent, mannen moesten onder een paar parasols gaan zitten. Daar wachten ze tot ze 'papieren' krijgen (in feite krijgen ze de mogelijkheid om in Macedonië asiel aan te vragen, maar niemand die dat wil. Met hetzelfde papiertje mogen ze binnen 72 uur vrij doorreizen naar het volgende land). Als ze die hebben, staan bussen klaar die ze voor 25 euro per persoon naar de grens met Servië brengen. Wie meer geld heeft, pakt voor 200 euro een taxi. Drie keer per dag gaat er nog een speciale "migrantentrein", een plekje daarin kost maar 10 euro.

[[{“fid”:”39485″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Migranten staan in de rij voordat ze het \”checkpoint\” in het Macedonische Gevgelija op mogen”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Migranten staan in de rij voordat ze het \”checkpoint\” in het Macedonische Gevgelija op mogen”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Migranten staan in de rij voordat ze het \”checkpoint\” in het Macedonische Gevgelija op mogen”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]Migranten staan in de rij voordat ze het "checkpoint" in het Macedonische Gevgelija op mogen. De grens met Griekenland ligt ongeveer 500 meter achter hen.

Sigaretten verkopen
Het werd me snel duidelijk: Macedonië's nieuwe beleid is migranten ze snel mogelijk het land door te krijgen, en legt ze daarbij geen strobreed in de weg. Ondertussen krijgen ze in het "checkpoint" bij Gevgelija wat water en voedsel. Ondernemende dorpelingen verkopen twee pakjes sigaretten voor vijf euro. De kinderen mogen even spelen in de tent en het Rode Kruis is aanwezig voor medische verzorging. Na alle rampberichten van de dagen ervoor over de humanitaire situatie van migranten in de Balkan dacht ik: ze lijken een systeem gevonden te hebben om met de migrantenstroom om te gaan. 

Maar toen liep ik naar de grens tussen Griekenland en Macedonië. Daar, aan de Griekse kant, zaten honderden mensen te wachten in de fel brandende zon. VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR was er sinds drie dagen om water en eten uit te delen (eerder kregen ze dat niet), maar het was een penibele situatie. Uren wachten tot je de grens over mocht (ze werden in kleine groepen doorgelaten), je kon registreren voor een mogelijke asielaanvraag in een land dat jou niet wil en waar jij niet wilt zijn, om door te reizen naar de volgende grens (Macedonië-Servië), waar het verhaal weer van voren af aan begint. Het is geen benijdingswaardige situatie.

En dan het soort mensen: dit waren niet de arbeidsmigranten op zoek naar een beter leven (ik weiger die andere, ontzettend denigrerende, term te gebruiken), maar vluchtelingen. Veel Syriërs en Irakezen, op de vlucht voor Assad, milities, rebellen, IS. Ze zijn er in alle soorten en maten, maar ze hebben een ding gemeen: ze kunnen niet terug. Maar niemand hier wil ze hebben.

In het oktobernummer van OneWorld vind je mijn reportage over de migranten die vanuit Griekenland via Macedonië, Servië en Hongarije West-Europa proberen te bereiken.

[[{“fid”:”39317″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”neem een abonnement op OneWorld”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”neem een abonnement op OneWorld”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”neem een abonnement op OneWorld”,”title”:”neem een abonnement op OneWorld”,”style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons